Haven Amsterdam

Innovatie in het havenbedrijfsleven

7 december 2009
Nieuwsbericht. De Erasmus Universiteit heeft een innovatie monitor voor diverse marktsectoren uitgevoerd. Deze is eerder ook al landelijk uitgevoerd, maar tot op heden nog niet voor het havenbedrijfsleven. In totaal hebben circa 140 bedrijven uit de Amsterdamse en Rotterdamse haven deelgenomen. Deze bedrijven krijgen een korte individuele rapportage van de Erasmus Universiteit, waarin een vergelijk van hun eigen innovatiekracht t.o.v. het landelijke gemiddelde wordt gegeven. De monitor is gemaakt in opdracht van Haven Amsterdam en het Havenbedrijf Rotterdam.

Doel van een innovatie monitor

De monitor biedt een beter zicht op de innovatiekracht van het bedrijfsleven in de zeehavens van Amsterdam en Rotterdam. De Erasmus Universiteit voert deze monitor regelmatig uit voor andere segmenten van het Nederlandse bedrijfsleven en heeft daardoor een uitgebreide database voor vergelijking tussen diverse economische sectoren. De monitor kan gebruikt worden in het kader van het Duurzaamheids- én Innovatie Fonds. Tevens is deze informatie van belang voor het interne bewustwording op innovatie gebied binnen Haven Amsterdam en de regio.

Lees het Haven Innovatie Nieuws.

De hoofdlijnen


* Innovatie is ook voor havenbedrijven een motor voor resultaatverbetering. Echter de innovatie investeringen in de haven blijven achter ten opzichte van het landelijke gemiddelde bij het Nederlandse bedrijfsleven als totaal (bijna de helft lager!). Dit vraagt zeker voor de lange termijn om meer strategische aandacht.

* Hoewel in de bedrijfsstrategie innovatie genoemd wordt, blijft de concrete vertaling in beleid, personeel, organisatie structuur en financiën achter. Dit is wellicht te verklaren door het grote aandeel MKB in de haven en het feit dat steeds meer het hoofdkantoor in het buitenland gevestigd is.
* Innovatie richt zich voor 2/3 op efficiency en werkprocessen en slechts 1/3 op de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten. Voor veel bedrijven bestaat ook het gevoel dat ze moeilijk nieuwe producten kunnen ontwikkelen ("Wat is er nu nieuw aan een terminal of een logistieke dienst?"). Tevens speelt ook hier mee dat de lokale directie steeds meer wordt afgerekend op efficiency en voor besluitvorming voor innovatieve projecten naar het buitenlandse hoofdkantoor moet. De logistieke sector heeft terecht een conservatief imago. Tegelijkertijd zijn de marges dun, waardoor er weinig ruimte is voor innovaties.

* Van de omzet van de bedrijven in de haven komt 15 % uit producten van de afgelopen 3 jaar (dus 85% uit bestaande producten en diensten).

* Zakelijke dienstverlening en transport & logistiek lopen voorop. De bouwsector en de maakindustrie blijven achter.
* Goede bereikbaarheid en clustervorming bepalen de locatiekeuze. Regionale en economische stimuleringsprogramma's zijn van minder groot belang.

* Samenwerking met externe partners is van belang voor het innovatieproces. Regionale samenwerking met het havenbedrijf, kennisinstellingen en andere al gevestigde bedrijven gaat aan kop. Opvallend is de lage samenwerkingsgraad met start-ups c.q. jonge bedrijven, terwijl juist die groep sterk innovatief en creatief is.

* Samenwerking met klanten wordt als belangrijker gezien dan de samenwerking met leveranciers.

* Het havenbedrijf is een vernieuwingsbron binnen de haven. Het genereren van nieuwe marktkennis, het stimuleren van samenwerking (o.a. met kennisinstellingen), en het vertegenwoordigen van de bedrijven bieden belangrijke kansen voor de verdere innovatieve ontwikkeling van de havenregio.

* Belangrijke knelpunten voor de bedrijven voor innovatie zijn: gekwalificeerd personeel, wet- en regelgeving en budgettaire problemen. Dat laatste speelt in tijden van economische crisis een belangrijke rol (maar juist dan moet je blijven investeren in innovatie). Ons DIHA fonds kan daarbij een extra stimulans geven.
* Het verplaatsen van kennisintensieve activiteiten naar het buitenland is de afgelopen jaren toegenomen; 75% van de bedrijven vindt dit echter geen succes.

* Diversiteit in directie en MT en visionair leiderschap speelt een hoofdrol voor innovatie en vernieuwing.

* Investeren in kennis en kwaliteit van medewerkers vormt een belangrijke bron voor innovatie en vernieuwing.
* Nederlandse ondernemers worden geconfronteerd met scherpere concurrentie en veranderende klanteisen. Dit vereist flexibele ondernemingen die snel op veranderende marktontwikkelingen kunnen reageren en excellentie van zowel de ondernemer als van de werknemers. Dit innovatieproces is een tweespel van sociale en technologische innovatie. Daarom is een innovatief ondernemersklimaat zo belangrijk, waarin volop wordt geïnvesteerd in mens én in organisatie. Een klimaat met ruimte voor vernieuwing en mogelijkheden om te excelleren. Waar het onderwijs aansluit op de wensen van de arbeidsmarkt en waar nieuwe verhoudingen in de arbeidsorganisatie en de arbeidsmarkt tot hun recht komen.
* Tweederde van de bedrijven verwacht een lagere omzet en winst door de economische crisis. Het blijkt wel dat innovatieve bedrijven minder last hebben van de crisis. Met name in het aantrekken van nieuwe klanten.

Haven Amsterdam en innovatie

Haven Amsterdam richt zich op een pro-actief accountmanagement en prikkelt de bedrijven in de haven op innovatie gebied. Ook tijdens de huidige economische crisis. Wat leeft er bij de bedrijven en hoe kunnen we samenwerken op innovatiegebied? Wat kunnen we voor de bedrijven betekenen?

Ook promoten we actief het Duurzaamheids- én innovatiefonds. Dit kan bedrijven financieel ondersteunen voor innovatieve en duurzame projecten.

Haven Amsterdam continueert haar al in gang gezette activiteiten als: airport-seaport samenwerking, Smart Cargo Hub en samenwerking met Rotterdam.

Sociale innovatie is de vernieuwing van de arbeidsorganisatie en het maximaal benutten van competenties door een betere samenwerking tussen regionaal bedrijfsleven en overheidsinstellingen. Doel ervan is betere bedrijfsprestaties en ontplooiing van talent. Dit gebeurt door vernieuwingen op het gebied van management, organisatie en arbeid in bedrijven, organisaties en instellingen. Vanuit de commerciële sector, het vestigingsklimaat, werken we hieraan samen met haven ondernemers en onderwijsinstellingen.

Ook ontwikkelt Haven Amsterdam verder aan de samenwerking met kennis instellingen (Universiteiten en Hoge Scholen in de Amsterdamse regio), Top Instituut Logistiek, een regionaal kennis en innovatie netwerk (samen met KvK, ORAM, Schiphol, bedrijfsleven en kennisinstellingen).

Onze interne innovatie werkgroep analyseert het interne innovatie klimaat binnen Haven Amsterdam en welke mogelijkheden en uitdagingen er zijn om dit te versterken. Tevens zal er op korte termijn een training innovatie management worden uitgevoerd. De uitkomsten van de havenmonitor en de training zullen door deze groep worden meegenomen in hun analyse.