Groen!
Groen! investeert in nieuwe, groene denktank OIKOS
door Wouter Van Besien (Groen!) op 11 december 2009 in "Democratie en
overheid"
Eindelijk komt er ook een Vlaamse denktank aan de linkerzijde en dan
nog wel een groene denktank: OIKOS. De politieke partij Groen! doet
een serieuze inspanning om een deel van haar werkingsmiddelen vrij te
maken voor deze onafhankelijke denktank, jaarlijks 150 000 euro. De
ambitie is duidelijk: de Vlaamse maatschappij groener kleuren.
Groen! voorzitter Wouter Van Besien is in zijn nopjes: "Als politieke
partij met een coherent, toekomstgericht en haalbaar maatschappelijk
alternatief willen we ons politiek gewicht doen toenemen. Wij hebben
oplossingen voor de uitdagingen van vandaag en die willen
we uitvoeren. Groen! wil hiervoor investeren in de uitdieping van het
groene verhaal en dit verhaal meer en meer vertalen naar concrete
antwoorden op hedendaagse problemen van de burger, in Vlaanderen maar
ook daarbuiten. De groene denktank OIKOS ondersteunen past in dit
verhaal."
Groen! zal jaarlijks 153 800 euro uit haar mediabudget vrijmaken om te
investeren in de groene denktank. De impact van media-acties is immers
enorm tijdsgebonden en punctueel. Door een deel van dit budget te
investeren in een denktank die als doel heeft het groene verhaal uit
te diepen en maatschappelijk te verankeren, hoopt de partij de groene
onderstroom in de maatschappij te voeden.
1. OIKOS: onafhankelijk tijdschrift met staat van verdienste
Sinds 1996 is OIKOS het tijdschrift waar het inhoudelijke debat over
maatschappelijke thema's vanuit ecologisch perspectief op grondige
wijze wordt gevoerd. De voorbij dertien jaar hebben heel wat
academici, vertegenwoordigers van nieuwe en oude sociale bewegingen,
parlementsleden en actievoerders via OIKOS hun analyses en inzichten
met elkaar gedeeld. Al die tijd werd en wordt gewerkt met een
onafhankelijke en heel divers samengestelde redactie.
Uitgezonderd de meest recente nummers, zijn alle ooit verschenen
artikels in pdf gratis beschikbaar op de OIKOS-website: www.OIKOS.be
2. OIKOS: sinds twee jaar nieuwe dynamiek
In 2007 nam Dirk Holemans die destijds mee aan de wieg stond van
OIKOS, terug de fakkel over van Jef Peeters als hoofdredacteur. Meteen
werd een vernieuwingsoperatie opgestart met een nieuwe redactie, een
nieuwe huisstijl en een aangescherpte inhoudelijke lijn. Niet
toevallig wordt nu in de pers en vanuit andere websites verwezen naar
OIKOS-artikels. Tevens werd een waaier aan publieksactiviteiten
georganiseerd in verschillende Vlaamse steden, in samenwerking met
andere verenigingen (Terra Reversa, ...), cultuurhuizen (Kaaitheater,
...) en denktanken (Etopia, ...).
3. Nu het ideale scharniermoment om OIKOS uit te bouwen tot denktank
OIKOS is dus klaar om verder uit te groeien tot een heuse denktank.
Ook maatschappelijk is vandaag het juiste ogenblik gekomen voor de
opstart van een groene denktank. Niet alleen bewijzen dergelijke
denktanks hun belang elders (denk aan Etopia in Wallonië, het Zweedse
Cogito of het Britse Green Economics Institute), tevens is de nood aan
een inhoudelijke invulling van het groene verhaal urgenter dan ooit.
Onder meer de klimaatdreiging toont dat er niet louter nood is aan een
vergroening van de economie, maar tegelijk moet heel de samenleving op
een andere, koolstofarme basis gereorganiseerd worden. De toenemende
dualisering plaatst dit in het streven naar sociale duurzaamheid in
een ecologisch rechtvaardige wereld.
De maatschappelijke uitdagingen vergen dus de mobilisatie van de
nationaal én internationaal aanwezige ecologische kennis en inzichten,
waar academische experts en actoren uit het middenveld elkaar kunnen
bevruchten. Op deze wijze kunnen bondgenootschappen ontstaan en wint
het groene verhaal aan geloofwaardigheid.
Om dit mogelijk te maken heeft Groen!, onder meer geïnspireerd door de
situatie in Wallonië, ervoor gekozen OIKOS te ondersteunen zodat deze
met behoud van haar onafhankelijkheid zich kan ontwikkelen als de
groene denktank van Vlaanderen. Zo kan OIKOS als links-progressief
alternatief een tegengewicht vormen voor de huidige dominantie van
denktanks die zich rechts (Civitas Novitas en Cassandra) en/of
liberaal (Liberales) situeren of vooral de spreekbuis vormen van
economische krachten (bvb. Itinera).
Concreet vertaalt de ondersteuning vanuit Groen! zich in een
wederzijds engagement voor een periode van vijf jaar. Met deze steun
kan Oikos onderstaande uitdagingen opnemen vanuit een langetermijn
strategie. Doel is te komen tot een vruchtbare synergie tussen
denktank en partij die beiden versterken.
4. OIKOS als denk- en doetank: doelstellingen en toekomstbeeld
Is een tijdschrift vooral een forum dat ter beschikking staat voor
geïnteresseerden, dan wil de denktank OIKOS een actieve rol spelen in
het maatschappelijk debat en het mee kleuren. In die zin willen we
evenzeer een doetank worden.
Als groene denk- en doetank wil OIKOS:
- investeren in de uitbouw van academische netwerken rond specifieke
thema's. We denken hierbij concreet aan bijvoorbeeld het samenbrengen
van academici met vernieuwende ideeën rond heel diverse thema's, zoals
de toekomst van de verzorgingsstaat, mobiliteit na de aardolie,
democratisch samenleven in verschil, een koolstofarm Vlaanderen, de
vertrutting van de stad, ...
- op structurele wijze ideeën uitwisselen met organisaties uit het
maatschappelijk middenveld. Zo moet het mogelijk zijn om snel op te
pikken wat er leeft in Vlaanderen, maar ook vernieuwende ideeën uit
andere landen regionaal te injecteren. Zo verscheen in OIKOS het
eerste artikel in Vlaanderen over transition towns, wat ondertussen n
in verschillende Vlaamse steden en gemeenten (Gent, Antwerpen,
Brussel, Stekene, Wijgmaal, ...) als nieuwste sociale beweging aan het
groeien is. - door publieksactiviteiten en opiniërende publicaties
aanwezig zijn en wegen op het maatschappelijk debat. We zullen dus
actief investeren in studiedagen die het verschil maken, lezingen met
buitenlandse topsprekers organiseren, masterclasses opzetten waar
jongeren die politiek inhoudelijk geboeid zijn een inhoudelijke
training krijgen rond politieke ecologie die ze nergens anders kunnen
vinden, rondetafels organiseren met experts en parlementsleden ....
- zich laten bevruchten door andere groene denktanks en
onderzoeksinstellingen in het buitenland. Op die manier kunnen we
succesformules uit het buitenland hier introduceren. Boeiend is
bijvoorbeeld de Duitse Heinrich Böllstiftung die een Campustour
organiseerde langs hogescholen en universiteiten over de thema's:
klimaatwijzing (New Green Deal), Europa en onderwijshervormingen.
OIKOS wil een denktank zijn die regionaal verankerd is vanuit een
grenzeloze werking. Het is onze ambitie om actuele kennis te verwerven
en gretig te blijven naar nieuwe inzichten, inhoud te brengen die
dwingt tot nadenken, generaties samen te brengen, maatschappelijk
ingebed te zijn maar toch graag de voorhoede opzoeken, een plek zijn
waar men het ecologisch alternatief denkt en bedenkt, een ecologische
toekomst uitwerkt en het debat erover organiseert. Kortom, OIKOS wil
de vinger aan de pols houden op internationaal vlak en regionaal het
vuur aan de lont te steken!
5. Eerste concrete stappen zijn gezet
Ondertussen zijn de eerste stappen gezet en projecten opgestart.
OIKOS is enkele maanden geleden als formeel lid toegelaten tot het
internationale netwerk Green European Foundation dat de groene
denktanks in Europa verenigt. Naast het Waalse Etopia zijn hier als
belangrijke organisaties aanwezig: de Duitse Heinrich Böll Stiftung,
het Zweedse Cogito, het Britse Green Economics Institute, als ook de
Grüne Bildungswerkstatt uit Oostenrijk en The Green Cultural
Association uit Finland. Het is duidelijk dat toegang tot dit
internationale netwerk toelaat om gemakkelijk tot de meest relevante
publicaties en belangrijkste experts te raken.
Ten tweede is de vertaling gestart van wat in Groot-Brittannië wordt
aangekondigd als een van de belangrijkste boeken over de noodzakelijke
ecologische ombouw van onze economie en samenleving: Prosperity
without Growth van de Britse professor Tim Jackson. Begin dit jaar
schreef hij een gelijknamig rapport op vraag van Europa. Dit rapport
is tot boek herwerkt bij de ecologische topuitgeverij Earthscan. OIKOS
doet dit niet alleen: niet toevallig werkt het Waalse Etopia aan een
Franstalige versie van het boek. Bedoeling is dat binnen enkele
maanden de auteur het vertaalde boek komt voorstellen in Brussel, wat
meteen de start van een parcours is dat OIKOS opzet rond `Welvaart
zonder groei'. Het doel hiervan is de kennis over én geloofwaardigheid
van stevig uitgebouwde alternatieven sterk te vergroten in Vlaanderen.
Maar uiteraard blijft het niet bij dit ene thema. Ondertussen worden
ook de krijtlijnen uitgezet om een innovatieve bijdrage te leveren
tot:
- het debat over de toekomst van het hoger onderwijs, wat meer moet
zijn dan een diplomamachine. OIKOS wil hierbij de klemtonen leggen op
de gevolgen van vermarkting en individualisering op onderzoek en
onderwijs. Wetenschappers worden publicatiemachines die aangeraden
worden zich afzijdig te houden van het maatschappelijk debat,
studenten raken het spoor bijster met de individuele trajecten,
proffen worden onder druk gezet om zoveel mogelijk studenten door te
laten ...
- het waarden- en normendebat waar de linkerzijde door te investeren
in inhoudelijke verdieping terug het voortouw moet gaan nemen. OIKOS
gaat zelf een basistekst schrijven en een aantal mensen vragen hierop
te reageren. Dit traject zal resulteren in een studiedag en een
publicatie, met als duidelijk doel de met spruitjeslucht omgeven
aanvallen op de `linkse kerk' te pareren met een eigen nieuw verhaal.
We zullen hier geen taboes uit de weg gaan maar ook niet meestappen in
al te makkelijke veralgemeningen
- de duurzame stad waar terug veel kan, waar tot op heden in
Vlaanderen veel geblaat is maar weinig wol. Er beweegt in Vlaanderen
heel wat van-onder-uit (denk aan klimaatwijken) maar beleidsmatig is
er te veel zelfgenoegzaamheid. Aan de hand van buitenlandse
voorbeelden wil OIKOS tonen wat een echt duurzame stad betekent, zowel
op vlak van mobiliteit, ecowijken als participatief bestuur.
Voor meer info: www.oikos.be
Contact: Wouter Van Besien -
Deel Deel
Wouter Van Besien
Voorzitter Groen!