Vrije Universiteit Amsterdam

De toepassing van bothistologie voor soortidentificatie in de archeologie


* Startdatum: 08-12-2009


* Tijd: 15.45


* Locatie: Aula


* Titel: De toepassing van bothistologie voor soortidentificatie in de archeologie


* Spreker: A.G.F.M. Cuijpers


* Promotor: prof.dr. H. Kars


* Onderdeel: Faculteit der Aard- en levenswetenschappen


* Wetenschapsgebied: Aard- en levenswetenschappen


* Evenementtype: Promotie

Saddha Cuijpers onderzocht de mogelijkheden van histologisch onderzoek voor de identificatie van zowel onverbrande als verbrande pijpbeenfragmenten. Zij toonde verschillen aan in de primaire en secundaire botstructuur tussen mens enerzijds en vier diersoorten anderzijds.

Het is niet altijd mogelijk kleine botfragmenten afkomstig uit archeologische sites als mens te identificeren of de diersoort te bepalen. Dit geldt vooral voor verbrand materiaal. Biomoleculaire methodieken, bijvoorbeeld gebaseerd op DNA, zijn vanwege degradatie of verbranding niet altijd toe te passen. Toch wil Cuijpers graag weten of ze te maken heeeft met verbrand menselijk bot in crematiegraven en welke diersoorten werden meegegeven als grafgift. Een histologische identificatiemethode voor botfragmenten, die gebruik maakt van verschillen in de botstructuur, zou bijdragen aan een meer compleet beeld van de relatie tussen mens en dier in het verleden en het grafritueel. Ook bij de besluitvorming over het behoud van vindplaatsen speelt het kunnen toewijzen van botmateriaal aan mens of dier een belangrijke rol, zegt Cuijpers.

Cuijpers onderzoek spitste zich toe op de diafysen (schachten) van de pijpbeenderen in vijf relevante soorten: mens, paard, rund, schaap, geit en varken. Ook ontdekte zij het verschil tussen paard- en runderbotten. De toepasbaarheid van deze verschillen testte Cuijpers blind op archeologisch materiaal. Haar onderzoek leverde ook een onderscheidingskenmerk op voor ossen, dat het gebruik van trekdieren kan aantonen.

Om de determinatie van de botstructuur te vergemakkelijken bevat het proefschrift een fotocatalogus. De aanbevelingen bieden ideeën voor verder onderzoek en uitbreiding van het gebruik van bothistologie voor soortdeterminatie in de archeologie.

Het volledige proefschrift is te downloaden via VU-dare.
© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam