Persbericht
Op zondagmiddag 29 november maakt het jonge New European Ensemble zijn debuut in de Dr Anton Philipszaal in Den Haag (locatie Nieuwe Kerk) met het programma Scandinavian Imagery. In hun eerste concert voor een grote concertzaal spelen de musici onder leiding van hun dirigent Christian Karlsen 20ste- en 21ste-eeuwse muziek uit Finland, waaronder de Nederlandse première van Arena II van Magnus Lindberg, een van de meest vooraanstaande componisten van nu.
Het New European Ensemble is een jaar geleden in Den Haag opgericht door jonge musici. Met verrassende programma's willen zij hun publiek overtuigen van de ideeënrijkdom en communicatieve kracht van nieuwe muziek. Hun kwaliteiten zijn al opgevallen. Zij zijn uitgenodigd voor een residency in Aldeburgh, waar een beroemd festival plaatsvindt. In 2010 werkt het ensemble samen met Amnesty International.
In Scandinavian Imagery speelt het New European Ensemble twee werken van Magnus Lindberg en een liederencyclus op gedichten van Sappho van Esa-Pekka Salonen, die wordt gezongen door de sopraan Maribeth Diggle. De jonge Finse componistengeneratie wordt vertegenwoordigd door Sampo Haapamäki met het ensemblestuk Signature, waarmee hij in 2004 de internationale Gaudeamus Prijs won. De Poolse componist Witold Lutos?awski was voor Finse componisten een belangrijke inspiratiebron. Van hem voert het ensemble Chain I uit, een van zijn meesterwerken.
Magnus Lindberg geldt als een van de meest vooraanstaande componisten van nu. Zijn werken worden wereldwijd uitgevoerd door toporkesten. Dit jaar is hij huiscomponist van de New York Philharmonic. Arena II, dat zijn Nederlandse première beleeft, is een van zijn kleurrijkste werken met een sterke ritmische drive en doet denken aan experimentele filmmuziek uit Hollywood. Het New European Ensemble speelt ook Lindbergs Corrente.
Het programma wordt om 13.30 uur ingeleid door de musicoloog Maarten Brandt.
Voor de redactie
Persfoto's zijn te downloaden van de website van het New European Ensemble. De link is: http://www.neweuropeanensemble.com/Press.html. De dirigent Christian Karlsen is beschikbaar voor interviews. Neem voor interviewafspraken of extra informatie contact op met Ryanne Hofman (06-12509522).
New European Ensemble: Scandinavian Imagery
Zondag 29 november 2009, aanvang 14:30
Gratis concertinleiding om 13:30
Nieuwe Kerk | Spui 175, Den Haag
Kaarten E17,50 / E15,00 (65+, Uitpas) / E10,00 (tot 27 jaar)
PROGRAMMA
Magnus Lindberg - Corrente
Witold Lutoslawski - Chain 1?
Esa-Pekka Salonen - Five Images after Sappho
~ pauze ~
Sampo Haapamäki - Signature
Magnus Lindberg - Arena II (Nederlandse Première)
Het New European Ensemble bestaat voor dit concert uit:
Maribeth Diggle - sopraan
Christian Karlsen - dirigent
Felicia van den End - fluit
Christopher Bouwman - hobo
James Meldrum - klarinet
Ryanne Hofman - basklarinet
Gretha Tuls - fagot
Okke Westdorp - hoorn
Jose Sogorb Jover - hoorn
Frank Braafhart - trompet
Anton van Houten - trombone
Wim Vos - slagwerk
Anton Sie - harp
Hanna Shybayeva - piano
Eke Simons - celesta/klavecimbel
Rada Ovcharova - viool 1
Daniel Migdal - viool 2
Emlyn Stam - altviool
Willem Stam - cello
Szymon Marciniak - contrabas
PROGRAMMATOELICHTING
Magnus Lindberg - Corrente (1992)
Magnus Lindberg is een van de meest gerenommeerde componisten van nu.
Hij schreef Corrente in 1992 voor het 127ste jubileum van de Swedish Literature Society. De titel verwijst naar de gelijknamige Italiaanse barokdans. Corrente betekent ook 'rennend' en 'stroom', wat tot uiting komt in de energieke ritmische drive. Corrente is georkestreerd voor klein orkest met een maximum aan verschillende instrumenten en biedt zo een rijke variatie aan klankkleuren, die gestalte geven aan de vele verschillende muzikale karakters in een kleurrijk rollenspel.
Witold Lutos?awski - Chain 1 (1993)
De Poolse componist Witold Lutos?awski is van grote betekenis geweest voor de ontwikkeling van de hedendaagse muziek in Finland en was een inspiratiebron voor de Finse componisten die op het programma staan. Zijn werk Chain 1 uit 1993 wordt geroemd als een klassiek meesterwerk van de 20e eeuw.
Chain 1 (in het Pools 'Lancuch') is het eerste werk in een serie van drie dat de naam chain (ketting, of keten) draagt. Muzikale ideeën overlappen elkaar als schakels in een ketting, zodat het nauwelijks te onderscheiden is waar ze eindigen of beginnen. Witold Lutos?awski componeerde Chain 1 voor de veertien aanvoerders van de London Sinfonietta, 'as a souvenir of our common music-making'.
Esa-Pekka Salonen - Five Images after Sappho (1999)
Esa-Pekka Salonen is niet alleen een beroemd dirigent, maar ook een zeer gewaardeerde componist. Over zijn Five Images after Sappho uit 1999 schreef hij zelf: "Bijna iedere generatie dichters heeft een poging gedaan om de fragmenten van Sappho, waarin we de versnipperde boodschappen van een vrouw lezen, te vertalen. Kleine gedichtjes, zinnen, groepjes woorden, soms maar één enkel woord. Sappho onthult de geheimen van de ziel van de vrouw als geen ander.
Tussen de kleine eilandjes van woorden kan men muziek horen.
De fragmentarische natuur van het materiaal geeft het een bijna open vorm, wat het voor mij zo fascinerend maakte om op muziek te zetten.
Mijn idee was om een cyclus te schrijven waarin ik het leven van een vrouw beschrijf, van kindertijd tot ouderdom en dood. De timing was niet ideaal: mijn zoon Oliver werd geboren middenin het compositieproces, en dat maakte het totaal onmogelijk voor mij om me iets voor te stellen bij eenzaamheid en dood. Daarom besloot ik om me te concentreren op het eerste deel van het leven."
Sampo Haapamäki - Signature (2004)
De jongste generatie Finse componisten wordt in het programma vertegenwoordigd door Sampo Haapamäki. Met zijn compositie Signature won hij de Gaudeamus Prijs in 2004. De jonge getalenteerde en opkomende componist Haapamäki was een student van Lindberg. Signature belichaamt een virtuoze ensemblestijl met gapende registers en dicht ritmisch materiaal, wat de verschillende gedeeltes van het werk naadloos samenvoegt en de pijlen richt op de toekomst in muzikale compositie.
Magnus Lindberg - Arena II (1996, Nederlandse Première)
Arena was een opdrachtwerk van de eerste International Sibelius Conductors Competition en ging in première op 30 juni 1995. In 1996 maakte Magnus Lindberg van de originele partituur voor symfonieorkest een herziene versie voor 16 instrumenten en doopte deze Arena II. Het stuk duurt 16 minuten en is een van Lindbergs belangrijkste werken, maar nog nooit eerder in Nederland uitgevoerd.
Arena II is als een concerto voor ensemble, waarin iedere speler een unieke virtuoze rol speelt in een afwisselend geheel met een opvallende ritmische drive.
De bijna romantische klankwereld en harmonische spanning in de laatste climax doen denken aan Mahler en Berg, of Lindbergs grote voorganger en landgenoot Sibelius.
Het New European Ensemble is in 2008 opgericht door jonge musici. Zij willen de kloof tussen nieuwe muziek en publiek overbruggen. Zij streven naar spannende en communicatieve uitvoeringen van 20ste- en 21ste-eeuwse kamer- en ensemblemuziek. Zij presenteren hun concerten op een vernieuwende manier. Zij willen bovendien laten merken dat nieuwe muziek maatschappelijk relevant is. Voor 2010 staat een samenwerking met Amnesty International op het programma en het project Arctic Metamorphosis, een met filmbeelden begeleide uitvoering van Lantern Lectures van Klas Torstensson, die op een indringende manier ingaat op de aantasting van ons milieu.
Het New European Ensemble bestaat uit jonge solisten, kamermusici en aanvoerders van orkesten uit heel Europa, die nieuwe paden willen inslaan en samenwerken met een nieuwe generatie jonge componisten. De jonge, Europese uitstraling van het ensemble bepaalde de keuze van de naam New European Ensemble.
Al kort de na de oprichting zijn de kwaliteiten van het ensemble opgevallen. Het ensemble wordt 'ensemble in residence' bij het Aldeburgh Festival (UK), is uitgenodigd voor een tournee in Zweden en presenteert in het seizoen 2009-2010 verschillende producties in Nederland. Ook brengen de musici binnenkort hun eerste cd uit met werken van Arnold Schönberg.
Het ensemble bestaat uit een vaste kern van negen musici. Regelmatig nodigen zij gastspelers uit om hun bezetting te kunnen uitbreiden.
De artistiek leider van het ensemble is Christian Karlsen. Deze veelbelovende jonge Zweedse dirigent maakte onlangs succesvolle debuten bij het Residentie Orkest en het Nationaal Orkest van Porto.
www.neweuropeanensemble.com
Christian Karlsen - dirigent Rada Ovcharova - viool James Meldrum - klarinet
Carina Vinke - alt Emlyn Stam - altviool Ryanne Hofman - basklarinet
Hanna Shybayeva - piano Willem Stam - cello Jacob Kellerman - gitaar
Christian Karlsen, dirigent
De jonge dirigent Christian Karlsen (geb.1985) is artistiek leider van het New European Ensemble, en maakte furore met zijn debuut bij het Residentie Orkest als assistent van Neeme Järvi en het Nationaal Orkest van Porto.
Christian heeft daarnaast met diverse orkesten gewerkt waaronder de Radio Kamer Filharmonie, het Noord Nederlands Orkest, het Brabants Orkest, het Kuopio E5 orkest, het Uppsala Kamerensemble en ASKO|Schönberg en het Nieuw Ensemble. Hij heeft geassisteerd bij Opera Dortmund, Musikkollegium Winterthur, het Limburgs Symfonie Orkest en l'Orchestre Philharmonique de Liége.
Hij dirigeerde bij diverse festivals waaronder het Stockholm New Music festival in 2003 en ook het Stockholm Music Festival waar hij het Requiem van Mozart dirigeerde.
Christian Karlsen begon viool te studeren op 4-jarige leeftijd. Op 13-jarige leeftijd begon hij met directielessen bij Jorma Panula waar hij ervaring opdeed door leden van het Royal Stockholm Philharmonic te dirigeren. Christian Karlsen volgde masterclasses bij John Carewe, George Hurst, Sterfan Karpe en Hartmut Hänchen. Vanaf 2004 studeert Christian orkestdirectie bij Jac van Steen op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.
Maribeth Diggle, sopraan
De Amerikaanse sopraan, die geroemd wordt om haar bewonderenswaardige beheersing van het hoge register, soleerde onlangs in Ravel's Sheherazade onder leiding van dirigent Ed Spanjaard en trad als soliste op met het Limburgs Symfonie orkest in de Robeco concerten in Amsterdam met scènes uit Eugene Onegin.
Sinds 2005 tourt ze als soliste onder leiding van choreograaf Alain Platel met Les Ballet C. de la B., en zingt ze onder muzikaal leider Fabrizio Cassol, voorman van het jazz trio AKA Moon, momenteel in hun recentste creatie "Pitié".
Onlangs heeft ze haar Masteropleiding aan de Dutch National Opera Academie afgesloten. Tijdens deze studie zong ze rollen als Mère Marie (Les Dialouge des Carmelites), Donna Eliva (Don Giovanni), Poppea (L'incoronazione di Poppea) en Fiordiligi (Così fan tutte) onder dirigenten als Henrik Schaefer, Richard Egarr en Glen Wilson.
Naast het operarepertoire heeft Maribeth ook een voorliefde voor hedendaagse muziek en heeft met verscheidene componisten samengewerkt, waaronder de Nederlandse componist Paul Oomen. Hij schreef voor haar Kane, een solostuk wat ze heeft uitgevoerd tijdens het Holland Festival in Amsterdam en het Rundgang Festival in Berlijn.
Maribeth Diggle heeft gestudeerd aan het Boston University Tanglewood Institute, de Musik Hochschule Luzern en het Conservatorium van Amsterdam.
Magnus Lindberg (geb. 1958, Helsinki)
Magnus Lindberg is de meest vooraanstaande componist van nu. Hij is Composer-in-Residence van de New York Philharmonic tussen 2009 en 2011, met in september 2009 de première van EXPO, waarmee Alan Gilbert als muzikaal leider van het orkest werd gepresenteerd.
Lindberg's muziek is opgenomen bij de labels Deutsche Grammophon, Sony, Ondine en Finlandia labels. In 2003 werd Lindberg de prestigieuze Wihuri Sibelius Prijs toegekend.
Magnus Lindberg wordt gepubliceerd door Boosey & Hawkes.
Na zijn pianostudie studeerde hij compositie aan de Sibelius Academy bij Einojuhani Rautavaara en Paavo Heininen. Deze laatste moedigde zijn leerlingen aan om verder te kijken dan de heersende conservatieve en nationalistische esthetiek, en om het werk van de Europese avant-garde te verkennen.
Dit leidde rond 1980 tot de vorming van de informele groepering die bekend staat als de 'Open Ears Society', waar Lindberg en zijn tijdgenoten Hämeeniemi, Kaipainen, Saariaho en Salonen deel van uitmaakten. Hun doel was om een groter bewustzijn te creëren van het modernisme. Lindberg nam de stap om in 1981 naar Parijs te gaan om daar lessen te volgen bij Globokar en Grisey. In deze periode kreeg hij ook les van Donatoni in Sienna, en legde contact met Ferneyhough, Lachenmann en Höller.
Zijn doorbraak als componist kwam met twee grootschalige werken,
Action-Situation-Signification (1982) en Kraft (1983-85), die onlosmakelijk verbonden waren met de oprichting van het experimentele Toimii Ensemble door Lindberg zelf en Salonen.
Deze groep, waarin Lindberg piano en slagwerk speelt, was voor de componist een laboratorium voor zijn sonische ontwikkeling. Zijn composities uit deze tijd combineren experimentalisme, complexiteit en primitiviteit, gebruikmakend van de extremen binnen muzikaal materiaal.
In het einde van de jaren '80 transformeerde zijn muziek zich richting een nieuw modern classicisme, waarin veel communicatieve elementen van een levende muzikale taal (harmonie, ritme, contrapunt, melodie) werden geherinterpreteerd voor het post-seriële tijdperk. Sleutelwerk in deze stylistische evolutie was het drieluik orkest- en ensemblewerken Kinetics (1988), Marea (1989-90) en Joy (1989-90), met de vervolmaking in Aura (1993-94) en Arena (1994-95).
Lindberg's werk heeft hem een plek bezorgd in de voorhoede van de compositiewereld voor orkestrale werken. Lichtende voorbeelden hiervan zijn de concert ouverture Feria (1997), grootschalige werken als Fresco (1997), Cantigas (1999) Concerto for Orchestra (2002-3) en Sculpture (2005), en soloconcerten voor cello (1999), klarinet (2002) en viool (2006). Recentelijk componeerde hij onder meer Seht die Sonne (2007), in opdracht van de Berliner Philharmoniker onder leiding van Simon Rattle, en de San Francisco Symphony, en zijn eerste werk voor koor en orkest getiteld GRAFFITI, dat in mei 2009 in Helsinki in première ging.