Radboud Universiteit Nijmegen


Uiterst rechts blijft controversiële buitenstaander in de pers

Datum bericht: 11 december 2009

Kranten in Nederland en Vlaanderen berichten steeds genuanceerder en diverser over uiterst rechts. Maar controversiële themaâs blijven de boventoon voeren, zo blijkt uit onderzoek van
communicatiewetenschapper Pytrik Schafraad. Hij promoveert op 11 december aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Schafraad onderzocht op welke manier de dagbladpers in Nederland, Vlaanderen en Duitsland schreef over uiterst rechts tussen 1986 en 2004.

Vanaf de jaren negentig kreeg extreemrechts in Vlaamse en Nederlandse kranten meer aandacht, maar het karakter van de berichtgeving veranderde nauwelijks. Extreemrechts wordt, net zoals in de jaren tachtig, neergezet als controversiële buitenstaander. Dat veranderde vanaf midden jaren negentig: de media schreven meer en genuanceerder over uiterst rechts, al verdween niet de focus op controversiële kenmerken. Deze trend zette na de millenniumwisseling gestaag door. Uiterst rechtse partijen bleven in Nederland, ondanks hun gegroeide electorale aanhang, controversiële buitenstaanders in het nieuws.

Pas rond de verkiezingen van 2004 verschoof die aandacht naar meer algemene berichtgeving over de LPF. In de Vlaamse en Duitse media was deze laatste verschuiving niet merkbaar. De Duitse kranten hebben altijd nauwelijks aandacht geschonken aan extreemrechts. Berichtgeving ging en gaat daar nagenoeg alleen over de controversiële kenmerken van uiterst rechts, niet zelden rondom racistische geweldplegingen.

Schafraad analyseerde ruim vijfduizend berichten in drie verschillende kranten van vergelijkbare signatuur in Nederland, Vlaanderen en Duitsland. Voor Nederland waren dat de Volkskrant, NRC en DeTelegraaf, voor Vlaanderen de Morgen, de Standaard en het Laatste Nieuws en voor Duitsland de Süddeutsche Zeitung, Frankfurter Allgemeine Zeitung en Bild.