Erasmus Universiteit Rotterdam

Promotie Drs. P.P.l. Berkers

Titel proefschrift
Classification into the Literary Mainstream?

---

Promotors:
Prof.dr. M.S.S.E. Janssen

---

Co-promotors:
Dr. M.N.M. Verboord

Datum

03 december 2009 16:00

---

Locatie:
Woudestein, senaatszaal

---

Faculteit
Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen (FHKW)

Etnische minderheidsauteurs behoren nog niet tot Nederlandse literaire mainstream

Allochtone schrijver blijft in Nederland vooral allochtoon

Abdelkader Benali, Hafid Bouazza en andere 'allochtone' auteurs zijn al jaren zeer succesvol in Nederland. Toch behoren etnische minderheidsauteurs nog niet volledig tot de literaire mainstream, stelt Pauwke Berkers in zijn proefschrift `Classification into the literary Mainstream? Ethnic Boundaries in the Literary Fields of the United States, the Netherlands and Germany, 1955-2005'. Berkers promoveert op donderdag 3 december 2009 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Berkers deed onderzoek naar etnische grenzen in de literaire velden van de Verenigde Staten, Nederland en Duitsland in de periode 1955 -
2005. In zijn proefschrift kijkt hij naar de mate en manier waarop dagbladen over literaire auteurs met een niet-westerse achtergrond schrijven, hoe literatuurbeleid omgaat met etnische diversiteit en welke plaats etnische minderheidsauteurs innemen in de literatuurgeschiedenis van een land.

In de Verenigde Staten worden volgens Berkers de zwakste etnische grenzen getrokken. Etnische minderheidsschrijvers zijn relatief sterk vertegenwoordigd in het literaire veld. Recensenten leggen ook minder de nadruk op de etnische achtergrond van deze auteurs, anders dan in Nederland en Duitsland. In Nederland zijn deze etnische grenzen sterker: zowel in de literatuurgeschiedenis, en in mindere mate recensies, worden `allochtone' schrijvers ook bijna altijd als `allochtoon' neergezet.

Ook worden deze auteurs ondergebracht in aparte secties van literatuurgeschiedenisboeken en zijn er speciale fondsen hen in het leven geroepen. In Duitsland zijn de etnische grenzen het sterkst. Minderhedenauteurs zijn daar vrijwel afwezig in dagbladrecensies, het nationale literatuurbeleid en literatuurgeschiedenissen. En waar de etnische grenzen in Nederlandse recensies in de loop der tijd minder sterk lijken te worden, worden deze in Duitsland juist sterker naarmate etnische minderheidsauteurs carrière maken.

Hoe etnisch diverser de samenleving van een land, hoe minder sterk de etnische grenzen zijn, concludeert Berkers. Vooral de positie van verschillende literaire instituties ten opzichte van het commerciële en politieke veld is belangrijk. Dit is ook te zien in Nederland: etnische grenzen worden rond 1999 zichtbaar zwakker. Dit komt doordat de politiek steeds ontvankelijker werd voor etnische diversiteit en er vanuit het Ministerie van OCW `druk' werd uitgeoefend om dit te vertalen naar het literatuurbeleid.