De Nobelprijs voor Geneeskunde 2009 werd vandaag uitgereikt aan drie Amerikaanse wetenschappers, Elizabeth Blackburn, Carol Greider en Jack Szostak. Zij ontdekten “hoe chromosomen beschermd worden door telomeren en het enzym telomerase”. Het onderzoek geeft meer inzicht over de manier waarop telomeren chromosomen beschermen tegen afbraak en over het enzym telomerase, dat telomeren lang en intact houdt.

Telomeren zijn min of meer de uiteinden van chromosomen. Ze geven de geschiedenis en het delingsvermogen van de cel aan. Uit onderzoek over de laatste drie decennia is gebleken dat telomeren een sleutelrol spelen in verschillende aspecten van de biologie, zoals kanker en veroudering. Mensen leven lang, maar hebben slechts korte telomeren. Dat die telomeren door hun natuurlijke verloop korter worden, kan dan ook aanzienlijk bijdragen tot de veroudering van de mens, niet alleen op celniveau, maar ook op orgaan- en misschien zelfs op systemisch niveau.

Recente studies, met name die van de Nobelprijswinnaars 2009, hebben aangetoond dat er een specifiek enzym, telomerase, bestaat dat in staat is het uiteinde van telomeren te herstellen en zo de cel ‘in vorm’ te houden. Professor Athanase BENETOS (Nancy, Frankrijk), lid van het World Executive Committee van de IAGG, licht toe: “De resultaten van recente klinische studies wijzen erop dat personen met kortere telomeren mogelijk een oudere biologische leeftijd hebben en aldus meer kans hebben om leeftijdsgebonden ziekten te ontwikkelen. Deze ontdekkingen openen nieuwe perspectieven voor de opsporing en preventie van het risico op leeftijdsgebonden ziekten.”

Een sprong vooruit in de geriatrie

“Het verouderingsproces blijft een groot onderzoeksdomein waarin nog niet alle mechanismen zijn blootgelegd. Deze recente ontdekkingen betekenen dan ook een grote stap voorwaarts om jonge wetenschappers warm te maken voor nieuwe onderzoeksgebieden en de klinische praktijk in geriatrie en gerontologie”, aldus professor Baeyens, voorzitter van de International Association of Gerontology and Geriatrics (IAGG) voor de Europese regio. Hij is beschikbaar voor interviews over dit onderwerp.