NOS, Met het oog op morgen, Radio 1
Radio / TV-interview | 27-11-2009
Minister-president Balkenende, na afloop van de wekelijkse
ministerraad, over de herbenoeming van Eurocommissaris Kroes, het
SCP-rapport 'De Sociale Staat van Nederland' en de Mexicaanse griep.
VULLINGS:
Premier Balkenende, ik heb mij deze week laten inspireren door een kop
in de Volkskrant. En die luidt als volgt: 'De tijdgeest is tegen
positief nieuws'. En daarom heb ik mij voorgenomen een positief
gesprek met u te gaan voeren over uw successen en die van het kabinet.
Helaas, zo gaat het bij journalisten, ik kan dat niet het hele gesprek
volhouden. Maar goed, ik zal mijn best doen zo positief mogelijk te
zijn. Laten we beginnen met de herbenoeming van Eurocommissaris Kroes.
U kreeg lof van de oppositie. Dat is heel erg lang geleden?
BALKENENDE:
Nou, er zijn ook momenten geweest waarop er wel degelijk waardering
was en naar voren is gebracht bij de voorstellen. Maar deze keer was
het vrij breed, dat zie je wel eens in wisselende mate, dat klopt.
VULLINGS:
Zijn dat dan geloofwaardige complimenten? Of zegt u dan: het zijn
eigenlijk toch een beetje Judaskussen?
BALKENENDE:
Nee, ik heb het veel meer beschouwd als - en dat is ook in eerdere
Kamerdebatten al naar voren gekomen - dat zij enthousiast waren over
mevrouw Kroes. Zoals zij het de afgelopen jaren heeft gedaan. Ook
hoopten ze dat zij door zou kunnen gaan. We weten altijd dat
kabinetten en regeringen vaak iemand anders gaan neerzetten bij dat
soort functies, dus het is niet ongebruikelijk om je daar een beetje
op in te stellen. Men heeft gezien dat ik nadrukkelijk geen rekening
heb willen houden met partijpolitieke afwegingen, of afwegingen voor
de coalitie, maar nadrukkelijk heb gekeken van: hoe heeft iemand het
gedaan, hoe ligt iemand in de Europese Commissie en kan iemand door.
En daarvoor had men waardering. Ik geloof ook dat die waardering
oprecht is geweest.
VULLINGS:
Ja, want u heeft eigenlijk precies gedaan wat de oppositie wilde. Ze
wilden dat u bleef, dat is gebeurd. En ze wilden Kroes: iedereen blij.
Wat bent u toeschietelijk tegenwoordig. Maar goed, dan komt nu wel een
kritische vraag. Dinsdag was iedereen heel enthousiast, het is Kroes
en een mooie post. Nu zie je toch een beetje het beeld kantelen van is
die post wel zo zwaar, ze is vicevoorzitter, maar geloof ik de vierde
vicevoorzitter, stelt het allemaal wel zoveel voor?
BALKENENDE:
Het is een goede portefeuille. Kijk, ik heb het met haar ook gehad
over deze portefeuille en het is mij opgevallen in mijn contacten met
haar, dat ze juist erg enthousiast is over deze toekomstgeoriënteerde
portefeuille. En toen ik met haar sprak merkte ik een enorm
enthousiasme, want ze had het over digitale ontwikkelingen,
e-commerce, breedband ontwikkeling, mobiele telefonie. Zij zegt: dit
zijn allemaal onderwerpen, sectoren, die te maken hebben met het
Europa van de 21e eeuw. Dat enthousiasme spreekt mij zeer aan. En zij
zegt: dit is gewoon een buitengewoon belangrijke portefeuille. Nou, zo
moet je er denk ik ook naar kijken en zij is zeer gemotiveerd om het
zo te doen. Nu hebben we natuurlijk wel vaak de traditionele
portefeuilles die natuurlijk dan...
VULLINGS:
Die hebben al status.
BALKENENDE:
Zij had mededinging, maar u weet ook, de voorzitter van de Europese
Commissie heeft gezegd: Commissarissen blijven niet op hun
oorspronkelijke post zitten.
VULLINGS:
Eigenlijk moeten we concluderen: het is een nieuwe post en het is aan
haar om er binnen vijf jaar een zware post van te maken.
BALKENENDE:
Nou, ik vind het een behoorlijke post. Dat blijkt nu al, want er
worden belangrijke zaken gedaan op dit terrein. En natuurlijk is het
aan de Commissarissen zelf om te kijken van hoe krijg je zo'n
portefeuille gewoon verder goed ingevuld, wat kan er concreet gedaan
worden. Ik verwacht daar heel veel van, van mevrouw Kroes.
o SCP-RAPPORT 'SOCIALE STAAT VAN NEDERLAND'
VULLINGS:
Dan naar de Sociale Staat van Nederland, het rapport van het Sociaal
Cultureel Planbureau. Eén van de uitkomsten: het gaat best goed hier
in Nederland. Zeker in vergelijking met het buitenland. We hebben
minder werklozen, hogere arbeidsparticipatie. En we zijn gelukkiger,
gezonder en welvarender dan tien jaar geleden. Terwijl het beeld vaak
is dat we in een soort staat van ontbinding verkeren. Dat lijkt me nou
echt een welkom rapport voor een premier, of niet?
BALKENENDE:
Weet u wat het gekke is, ik heb vorig jaar in mei - toen bereidden we
ons voor op Verantwoordingsdag. U weet: het begin van het politieke
jaar is Prinsjesdag en dan de tegenpool daarvan is eigenlijk het
overleg van Verantwoording, wat is er gedaan, wat is er bereikt. En
toen heb ik eigenlijk een aantal van die dingen die nu naar voren zijn
gekomen, heb ik eens heel nadrukkelijk geschetst. Toen heb ik het
gehad over de kwaliteit van voorzieningen voor ouderen, tevredenheid
onder klanten in de gezondheidszorg, de mate van inkomensgelijkheid
ten opzichte van andere landen, de hoogte van het minimumloon, de lage
werkloosheid. En ik mocht het niet zeggen, want ik was te positief.
VULLINGS:
U mocht het wel zeggen, maar het kwam niet in de krant zoals u het
wilde waarschijnlijk.
BALKENENDE:
Ik vond het een beetje merkwaardig, maar goed, ik ben dus wel blij -
en dat is ook heel erg goed - dat ook wordt gemarkeerd van hoe staan
we er nu eigenlijk voor. En in die zin is het natuurlijk een heel
interessant rapport, want natuurlijk is het zo dat er sprake is van
onzekerheid op dit moment. Natuurlijk is het zo dat mensen ook zien
dat er een crisis is, dat aandelen lager zijn dan misschien een tijd
geleden. We horen over de ontwikkelingen van banken. Nou, te midden
van die kwetsbare ontwikkeling is het natuurlijk heel goed dat we ook
eens zeggen van ja, hoe staan we er eigenlijk voor. En vergelijk
Nederland nou eens met andere landen. En dan is dit inderdaad een
positief signaal en het is ook goed - ook in deze tijd misschien een
beetje van kerst - om ook daar eens bij stil te staan. Een stukje
reflectie van we kunnen soms wel eens wat klagen in Nederland, we zijn
ook wel eens boos, dat gebeurt ook allemaal. En we zijn soms
hartstikke kritisch, en dat is ook goed te begrijpen maar laten we ook
de zaken ook wel in de goede proporties zien. En daarbij helpt zo'n
rapport.
VULLINGS:
En durft u ook te zeggen dat het in die laatste tien jaar beter is
gegaan, van die tien jaar was ik ongeveer acht jaar premier, dus kom
maar door met de complimenten?
BALKENENDE:
Zo beschouw ik het helemaal niet, want als een land iets bereikt is
dat altijd iets wat men gezamenlijk bereikt. En natuurlijk is het
zo...
VULLINGS:
Maar u weet ook: als het slecht gaat dan vallen ze allemaal u aan.
BALKENENDE:
Maar goed, als ik nu ook zie, toen ik premier werd in 2002 hadden we
te maken met een inzakkende economie. We liepen achter in Europa, we
hadden bepaalde hervormingen nog niet gerealiseerd. Toen vier jaar
later werd gezegd: inderdaad het was nodig, Nederland is gewoon
sterker geworden, daarin speelt een regering een rol, daarin speel ik
een rol. Maar uiteindelijk is het ook zo - en zo zit ik er zelf ook in
- het gaat ook om hoe de politieagent opereert, hoe de kwaliteit van
de zorg wordt vorm gegeven. Hoe kinderen zich thuis kunnen voelen op
school bijvoorbeeld. Al die dingen maken of mensen in een land
gelukkig kunnen zijn. Het feit dat wij toch eigenlijk historisch en
Europees gezien een buitengewoon lage werkloosheid hebben, ondanks de
economische crisis op dit moment, nou dat zijn ontwikkelingen die
stemmen natuurlijk tot tevredenheid.
VULLINGS:
Maar dan kunt u toch zeggen: dat ligt voor een heel groot gedeelte ook
aan mijn kabinetten?
BALKENENDE:
Ach, ik...
VULLINGS:
Moeilijk hè? Bescheiden zijn. Het lukt u heel goed moet ik zeggen.
BALKENENDE:
Ja, maar zo zit ik een beetje in elkaar. De regering levert hier een
deel. Dat geldt ook voor mij, maar ik ben ook wel weer een teamspeler.
Ik zeg: als je verder kunt in een land, dan is het juist ook van
belang dat iedereen mee doet, dat iedereen zich daarvoor inzet.
o MEXICAANSE GRIEP
VULLINGS:
En dan is er deze week nog iets heel goed gegaan dat is georganiseerd
door de overheid: de vaccinatiecampagne voor een miljoen kleine
kinderen. Ik moest gisteren met mijn kinderen daar naartoe en
verwachtte uren daarvoor in de rij te moeten staan, maar binnen vijf
minuten was ik buiten. Ik moet zeggen: mijn complimenten voor
iedereen. Nu moet ik natuurlijk nog een intelligente vraag stellen:
bent u daar ook zo trots op?
BALKENENDE:
Het is heel goed dat het goed is georganiseerd. Ik vind ook dat
minister Klink een behoorlijk compliment verdient. Hij heeft de
ministerraad ook steeds op de hoogte gesteld van dit zijn de laatste
inzichten, wat moet je wel en wat moet je niet doen, hoe ernstig is de
epidemie en hoe snel grijpt het om zich heen. Hij is daar buitengewoon
actief mee geweest, en ik ben ook blij met het signaal dat u nu
bijvoorbeeld geeft van hoe gaat het in de praktijk, dat het goed
loopt. En vandaag zijn er wat positieve signalen van de snelheid
waarmee het om zich heen gaat grijpen. Daar zijn wat positieve
ontwikkelingen te melden. We zijn er natuurlijk niet vanaf, daar moet
ik ook eerlijk in zijn. Maar het is goed dat er in ieder geval ook
commentaren zijn in de zin van: het wordt goed aangepakt. En ik denk
dat uw verhaal ook goed zal vallen bij de minister.
VULLINGS:
Was dit gesprek positief genoeg?
BALKENENDE:
Dit was een geweldig moment in mijn bestaan als premier.
VULLINGS:
Goed, ik dank u wel.
BALKENENDE:
Graag gedaan.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, AK)
Ministerie van Algemene Zaken