Dokument Poortwachters
NCRV Dokument Poortwachters
Maandag 30 november
22.50 uur, Nederland 2
Immigratiedienst geeft een onthullende kijk achter de schermen
Nederland heeft een grote humanitaire traditie. De wens om mensen in
nood op te vangen is sterk aanwezig. Maar tussen werkelijkheid en
goede voornemens gaapt een diepe kloof. NCRV Dokument Poortwachters
registreert de morele en ethische vragen van de âbeslissersâ. Zijn
asielzoekers die zich met de taxi laten afzetten bij de poort van het
aanmeldcentrum daadwerkelijk op de vlucht, of zijn ze op zoek naar een
beter bestaan?
In het afgelopen jaar vroegen ruim 15.000 mensen asiel aan in ons
land. De Immigratie- en naturalisatiedienst IND, die moet onderzoeken
of een asielzoeker in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning,
ligt zwaar onder vuur. Politieke partijen ter linker en ter rechter
vleugel pleitten voor een parlementaire enquête naar vermeende
wantoestanden bij de dienst. Ook vanuit de samenleving groeit de
weerstand. De binnenlandse veiligheidsdienst AIVD waarschuwde begin
oktober voor toenemend geweld vanuit links radicale kring tegen
medewerkers van de dienst.
Filmmaker René Roelofs, die zich met een lange reeks onthullende
documentaires over overheidsdiensten een reputatie heeft verworven als
chroniqueur van het Nederlandse ambtenarenapparaat, was nieuwsgierig
geworden naar het gesloten bolwerk van de IND. Hij kreeg toestemming
om vrijuit achter de schermen van de dienst te filmen. De documentaire
Poortwachters toont de werkwijze van de IND binnen het aanmeldcentrum
Ter Apel in Groningen waar in de zogenaamde 48-uurs procedure over het
lot van vluchtelingen en hun families wordt beslist.
INDâers staan voor de onmogelijke taak uit te maken of de
vluchtverhalen waar zijn of niet. De dienst, die werkt met oude
Russische stafkaarten om de verhalen van asielzoekers te checken, moet
in 48 werkuren uitmaken of een aanvraag geloofwaardig is of niet. Het
is een gecompliceerde zoektocht naar de waarheid, die wordt
bemoeilijkt door de creativiteit van cliënten die alles in het werk
stellen om tot Nederland te worden toegelaten. Zoals het afschuren van
de toppen van hun vingers, zodat men onvindbaar is in de computers van
de politie. Van de 15.000 aanvragers in 2008 konden slechts enkele
honderden asielzoekers bewijzen dat zij daadwerkelijk in hun vaderland
werden vervolgd en dus in aanmerking kwamen voor de begeerde A-status.
Filmmaker Roelofs volgt de IND ook op missie naar Al Tanf, op de grens
van Syrië en Irak. In het kader van Europese afspraken om het
asielbeleid een menselijk gezicht te geven, haalt de IND jaarlijks 500
mensen op uit vluchtelingenkampen. Ter Apel lijkt plotseling ver weg,
als de âhoordersâ tijdens een woestijnstorm in het kamp geconfronteerd
worden met door de UNHCR geselecteerde vluchtelingen die in de rij
staan voor een verblijfstatus in Nederland. Ondanks twijfels aan de
authenticiteit van de vluchtverhalen, worden de asielzoekers
toegelaten tot Nederland.
Poortwachters, geproduceerd door Best Films, is geselecteerd voor het
IDFA 2009 en dingt mee naar de prijs voor Best Dutch Documentary.
NCRV