Mensen met hiv hebben eerder ouderdomsziekten
30-11-2009
Alertheid van arts en patiënt kan veel problemen voorkomen
Oud worden met hiv. Wie had dat gedacht? Terwijl vroeger hiv een
doodsvonnis betekende, hebben tegenwoordig mensen met hiv een vrijwel
normale levensverwachting. Het aantal vijftigplussers met hiv zal de
komende jaren verdubbelen tot ruim 7.500. Oud worden met hiv verloopt
echter niet probleemloos. Er zijn aanwijzingen dat mensen met hiv
vroegtijdig ouderdomsziekten krijgen, zoals hartinfarcten en
botontkalking. De kans dat ze - naast hun hiv - een of meer andere
chronische ziekten ontwikkelen is groter. Veel problemen kunnen worden
voorkomen door op tijd met hiv-remmers te beginnen. En door de ziektes
die met veroudering samenhangen vroegtijdig op te sporen en te
behandelen. Dat zeggen de auteurs van Oud worden met hiv, een uitgave
van het Aids Fonds. Het boek wordt morgen op Wereld Aids Dag
aangeboden aan staatssecretaris Jet Bussemaker van VWS.
Toename van vijftigplussers met hiv
De levensverwachting van mensen met hiv is aanzienlijk toegenomen. De
overlevingskansen van patiënten die met succes combinatietherapie
gebruiken zijn vergelijkbaar zijn met die van de algemene bevolking,
zeker als die combinatietherapie niet te laat wordt ingezet Er zijn
inmiddels 3.319 patiënten van 50 jaar of ouder. Verwacht wordt dat
over tien jaar zon dertig procent van de hiv-geïnfecteerden ouder dan
zestig jaar zal zijn.
Mensen met hiv verouderen eerder
Het lijkt erop dat hiv-geïnfecteerde patiënten sneller ouder worden en
dat sterftekansen overeenkomen met die van niet-geïnfecteerde mensen
die ongeveer tien jaar ouder zijn. Mensen met hiv hebben een grotere
kans een (of meerdere) chronische ziekte(n) te ontwikkelen die
geassocieerd worden met veroudering. Het gaat om hart- en vaatziekten,
hoge bloeddruk, verminderde nierfunctie, diabetes, botontkalking,
huidkanker, anuskanker, de ziekte van Hodgkin en chronische hepatitis.
Niet alleen ziektes
Maar het gaat niet alleen om ziektes. Artsen horen regelmatig verhalen
van patiënten over het verdwijnen van libido, over moeheid en over
energietekort - iets waar ook ouder wordende mensen mee kampen.
Daarnaast zien artsen bij sommige vrouwen met hiv een vervroeging van
de menopauze optreden.
Oorzaken van de eerdere veroudering
Hoe het komt dat mensen dat mensen met hiv sneller verouderen is niet
bekend. Wordt het veroorzaakt door het hiv-virus of door de medicijnen
die gebruikt worden? Of komt het simpelweg doordat mensen met hiv een
chronische ziekte hebben? Zoals mensen met diabetes en reuma ook
eerder last hebben van ouderdomsziekten? Nader onderzoek is nodig.
Screening
Zolang niet duidelijk is wat er de oorzaak van is dat deze ziekten
zich bij mensen met hiv ontwikkelen, is screening en tijdige
behandeling van de aandoeningen de beste aanpak. Voor mensen met hiv
is er dus allesbehalve reden tot paniek. Zolang arts en patiënt maar
alert zijn op het ontstaan van de aandoeningen. Met behulp van
medicatie of door verandering van levensstijl kan een hoop leed worden
voorkomen.
Op tijd beginnen met hiv-remmers
Maar het begint uiteraard met het op tijd ontdekken van het hiv-virus
zelf. In dit verband is zorgwekkend dat te veel mensen te lang wachten
met een hiv-test. Ze komen laat bij de dokter binnen, waardoor
behandeling met combinatietherapie minder succesvol is. Het is
moeilijk om de afweer van deze mensen weer snel op peil te krijgen.
Met een lage afweer is de kans op hart- en vaatziekten, ernstige nier-
en leverschade en bepaalde kankers groter. Wie het allemaal niet zover
laat komen heeft dus de beste gezondheidsverwachting. Vroegtijdig
testen betekent dat er op tijd met hiv-remmers gestart kan worden.
Grotere rol voor de huisarts
Met het oog op de toekomst zal de hiv-behandelaar in Nederland niet
alleen verstand van infectieziekten en hiv moeten hebben, maar vooral
ook van bijkomende ziekten en van ouderengeneeskunde. Het is daarbij
belangrijk om de huisarts meer bij de behandeling van hiv te betrekken
dan nu gebruikelijk is. De huisarts is bij uitstek deskundig in de
zorg voor oudere mensen.
Meer onderzoek hard nodig
De auteurs van het boek pleiten bovendien voor meer onderzoek naar de
invloed van het hiv-virus op het ontstaan van andere chronische
aandoeningen. Ook moet er onderzoek worden gedaan naar effecten van
hiv-medicatie op het verouderingsproces. Het AMC heeft intussen de
eerste stap gezet met het onderzoek Comorbidity and Aging with HIV van
hoogleraar interne geneeskunde Peter Reiss. Het Aids Fonds is
medefinancier van dit onderzoek.
Stichting Aids Fonds