Vrije Universiteit Amsterdam
De toepassing van bothistologie voor soortidentificatie in de archeologie
* Startdatum: 08-12-2009
* Tijd: 15.45
* Locatie: Aula
* Titel: De toepassing van bothistologie voor soortidentificatie in de
archeologie
* Spreker: A.G.F.M. Cuijpers
* Promotor: prof.dr. H. Kars
* Onderdeel: Faculteit der Aard- en levenswetenschappen
* Wetenschapsgebied: Aard- en levenswetenschappen
* Evenementtype: Promotie
Saddha Cuijpers onderzocht de mogelijkheden van histologisch onderzoek
voor de identificatie van zowel onverbrande als verbrande
pijpbeenfragmenten. Zij toonde verschillen aan in de primaire en
secundaire botstructuur tussen mens enerzijds en vier diersoorten
anderzijds.
Het is niet altijd mogelijk kleine botfragmenten afkomstig uit
archeologische sites als mens te identificeren of de diersoort te
bepalen. Dit geldt vooral voor verbrand materiaal. Biomoleculaire
methodieken, bijvoorbeeld gebaseerd op DNA, zijn vanwege degradatie of
verbranding niet altijd toe te passen. Toch wil Cuijpers graag weten
of ze te maken heeeft met verbrand menselijk bot in crematiegraven en
welke diersoorten werden meegegeven als grafgift.
Een histologische identificatiemethode voor botfragmenten, die gebruik
maakt van verschillen in de botstructuur, zou bijdragen aan een meer
compleet beeld van de relatie tussen mens en dier in het verleden en
het grafritueel. Ook bij de besluitvorming over het behoud van
vindplaatsen speelt het kunnen toewijzen van botmateriaal aan mens of
dier een belangrijke rol, zegt Cuijpers.
Cuijpers onderzoek spitste zich toe op de diafysen (schachten) van de
pijpbeenderen in vijf relevante soorten: mens, paard, rund, schaap,
geit en varken. Ook ontdekte zij het verschil tussen paard- en
runderbotten. De toepasbaarheid van deze verschillen testte Cuijpers
blind op archeologisch materiaal. Haar onderzoek leverde ook een
onderscheidingskenmerk op voor ossen, dat het gebruik van trekdieren
kan aantonen.
Om de determinatie van de botstructuur te vergemakkelijken bevat het
proefschrift een fotocatalogus. De aanbevelingen bieden ideeën voor
verder onderzoek en uitbreiding van het gebruik van bothistologie voor
soortdeterminatie in de archeologie.
Het volledige proefschrift is te downloaden via VU-dare.
© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam