Radboud Universiteit Nijmegen


Oude pelgrimsplaatjes vertellen verhaal over geloofsbeleving

Datum bericht: 3 december 2009

Zoals tegenwoordig mensen hun auto versieren met stickers van hun vakantiebestemming, zo namen middeleeuwse pelgrims ook plaatjes mee van hun reizen. Deze flinterdunne, metalen insignes brachten zij vaak aan in getijdenbundels en andere religieuze boeken. Hoe ze dat deden zegt veel over de persoonlijke beleving van het geloof, stelt kunsthistorica Hanneke van Asperen in haar proefschrift.Â

Zij promoveert 11 december, als onderdeel van het congres Catherineâs world. Devotion, demons and daily life in the 15th century. Deze internationale conferentie vindt van 10 tot 12 december 2009 plaats in het Valkhof Museum in Nijmegen. Daar is ook de expositie 'De wereld van Katherina. Devotie, demonen en dagelijks leven in de 15e eeuw' te zien. De conferentie wordt georganiseerd door de Radboud Universiteit en het Valkhofmuseum.

Genegeerde bron van kennis
Van Asperen vond slechts negen bundels waar nog altijd insignes inzitten. Maar des te meer met sporen van naaigaatjes, lijm, of reliefafdrukken van de pelgrimsinsignes die ooit op het perkament zijn aangebracht. 'Deze sporen zijn altijd genegeerd,' zegt de kunsthistorica. 'Het gaat vaak om kapotte, vuile bladzijden. Mijn onderzoek laat zien dat de religieuze bundels intensief gebruikt werden en op een persoonlijke manier. Zie bijvoorbeeld de afbeelding hieronder. Rechtsonder zie je een spoor van een insigne van een Anna-bedevaart, bij een gebed tot de heilige Anna. De dochter van de eigenares van de bundel heette ook Anna. Dit moet een bijzonder merkteken zijn geweest in deze verder ongeïllustreerde bundel.' Â