Radboud Universiteit Nijmegen


Klimaatverandering vergroot sociale ongelijkheid

Datum bericht: 19 oktober 2009

Aanleiding
Tussen 7 en 18 december vindt in Kopenhagen de VN-klimaattop plaats. Irene Dankelman, docent Duurzame ontwikkeling aan de Radboud Universiteit Nijmegen, is erbij als leider van een delegatie van Nijmeegse studenten en vanwege haar studie naar gender en klimaatverandering.

Radbouddeskundige
Irene Dankelman is van huis uit biologe. Ze houdt zich als docent, beleidsadviseur en onderzoekster al sinds midden jaren tachtig bezig met gender en milieuproblematiek. Want die twee hebben verband: 'Milieuproblemen, dus ook klimaatverandering, vergroten sociale ongelijkheid. Wanneer bijvoorbeeld door ontbossing, verdroging of juist overstromingen de voedselvoorziening getroffen wordt, raakt dat armen meer dan rijken. Vrouwen, zeker in ontwikkelingslanden, dragen dan vaak zwaardere lasten. Een simpel voorbeeld: in Noord-India gingen in een bepaald gebied steeds minder meisjes naar school, terwijl het omgekeerde gestimuleerd werd. Dat kwam omdat de vrouwen door ontbossing verder moesten lopen voor brandhout, terwijl ook water en veevoer schaarser werden. Meisjes waren daarom thuis nodig als extra arbeidskracht.'

Vrouwen wereldwijd leveren ook belangrijke bijdragen aan het tegengaan van en omgaan met milieuproblemen: 'Bij hen zit bijvoorbeeld vaak veel kennis over hoe je met weinig water toch nog het nodige kunt doen, in huis en op het land.'

Dankelmans missie: wie zich met milieuproblemen bezighoudt, moet ook de sociale aspecten erbij betrekken. En wie werkt aan sociale gelijkheid, moet oog hebben voor het leefmilieu.'Anders is alles wat je bedenkt dweilen met de kraan open.' Dus moeten bèta's en gamma's van elkaar leren. 'Daar hamer ik ook op bij de studenten: je moet niet alleen kennis hebben van de waarden en kwetsbaarheid van soorten of gebieden, maar ook van de mensen die er leven.'

Waarom juist Irene Dankelman bellen?
Irene Dankelman geldt wereldwijd als expert op het gebied van gender en milieu. Tijdens de klimaattop in Kopenhagen wil ze - met anderen - duurzame en rechtvaardige oplossingen voor de klimaatproblematiek bevorderen. Ze begeleidt de groep Radboudstudenten en onderzoekt ervaringen van de vele deelnemers op het gebied van gender en klimaatverandering. 'Voor mij is gender een hulpmiddel om te kijken naar sociale verschillen. Kennis daarvan, vergaard door wetenschappelijk onderzoek, is van belang voor een meer humanitaire aanpak van de gevolgen van klimaatverandering en andere milieuproblemen.'

Materiaal dat Dankelman onder meer in Kopenhagen verzamelt, wordt verwerkt in haar - met veel case studies doorspekte - boek Gender and climate change; an introduction, dat in 2010 verschijnt bij uitgeverij Earthscan.

Een goed 'inleesdocument' over gender en milieuproblematiek waarvan Irene Dankelman eerste auteur is: Women and the Environment', UNEP Nairobi (2004). Recenter (in 2008) deed een team deskundigen onder leiding van Dankelman een studie in opdracht van de Human Security Council, ELIAMEP en WEDO naar Gender, Climate Change and Human Security.

Irene Dankelman werkt bij het Department for Sustainable Management of Resources van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica en het Institute for Science, Innovation and Society van de Radboud Universiteit Nijmegen.



Radboud Universiteit Nijmegen