Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)

Nieuw licht op huidkanker

Publicatiedatum: 8 december 2009 | PERSBERICHT
Aandachtsgebieden: Patiënt en zorg, Research, Onderwijs en opleidingen, Werken bij

Huidkanker wordt veroorzaakt door ultraviolet licht uit de zon dat mutaties veroorzaakt in het DNA van huidcellen. Tot nu toe werd gedacht dat die mutaties de grootste boosdoeners waren bij het ontstaan van huidkanker. Onderzoek van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) laat nu zien dat de werkelijkheid ingewikkelder is. Het gerenommeerde Amerikaanse vakblad PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA) publiceert vandaag online de resultaten van het onderzoek onder leiding van dr. Niels de Wind. Jaarlijks ontwikkelen 30.000 Nederlanders huidkanker.

Ultraviolet licht beschadigt het DNA. Die schade kan op zichzelf niet zo veel kwaad. Maar wanneer, voorafgaand aan de celdeling, het DNA verdubbelt gaat het mis. De enzymen die de DNA-verdubbeling uitvoeren weten geen raad met het beschadigde DNA. Om het DNA toch te kunnen verdubbelen schakelt de cel reserve-enzymen in. Die zogenaamde translesie polymerases introduceren echter soms mutaties op de plaats van de schade. Daar kunnen kwaadaardige mutaties bij zijn die tot ongeremde celgroei leiden, en dus kanker veroorzaken. Eén van de translesie polymerases, Rev1, werkt heel slordig en veroorzaakt dus veel mutaties.

Voorkomen van ontstekingsreactie essentieel
Toch is die slordige werkwijze - ondanks de vele mutaties - uiteindelijk gunstig, ontdekten de auteurs. Want Rev1 doet zijn werk zo snel dat de DNA-verdubbeling geen vertraging oploopt. De Wind: "En dat blijkt veel belangrijker dan we dachten. Wanneer Rev1 afwezig is, stokt namelijk de DNA-verdubbeling en dan geven de vertraagde cellen alarmsignalen af. Dat lokt een hevige reactie uit: ontsteking en overmatige celdeling. Ook huidcellen waarin kwaadaardige mutaties zijn ontstaan vermenigvuldigen zich extra snel na een dergelijk alarm. Het eindresultaat is dat er sneller kanker ontstaat. Het is voor de cel dus belangrijk om de ontstekingsreactie te voorkómen door te zorgen dat de DNA-verdubbeling op tempo blijft. Dat is in dit geval zelfs belangrijker dan het aantal mutaties te beperken."

Dr. Niels de Wind deed het onderzoek samen met zijn team op de afdeling Toxicogenetica, collega's van de afdeling Huidziekten (LUMC), het Nederlands Kanker Instituut (NKI-AVL, Amsterdam), en met subsidie van KWF Kankerbestrijding.