Geavanceerdere hersendiagnostiek door UT-onderzoek
08/12/2009 14:02
Universiteit Twente
Nu nog is het mensenwerk, maar de komende jaren zullen geautomatiseerde systemen steeds meer hersendiagnoses met het EEG gaan stellen. Ook kunnen we dan het brein beter bewaken in kritieke situaties, in de operatiekamer of intensive care. Dat zegt Michel van Putten op donderdag 10 december 2009 bij zijn inauguratie als hoogleraar Klinische Neurofysiologie aan de Universiteit Twente.
Van Putten is neuroloog/klinisch neurofysioloog aan het Medisch Spectrum Twente. Hij richt zich op de diagnostiek en therapie van epilepsie, beroerte en chronische pijn. Bij deze aandoeningen is het EEG een belangrijk 'meetinstrument'. Alleen al in Nederland worden per jaar ruim 200.000 EEG's gemaakt en door medisch personeel beoordeeld.
Bij deze EEG-monitoring zal de arts steeds meer ondersteuning krijgen van geautomatiseerde systemen, zegt Van Putten. Dat kan dankzij de toenemende technische mogelijkheden tot digitalisering, modelvorming en simulatie. Op termijn nemen computermodellen de eindbeoordeling van de arts wellicht helemaal over. "Dit maakt veel langduriger EEG-metingen mogelijk, tot een duur van enkele dagen. Het geavanceerde systeem zal niet alleen de diagnostiek van epilepsie, maar de algehele bewaking van de hersenfunctie op de Intensive Care verbeteren."
EEG-bewaking
Patiënten op de operatietafel of in de intensive care lopen het risico op hersenbeschadiging, vooral door problemen met de doorbloeding of epileptische activiteit. Dit wordt niet altijd tijdig onderkend, aldus Van Putten. "Het EEG is zeer geschikt om de hersenfunctie te monitoren, maar als het medisch personeel dit op de klassieke wijze moet interpreteren, is het bijna ondoenlijk. Zeker als de metingen dagenlang duren, tijd die ook nog eens afgaat van andere zorgverlening, biedt de ondersteuning van nieuwe computermodellen uitkomst."
Ten behoeve van EEG-bewaking heeft Van Putten verschillende kwantitatieve EEG-technieken ontwikkeld, waaronder de Brain Symmetry Index (BSI). Hiermee wordt de essentie uit een EEG gehaald en omgezet naar een duidelijk signaal en zelfs naar geschreven tekst. Een eerste prototype wordt al op de intensive care geëvalueerd. Doorontwikkeling van deze techniek gebeurt in nauwe samenwerking met het Medisch Spectrum Twente en het UMC Nijmegen.
Simulatie
Naast EEG-bewaking onderzoekt Van Putten twee andere methoden: simulatie en modelvorming. "Beide zijn voor de ontwikkeling van nieuwe behandelmethoden van groot belang. Zoals de chirurg nu al op een virtuele patiënt kan beoefenen, gaan wij ook in de neurologie de behandeling van een aantal aandoeningen eerst simuleren in een patiëntspecifiek model. Neem epilepsie. Het percentage patiënten dat niet goed met medicatie valt te behandelen is al tientallen jaren constant, ongeveer 25%. En bij deze patiënten valt momenteel vaak niet goed te voorspellen óf en hoe ze op anti-epileptica reageren. De behandeleffecten zijn hierdoor moeilijk te evalueren. Met simulatie en modelvorming lukt dat beter."
Daarnaast richt Van Putten zich op zogenaamde neuromodulatie. "Neuronen, de elementaire bouwstenen van de hersenen, kunnen zich in de hersenen of in het ruggenmerg 'onjuist' gaan gedragen. En neuromodulatie is dan een fascinerende techniek om dit gedrag bij te sturen. Voor nogal wat ziektes van het centrale zenuwstelsel is die correctie zeer gewenst. Denk opnieuw aan epilepsie, maar ook aan pijn, depressies, of de ziekte van Parkinson. Hierbij worden met neuromodulatie soms spectaculaire effecten verkregen."
De leerstoel Klinische Neurofysiologie aan de Universiteit Twente is uniek, omdat tot nog toe alle leerstoelen met die naam waren verbonden aan Academisch Medische Centra. De neurologie & klinische neurofysiologie van de toekomst vraagt om een toenemende technische input, benadrukt Van Putten. "Met de opleiding Technische Geneeskunde voorziet de Universiteit Twente dan ook in een grote behoefte."
http://universiteittwente.nl