27 november 2009 - kamerstuk
Kamerbrief over een brief van de Europese Commissie en over de stand
van zaken rond het Subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer (SNL).
Er is geen sprake van een aanwijzing van de Europese Commissie.
Datum 30 november 2009
Aanwijzing Europese Commissie over perceelsregistratie en satellietmetingen
Geachte Voorzitter,
Per brief van 25 november jl. heeft de de vaste commissie voor Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit mij gevraagd om de brief van de Europese Commissie aan uw
Kamer te sturen, inclusief een interpretatie van Nederland op de aanwijzing in
relatie tot berichten dat grote percentages afwijken van de huidige perceelsregistratie.
Daarnaast heeft u mij verzocht te reageren op de stelling dat metingen
demotiverend zouden kunnen uitwerken voor het agrarisch natuurbeheer. Tot slot
vraagt u mij om uw Kamer te informeren over de stand van zaken rond het
Subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer (SNL).
Brief Europese Commissie
U verzoekt om een afschrift van de brief van de Europese Commissie (EC) waarin
deze een aanwijzing geeft tot herstel van het perceelsregister.
Van een aanwijzing is hier geen sprake. De EC heeft bij audits eind 2007 en begin
2009 aangegeven dat de informatie over de maximale subsidiabele oppervlakte
niet nauwkeurig genoeg is. Dit zou komen omdat de maximale subsidiabele oppervlakte
die in het Nederlandse systeem wordt gebruikt, niet in aanmerking komende
elementen als sloten, houtwallen en andere landschappelijke elementen omvat.
Op grond van de Europese regelgeving ben ik gehouden die onvolkomenheid zo
spoedig mogelijk te herstellen. Niet herstellen leidt onvermijdelijk tot forse
financiële correcties op de uitgaven en uiteindelijk wel tot een aanwijzing van de
EC.
Over deze problematiek heb ik uw Kamer uitgebreid geïnformeerd bij brieven van
6 oktober en 19 oktober jl. Hiermee is uw Kamer ook op de hoogte van de zakelijke
inhoud van de brief, waarvan nu om een afschrift wordt gevraagd. Omdat
deze brief een eerste stap in een procedure betreft waarin ik - zoals aangegeven
in de bovengenoemde brieven aan uw Kamer - nog gesprekken voer met de EC,
acht ik het met het oog op de Nederlandse belangen in genoemde procedure niet
opportuun dat deze brief in het publieke debat wordt betrokken.
Perceelsregistratie
Verbetering perceelsregister
Op dit moment worden door Dienst Regelingen (DR) aanpassingen in het
perceelsregister doorgevoerd. Deze aanpassingen betreffen het verbeteren van
de actualiteit en het splitsen van de subsidiabele oppervlakten en landschapselementen
(sloten, bomenrijen, houtwallen etc.), die niet voor subsidie in aanmerking
komen. Hierbij merk ik op dat agrarische ondernemers hiervoor zelf
verantwoordelijk zijn en bij de opgave van hun perceelsopgave rekening moeten
houden met de aanwezige elementen die niet voor subsidie in aanmerking kunnen
komen. Op dit moment is de helft van alle percelen opnieuw bekeken en ingetekend.
Voor deze ondernemers zijn de nieuwe en geactualiseerde percelen
inmiddels via Mijn Dossier zichtbaar.
Proces tot nu toe
Agrarische ondernemers zijn op grond van de Europese en Nederlandse regelgeving
zelf verantwoordelijk om bij het aanvragen van steun of subsidies alleen
de beteelbare oppervlakte aan te geven.
Tot voor kort is DR bij het uitvoeren van controles uitgegaan van de bruto perceelsoppervlakte.
Dat wil zeggen een oppervlakte die bestaat uit beteelbare grond
en eventueel aanwezige landschapselementen (sloten, bomenrijen, houtwallen,
etc.) die niet voor subsidie in aanmerking kwamen. Hierbij is gebruik gemaakt van
de gegevens van het kadaster. Om de ondernemer erop te wijzen dat hij zelf de
niet subsidiabele oppervlakten moest aangeven en corrigeren is een voorlichtingsbrochure
opgesteld, die elk jaar met de verzamelaanvraag is meegestuurd. Daarin
is aangegeven dat de ondernemer zelf rekening moest houden met eventueel
aanwezige elementen die niet meegeteld mochten worden bij de beteelbare
oppervlakte en zijn aanvraag daarop moest corrigeren.
In zowel 2007 als 2009 heeft het audit team van de Europese Commissie gebreken
geconstateerd in de werkwijze en controle van Nederland. Naar aanleiding
van de bevindingen van de controlebezoeken van de EC heb ik het besluit genomen
om de landschapselementen in beeld te brengen door middel van de kadastrale
gegevens en luchtfoto's en vervolgens de bruto oppervlakte hierop te
corrigeren. Voorafgaand aan het correctieproces heeft een zorgvuldige afweging
plaatsgevonden van de methode waarmee het perceelsregister wordt aangepast.
Er was geen bestaande registratie van percelen voorhanden die aan de door de
Europese regelgeving geëiste actualiteit en precisie voldoet. Dit geldt onder
andere voor het Basisregister Topografie en voor kadastrale gegevens. Ook
satellietfoto's bieden te weinig precisie. Binnen de bestaande registraties waren
niet-subsidiabele elementen onvoldoende in beeld gebracht (bijvoorbeeld de
breedte van sloten).
Voor de aanpassing van het perceelsregister maakt DR nu gebruik van een
landsdekkende luchtfoto uit 2008 en 2009. Karteren op basis van luchtfoto's is
een beproefde methodiek, zowel het Kadaster maar ook andere lidstaten maken
gebruik van deze werkwijze. Daarnaast wordt het gebruik van luchtfoto's
geadviseerd door het Gemeenschappelijk Onderzoekscentrum van de EC.
Oppervlakte percelen
De aanpassing van het perceelsregister gaat om een afsplitsing van de niet
beteelbare en niet subsidiabele landbouwgrond van de beteelbare en subsidiabele
landbouwgrond. Het landbouwareaal neemt dus niet af.
Op dit moment is de helft van alle percelen opnieuw ingetekend. Daaruit blijkt dat
deze beteelbare oppervlakte op bedrijfsniveau gemiddeld 2,6% kleiner is dan de
oude referentieoppervlakte. Voor 70% van de landbouwers ligt de afwijking op
bedrijfsniveau onder de 5%. In het geval van een ongunstige ligging in bijvoorbeeld
waterrijk gebied, kunnen grotere verschillen mogelijk zijn.
Voor de meeste percelen zal gelden dat de situatie op het land tussen het moment
waarop de luchtfoto in 2008 is genomen en nu niet is gewijzigd. Voor een aantal
bedrijven kan de situatie op het land zijn gewijzigd als gevolg van bijvoorbeeld
ruilverkaveling, aanleg van wegen en tijdelijke opslag. Ook kunnen ondernemers
andere afwijkingen constateren.
Agrarische ondernemers kunnen hun wijzigingen en correcties telefonisch doorgeven
aan DR via het LNV loket. Voor het doorvoeren van een wijziging in de
percelen is dus geen bezwaar nodig. Agrarische ondernemers zijn hierover
geïnformeerd. Bij het LNV loket kunnen ondernemers ook hun vragen stellen. Als
blijkt dat referentiepercelen onjuist zijn geregistreerd, zal dit worden vastgelegd.
Deze correcties worden door DR in januari 2010 verwerkt.
Tevens kunnen ondernemers vanaf medio januari 2010 zelf wijzigingen aanbrengen
in de perceelsregistratie via "mijn dossier". DR zal deze controleren. Op
deze manier kan zoveel mogelijk worden aangesloten bij de feitelijke situatie op
het land. Een belangrijke rol en verantwoordelijkheid is hierbij weggelegd voor de
agrarische ondernemer. Hij weet als geen ander welke wijzigingen zich voordoen
op het land en is volgens de geldende regelgeving gehouden deze aan te geven.
Kwaliteitsverbetering
Gelet op de uitkomsten van beide Europese audits en de noodzaak tot aanpassing
van de perceelsregistratie is er op dit moment sprake van een overgangsituatie.
DR zal de komende maanden een verdere kwaliteitsverbetering doorvoeren door
zo veel mogelijk geconstateerde en door de landbouwers aangegeven onvolkomenheden
aan te passen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een risicobenadering,
waarbij de aanpassingen voor relaties waarbij de gevolgen het grootst zijn,
met voorrang worden opgepakt. Bij de kwaliteitsverbetering maakt DR gebruik
van een luchtfoto van medio 2009. Dit is voor 1 april 2010 afgerond.
Subsidiestelsel natuur- en Landschapsbeheer (SNL)
Ik heb u inmiddels door mijn schrijven van 9 november jl. (Tweede Kamer,
vergaderjaar 2008-2009, 30825, nr. 52) geïnformeerd over het Subsidiestelsel
Natuur- en Landschapsbeheer (SNL). De SNL is sinds 16 november 2009 opengesteld.
Inmiddels zijn electronisch 953 aanvragen voor subsidie ingediend.
Daarnaast zijn er 319 aanvragen op papier binnengekomen.
Alle wijzigingen in het perceelsregister zullen voor 1 april 2010 zijn doorgevoerd.
Bij het opgeven van de percelen in de GDI-periode 2010 is het mogelijk om de
laatste correcties door te geven. Na controle zal op basis van de opgave en de
reguliere controle resultaten de uitbetaling plaatsvinden.
Dit geldt zowel voor de Bedrijfstoeslagregeling 2010 als voor Subsidieregeling
Agrarisch Natuurbeheer (SAN)/Subsidiestelsel Natuur en Landschapsbeheer
(SNL). Ook voor de plaatsingsruimte voor mest wordt op deze manier rekening
gehouden met de meest actuele versie van de percelen.
Dit betekent dus dat de wijzigingen die nu worden doorgevoerd geen gevolgen
hebben voor de mestruimte en de aanvraag voor de subsidies natuur (SAN/SNL)
van 2009.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg