Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
Nieuw licht op huidkanker
Publicatiedatum: 8 december 2009 | PERSBERICHT
Aandachtsgebieden: Patiënt en zorg, Research, Onderwijs en
opleidingen, Werken bij
Huidkanker wordt veroorzaakt door ultraviolet licht uit de zon dat
mutaties veroorzaakt in het DNA van huidcellen. Tot nu toe werd
gedacht dat die mutaties de grootste boosdoeners waren bij het
ontstaan van huidkanker. Onderzoek van het Leids Universitair Medisch
Centrum (LUMC) laat nu zien dat de werkelijkheid ingewikkelder is. Het
gerenommeerde Amerikaanse vakblad PNAS (Proceedings of the National
Academy of Sciences of the USA) publiceert vandaag online de
resultaten van het onderzoek onder leiding van dr. Niels de Wind.
Jaarlijks ontwikkelen 30.000 Nederlanders huidkanker.
Ultraviolet licht beschadigt het DNA. Die schade kan op zichzelf niet
zo veel kwaad. Maar wanneer, voorafgaand aan de celdeling, het DNA
verdubbelt gaat het mis. De enzymen die de DNA-verdubbeling uitvoeren
weten geen raad met het beschadigde DNA. Om het DNA toch te kunnen
verdubbelen schakelt de cel reserve-enzymen in. Die zogenaamde
translesie polymerases introduceren echter soms mutaties op de plaats
van de schade. Daar kunnen kwaadaardige mutaties bij zijn die tot
ongeremde celgroei leiden, en dus kanker veroorzaken. Eén van de
translesie polymerases, Rev1, werkt heel slordig en veroorzaakt dus
veel mutaties.
Voorkomen van ontstekingsreactie essentieel
Toch is die slordige werkwijze - ondanks de vele mutaties -
uiteindelijk gunstig, ontdekten de auteurs. Want Rev1 doet zijn werk
zo snel dat de DNA-verdubbeling geen vertraging oploopt. De Wind: "En
dat blijkt veel belangrijker dan we dachten. Wanneer Rev1 afwezig is,
stokt namelijk de DNA-verdubbeling en dan geven de vertraagde cellen
alarmsignalen af. Dat lokt een hevige reactie uit: ontsteking en
overmatige celdeling. Ook huidcellen waarin kwaadaardige mutaties zijn
ontstaan vermenigvuldigen zich extra snel na een dergelijk alarm. Het
eindresultaat is dat er sneller kanker ontstaat. Het is voor de cel
dus belangrijk om de ontstekingsreactie te voorkómen door te zorgen
dat de DNA-verdubbeling op tempo blijft. Dat is in dit geval zelfs
belangrijker dan het aantal mutaties te beperken."
Dr. Niels de Wind deed het onderzoek samen met zijn team op de
afdeling Toxicogenetica, collega's van de afdeling Huidziekten (LUMC),
het Nederlands Kanker Instituut (NKI-AVL, Amsterdam), en met subsidie
van KWF Kankerbestrijding.