Kans voor kilometerheffing

Amsterdam, 07 december 2009

Weinig automobilisten willen betalen voor minder fileleed. Een grote groep wil de spits mijden, wat de kilometerheffing juist kansen geeft. Ook de aanpak van CO2-uitstoot blijkt beter te werken via de portemonnee van de automobilist.

Via de portemonnee is het gedrag van consumenten te beïnvloeden. Dat is ook het idee achter de kilometerheffing: anders betalen voor mobiliteit. In plaats van wegenbelasting en de belasting bij aanschaf van een auto betalen automobilisten een basistarief per gereden kilometer. Mogelijk laten zij daardoor vaker de auto staan.

Daarnaast maakt een spitsheffing het onaantrekkelijker om op bepaalde plekken in de spits te rijden - autorijders zouden dan vaker kiezen voor andere vertrektijden of alternatieven zoals carpoolen, thuiswerken of openbaar vervoer. De groep die de spits gaat mijden, moet wel groot genoeg zijn - anders werkt het niet. Driekwart (74%) van de 49.100 respondenten op de ING Vraag van Vandaag van zaterdag denkt niet dat het lukt om zo de files te verminderen. Een op de zes (17%) heeft er wel vertrouwen in.

Niet betalen voor minder fileleed

De meeste consumenten hebben er geen geld voor over om minder last van files te hebben. Dat blijkt uit de ING Vraag van Vandaag van zondag onder 47.900 respondenten. Laten we de niet-automobilisten buiten beschouwing dan wil 86% van de respondenten niet betalen om beter door te kunnen rijden. Een op de zeven (14%) autorijders heeft wel geld over voor de tijdwinst.

Een spitsheffing betalen is duidelijk niet populair (al zullen in de praktijk tegelijkertijd andere autobelastingen omlaag gaan). De pijn in de portemonnee wordt namelijk veel duidelijker zichtbaar. Het lijkt tegenstrijdig, maar juist de geringe populariteit van het betalen van de spitsheffing vergroot de kans dat deze de files effectief kan bestrijden. Dat is dus bemoedigend nieuws voor minister Eurlings: de groep die geen pijn in de portemonnee wil is groot en er is dus veel animo om de spits te mijden. Uiteraard zal dat niet iedereen lukken, maar dat hoeft ook niet. Als het verkeer met 10% afneemt, dan nemen de files met een veelvoud daarvan af. Zo kan een spitsheffing meehelpen het fileleed te verzachten.

Minder CO2 via de portemonnee

Een minderheid van de consumenten houdt bij het kopen van een auto rekening met de CO2-uitstoot. Dat blijkt uit de ING Vraag van Vandaag van vrijdag. De helft (51%) van de 59.900 respondenten let niet op de uitstoot. Ruim een derde (36%) doet dat wel. Hoewel het gaat om een minderdheid letten veel meer consumenten op CO2 bij het kopen van een auto dan bij het boeken van hun vakantie. In totaal 15% beperkt of compenseert de uitstoot van broeikasgassen van hun reizen (zie het artikel Klimaatvriendelijk op vakantie van 23 november). Het verschil laat zich verklaren door de kosten. Auto's met minder uitstoot gebruiken minder brandstof en kennen lagere belastingen en heffingen. Een meer milieuvriendelijke keuze spaart dan dus ook de portemonnee. Bij vakanties is dit voordeel minder duidelijk - compensatie van CO2 kost zelfs geld.