Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
2009Z22829
Datum 9 december 2009
Betreft Kamervragen van het lid Langkamp (SP) over de onrust over de eisen
aan gastouders
Hierbij zend ik u de antwoorden op de Kamervragen van het lid Langkamp (SP)
met kenmerk 2009Z22829 over de onrust over de eisen aan gastouders.
de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
Sharon A.M. Dijksma
2009Z22829
Pagina 1 van 5
Vragen van het lid Langkamp (SP) aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap, mw. Dijksma, over de onrust over de eisen aan gastouders.
(Ingezonden 27 november 2009)
1
Wat is uw reactie op het feit dat er veel onrust is over de eisen aan gastouders en
dat hierdoor goede, professionele krachten afhaken? 1)
De recente wijziging van de Wet kinderopvang in verband met een herziening van
het stelsel van gastouderopvang beoogt een professionalisering van de
gastouderopvang te realiseren. De goede, professionele gastouder zal in het te
wijzigen stelsel zijn of haar plek kunnen vinden. Daarom is bij het bepalen van de
deskundigheidseisen het uitgangspunt onder andere geweest dat het niveau van
de eisen redelijk is, net als de termijn waarin gastouders aan deze eisen kunnen
voldoen. Vanzelfsprekend is ook duidelijkheid over de gestelde
deskundigheidseisen van groot belang. In de brief van 23 november 2009
(Kamerstuk nr. 31874, nr. 57) heb ik de eisen en de diverse mogelijkheden om
daaraan te voldoen op een rij gezet. Ik verwacht dat goede, professionele
krachten op basis van de in deze brief geschetste mogelijkheden voor de
kinderopvang behouden blijven en niet zullen afhaken. Het staat gastouders, die
niet kunnen of willen voldoen aan de eisen, vrij om opvang te blijven aanbieden
maar in dat geval zullen de ouders voor de opvang van hun kinderen niet in
aanmerking komen voor de door het Rijk verstrekte kinderopvangtoeslag.
2
Wat gaat u eraan doen dat goede, professionele gastouders afhaken door de
overhaaste maatregelen van het kabinet? Hoe gaat u stimuleren dat goede,
professionele gastouders voor de sector behouden blijven?
Het uitgangspunt van de deskundigheidseisen is onder andere dat gastouders
binnen een redelijke termijn kunnen voldoen aan deze eisen. Er zijn verschillende
wegen die de gastouder kan volgen zodat hij of zij de optie kan kiezen die het
beste bij hem of haar past. Bovengenoemde brief van 23 november 2009 schetst
de diverse mogelijkheden.
· Gastouders die over een aangewezen diploma beschikken voldoen aan de
deskundigheidseis. (De lijst van aangewezen diploma is als bijlage bij de brief van
23 november 2009 opgenomen.)
Voor gastouders zonder één van de aangewezen diploma's zijn er twee,
gesubsidieerde, alternatieven om aan te tonen dat hun aanwezige deskundigheid
voldoende is.
· Via de certificeringsprocedure bij een erkend EVC-aanbieder kunnen zij bij goed
gevolg het certificaat goed gastouderschap behalen. Hiermee voldoen ze aan de
deskundigheideis.
· Via een examen bij een mbo-instelling kunnen zij bij goed gevolg een
aangewezen diploma (Helpende Zorg & Welzijn of Helpende Welzijn) behalen.
En voor gastouders die nog niet over de benodigde kennis en vaardigheden
beschikken, bestaat de volgende mogelijkheid:
· Via het volgen van een mbo-opleiding bij een mbo-instelling kunnen zij bij goed
gevolg een aangewezen diploma behalen.
3
Pagina 2 van 5
Is het volgens u reëel om aan ouders te vragen of hun gastouder voor 1
september a.s. aan de gestelde eisen zal voldoen gezien het feit dat nog niet alle
eisen duidelijk zijn, zoals de diploma-eisen?
Ja, dat is reëel. De adequate voorzieningen zijn getroffen. Begin oktober zijn de
brochures met de nodige informatie voor ouders, gastouders en gastouderbureaus
de deur uitgegaan. Daarna zijn in de brief van 23 november 2009 de
mogelijkheden om aan de deskundigheidseisen te voldoen verder verduidelijkt en
is tevens de lijst met aangewezen diploma's voor gastouderopvang - mede op
basis van overleg met de branchepartijen in de kinderopvang - uitgebreid. De
volledige lijst is zowel te vinden als bijlage bij de brief van 23 november als op de
website van het Bureau Kwaliteit Kinderopvang (BKK).
4
Hoe verklaart u het feit dat het ministerie schat dat 5.000 tot 8.000 gastouders
zich volgend jaar zullen proberen te kwalificeren als gastouder, terwijl de
MOgroep uitgaat van minimaal 30.000 gastouders die zich willen kwalificeren?
Zoals eerder bij de behandeling van de wet is aangegeven, heb ik vastgesteld dat
het aantal van 8.000 gastouders dat gebruik zal maken van bovengenoemde
aanbod een geschat minimum aantal is en dat het heel goed kan zijn dat het
feitelijke aantal hoger uitvalt. Momenteel worden de vooraanmeldingen van
gastouders voor het deskundigheidstraject in beeld gebracht. Zodra dit beeld is
uitgekristalliseerd zal ik u hierover nader informeren.
5
Hoeveel is een gastouder gemiddeld kwijt voor een EVC-traject 2) of een volledige
scholing als gastouder?
Voor de certificeringprocedure goed gastouderschap wordt bij goed gevolg
maximaal 675,- vergoed, op voorwaarde dat de certificeringsprocedure niet
meer kost dan 900,- inclusief btw. Dit betekent dat maximaal 75% van de
kosten wordt vergoed door de overheid. De maximale bijdrage van de gastouder
is 225,- bij het behalen van het certificaat goed gastouderschap.
Het behalen van een aangewezen diploma (Helpende Zorg & Welzijn of Helpende
Welzijn) via een diplomaroute kan op twee manieren bij een mbo-instelling:
1) Door inschrijving als examendeelnemer (extraneus) en alleen het examen te
doen;
2) Door de opleiding te volgen en het examen te doen voor het diploma Helpende
Zorg & Welzijn of het diploma Helpende Welzijn te halen.
Bij de eerstgenoemde diplomaroute bepaalt de instelling de hoogte van de eigen
bijdrage. Als de gastouder het diploma behaalt bij een bekostigde mbo-instelling,
ontvangt de instelling een vast bedrag van 675,- van de overheid.
Als een gastouder ervoor kiest om de opleiding te volgen, moet hij of zij jaarlijks
cursusgeld betalen. Voor een deeltijd bol (beroepsopleidende leerweg)-opleiding
bedraagt het cursusgeld 210,- (voor mbo-niveau 2) of 511,- (voor mbo-niveau
3 en 4) in het schooljaar 2009-2010.
6
Pagina 3 van 5
Mochten het inderdaad 30.000 gastouders zijn die zich willen kwalificeren, is het
dan nog wel haalbaar, gezien het beperkte aantal EVC-trajecten en
opleidingsplaatsen, dat al die 30.000 gastouders zich voor 1 september 2010
geschoold hebben?
Op dit moment lijkt er voldoende capaciteit aanwezig bij erkende EVC-aanbieders
en mbo-instellingen. Met de bovengenoemde monitor houd ik de vinger
nauwgezet aan de pols. Over de uitkomsten ervan houd ik u op de hoogte. Door
de uitbreiding van de lijst van aangewezen diploma's hoeft overigens een groter
deel van de huidige gastouders niet meer te kwalificeren, omdat zij al over een
aangewezen diploma beschikken.
7
Welke cursusaanbieders zijn wel of niet goedgekeurd door het ministerie? Indien
dit nog niet bekend is, wanneer wordt dit wel bekend?
Alle EVC-aanbieders met een erkenning in 2009 en/of 2010 zijn door het Bureau
Kwaliteit Kinderopvang (BKK) uitgenodigd om zich aan te melden. Sinds 8
december staat de groeilijst met EVC-aanbieders die aan alle
subsidievoorwaarden voldoen op de website van BKK. Op deze website staat ook
een lijst van mbo-instellingen die licenties hebben om aangewezen diploma's te
mogen uitreiken
8
Welke bestaande diploma's voldoen momenteel volgens het ministerie aan de
eisen? Wanneer dit niet bekend is, wanneer wordt dit wel bekend?
Zie daarvoor de lijst met diploma's bij bovengenoemd Kamerstuk 31874, nr. 57.
Deze lijst staat ook op de site van BKK.
9
Voldoet een diploma MDGO-AW aan de gestelde diploma-eisen voor gastouders?
En het HBO diploma N20? Zo nee, waarom voldoen deze diploma's niet?
Ja. Het betreft nr. p. (Agogisch Werk(AW)) en nr. v. (NXX) op de bovengenoemde
lijst met aanwezen diploma's.
10
Deelt u de mening van het bestuurslid van de Vereniging van Gastouderbureaus,
dat het ministerie de ouders en gastouders veel te lang laat zwemmen? Zo nee,
waarom niet? Zo ja, wat gaat u hieraan doen?
Nee, want begin oktober zijn de brochures voor ouders, gastouders en
gastouderbureaus verstuurd. Daarnaast bieden zowel BKK als het
Implementatiebureau en gastouderbureaus de nodige ondersteuning en
informatie aan gastouders en ouders.
11
Bent u bereid, gezien alle onrust en onduidelijkheid over de eisen die aan
gastouders gesteld worden, om de overgangstermijn waarop gastouders aan de
nieuwe eisen moeten voldoen, te verlengen? Zo nee, waarom niet?
Pagina 4 van 5
Nee. De deskundigheidseisen zijn duidelijk, evenals de diverse mogelijkheden om
daar aan te voldoen. En de termijn om daaraan te voldoen acht ik realistisch (zie
het antwoord op vraag 3). Uitstel is niet nodig. Bovendien wil ik wijzen op de
gevolgen van een uitstelvariant. Als ouders gedurende het overgangsjaar 2010
het recht behouden op kinderopvangtoeslag ondanks het feit dat hun gastouder
op 1 januari 2011 niet staat ingeschreven in het landelijk register en dus niet
voldoet aan alle eisen, betekent dit in feite dat het wetsvoorstel een jaar later
wordt ingevoerd. Dit betekent, naast de financiële consequenties, dat we een
jaar langer last hebben van een systeem waarin misbruik en oneigenlijk gebruik
onvoldoende kan worden aangepakt.
12
Bent u bereid om, zoals de Branchevereniging ondernemers in de kinderopvang
voorstelt, een hardheidsclausule in het leven te roepen, die toegepast dient te
worden in situaties waarin ouder, noch gastouder, noch gastouderbureau op
voorhand hadden kunnen voorzien dat de gastouder eind 2010 niet aan de eisen
zou voldoen? Zo nee, waarom niet?
Zoals ik heb aangegeven in het debat met uw Kamer is een hardheidsclausule
naar mijn mening op dit moment voorbarig. Het is evident dat in geval van
overlijden van de gastouder er sprake is van overmacht. Voor deze situatie zal
een voorziening worden getroffen. Mogelijk treden de komende tijd andere zeer
schrijnende situaties op waarbij sprake is van overmacht. Deze mogelijke
situaties breng ik in beeld. Over de uitkomsten zal ik u in het voorjaar informeren.
1) Trouw, 23 november 2009: "Onrust over eisen aan gastouder"
2) EVC: Erkenning van Verworven Competenties
Pagina 5 van 5