Directeur OESO: Hoger onderwijs moet dringend radicaal innoveren

04/12/2009 09:15

Open Universiteit Nederland

Ons hoger onderwijs voldoet niet aan de huidige en toekomstige economische en sociale eisen en verwachtingen. Dat stelt prof. dr. Dirk Van Damme, hoofd van het 'Centre for Educational Research and Innovation' (CERI) van de OESO in Parijs vanmiddag in zijn rede ter gelegenheid van de viering van het 25-jarig bestaan van de Open Universiteit in Vlaanderen in Brussel. Van Damme: 'De universiteiten en hogescholen moeten de basis van hun onderwijsprocessen ter discussie stellen. De in het verleden succesvolle strategie van standaardisatie en concurrentie is niet geschikt voor de toekomst. De echte vooruitgang moet komen van flexibiliteit en openheid.'

Redenen voor bezorgdheid

Er zijn volgens Dirk Van Damme drie belangrijke redenen voor bezorgdheid over het huidige systeem van hogescholen en universiteiten, over hun prestaties, economische en sociale effectiviteit en interne efficiëntie. Ten eerste het argument van de economische effectiviteit: om het concurrentievoordeel te behouden en aan de kennissamenleving verder te bouwen, hebben we meer en beter opgeleide mensen nodig met nieuwe vaardigheden dan waarmee afgestudeerden nu toegerust zijn. Ten tweede wordt het aanwezige talent nog steeds onderbenut omdat veel sociale groepen onvoldoende toegang hebben tot het hoger onderwijs en er onderweg veel talent verloren gaat. Tot slot laat vijftig jaar strategieën en campagnes voor het noodzakelijke leven-lang-leren zien dat er een fundamenteel herontwerp nodig is van onze standaard onderwijsloopbaan.

Behoefte aan vernieuwing

Volgens Dirk Van Damme zijn dit overtuigende argumenten die aantonen dat er dringend behoefte is aan vernieuwing op elk niveau van het systeem: de onderwijs- en leerprocessen, de curricula, de institutionele arrangementen voor hoger onderwijs en de systeemkarakteristieken van het hoger onderwijs in zijn economische en sociale omgeving. De universiteiten en hogescholen hebben de afgelopen 50 jaar de enorme groei van het aantal studenten kunnen opvangen door hun onderwijsprocessen kwantitatief aan te passen: uitbreiding, standaardisatie en onderlinge concurrentie. Bologna was het sluitstuk van deze operatie. Maar met deze aanpak kan de volgende stap voor het hoger onderwijs in de kenniseconomie niet gezet worden. De toegevoegde waarde van studeren zal in de nabije toekomst drastisch omhoog moeten en dat kan alleen door innovatie in de richting van meer flexibiliteit en openheid.

Trekkersrol Open Universiteit

Van Damme: 'Ik geloof dat de huidige omstandigheden ertoe kunnen leiden dat het hoger onderwijs gedwongen wordt tot een dramatisch en snel proces van verandering.' De universiteiten voor open afstandsonderwijs kunnen een trekkersrol vervullen in deze context van uitdagingen, behoefte aan verandering en innovatie en enorme kansen voor onderwijswetenschappen en -technologie. De Nederlandse Open Universiteit heeft in haar 25-jarig bestaan laten zien dat open afstandsonderwijs kansen biedt aan nieuwe 'lerenden', de toegang tot het hoger onderwijs verbreedt, het leven lang leren stimuleert en onderwijskundige vernieuwing activeert. De Open Universiteit daagt hiermee voortdurend andere instituten voor hoger onderwijs uit om ook deze richting in te slaan en vervult zo een noodzakelijke rol in het hoger onderwijsbestel.

Viering 25 jaar samenwerking

De Open Universiteit Nederland viert op vrijdag 4 december 2009 in Brussel in aanwezigheid van de Vlaamse minister van Onderwijs Pascal Smet 25 jaar samenwerking met Vlaanderen. De academische plechtigheid wordt geopend door prof. dr. ir. Fred Mulder, rector magnificus, en Bert Verleysen, student Psychologie met de presentatie '25 Jaar leven-lang-leren bij de Open Universiteit in Vlaanderen en verder'. Daarna spreekt prof. dr. Dirk van Damme de lustrumrede 'Persuasive reasons to innovate higher education: towards more effective, more equitable and more lifelong learning' uit. Tijdens de academische plechtigheid wordt een eredoctoraat overhandigd aan Geert van Istendael en prof. Brenda Gourley. Voorafgaand aan deze uitreiking zal mr. Pascal Smet, Vlaams Minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, de aanwezigen toespreken.





http://www.ou.nl/lustrum2009