In een nieuwe studie over het beleid van de Europese Unie inzake biobrandstoffen toont econoom Fredrik Erixon aan hoe dit beleid, dat aanvankelijk werd gestuurd door de bezorgdheid om het milieu en de wil om alternatieven te zoeken voor fossiele brandstoffen, is verworden tot een industrieel beleid met diverse maatregelen om binnenlandse producenten te beveiligen tegen buitenlandse concurrentie. Indien de hernieuwbare-energierichtlijn wordt geïmplementeerd op de door de wetgever voorgestelde wijze, komt de EU waarschijnlijk in strijd met zijn verbintenissen t.o.v. de Wereldhandelsorganisatie (WTO).

De handelsministers vergaderen deze week in Geneve om van gedachten te wisselen over de toekomst van de WTO. Eén van de vele uitdagingen voor deze organisatie en voor de basisstructuur van de handelsregels die zij decennialang opstelde, is het conflict dat zij zouden kunnen vormen met bepaalde protectionistische nationale klimaatlaatregelen. Een dergelijk conflict kan snel rijzen, nu Europa recentelijk nieuwe handelsbeperkingen doordrukte in het kader van zijn biobrandstoffenbeleid.

De Europese Unie heeft haar biobrandstoffensector lange tijd gesubsidieerd, voor een totaal bedrag van om en nabij de vier miljard euro. Dit is een significant bedrag voor deze toch wel kleinere branche. Elke liter ethanol die Europa wordt verbruikt, is gesubsidieerd voor 0,74 euro, elke liter biodiesel voor 0,50 euro. Voor elke door het gebruik van biobrandstoffen vermeden ton CO2 verleent de EU voor 4400 euro steun. Voor elke ton reductie, gerealiseerd met de hulp van de Europese subsidies, zouden op de European Climate Exchange ten minste 20 ton CO2 tonequivalent kunnen worden aangekocht.

"Het Europese biobrandstoffenbeleid grenst aan economische waanzin. Het is duur en protectionistisch. Het is ontworpen om de Europese boeren te steunen, meer dan om het Europese energieverbruik onafhankelijk te maken van fossiele brandstoffen", zegt Fredrik Erixon.

In de hernieuwbare-energierichtlijn die de EU onlangs goedkeurde, wordt nog een andere concurrentieverstorende maatregel voorgesteld. Indien de wetgeving niet wordt aangepast, zal Europa een technische reglementering introduceren die de Europese markt ontoegankelijk maakt voor buitenlandse biobrandstoffenproducenten. Deze technische reglementering wil dat de besparing aan broeikasgasemissies van een nieuwe biobrandstof ten minste 35 procent moet bedragen. Deze doelstelling is niet gekozen omwille van milieuredenen, maar om te garanderen dat de Europese productie in aanmerking komt voor de accijnsvrijstelling op biobrandstoffen.

Dit beleid is in strijd met de kernregels van de WTO. Het zal waarschijnlijk evenmin juridische ondersteuning krijgen door de algemene uitzonderingsregeling, die zegt dat een land onder bepaalde voorwaarden in strijd kan zijn met andere verplichtingen. Toch zal het een aanzienlijke invloed uitoefenen op de Europese import van biobrandstoffen en de kostprijs om over te schakelen van fossiele naar biobrandstoffen zelfs nog verhogen.

ECIPE Occasional Paper Nr. 01/2009

Fredrik Erixon is directeur en medestichter van ECIPE. U kunt hem bereiken via fredrik.erixon@ecipe.org of +32 (0)499 053 107

U kunt de paper hier downloaden.

Het European Centre for International Political Economy (ECIPE) is een onafhankelijke in Brussel gevestigde denktank die aandacht schenkt aan het handelsbeleid en het internationaal economisch beleid, van belang voor Europa. ECIPE werd opgericht in 2006 en verwierf zich snel een plaats als één van de vooraanstaande Europese beleidsonderzoekers op het vlak van de wereldeconomie.

Deze bekendmaking is officieel geldend in de originele brontaal. Vertalingen zijn slechts als leeshulp bedoeld en moeten worden vergeleken met de tekst in de brontaal welke als enige juridische geldigheid beoogt.