Ingezonden persbericht
Utrecht, 14 december 2009
Honderdduizenden in de problemen door toeslagfouten
De Wet Awir die toeslagen zoals de Huurtoeslag en Zorgtoeslag regelt, schiet ernstig tekort. Er gaat teveel (40%) fout bij het verstrekken van toeslagen. Voor mensen met een minimuminkomen is dat een ramp. Zij komen door forse Awir-schulden of Awir-tekorten onder het bestaansminimum terecht. De Wet Awir wordt door het kabinet geëvalueerd. De Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR/MOgroep) heeft een eigen evaluatie gemaakt en vindt dat de belastingdienst formulieren vooraf moet invullen, dat voor mensen met een minimuminkomen de maximale toeslag gegarandeerd moet worden en dat het rondpompen van geld via de zorgtoeslag moet worden afgeschaft.
Het kabinet moet Awir-maatregelen nemen. De sociaal raadslieden van de LOSR/MOgroep Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening trekken aan de bel over de wijze waarop het kabinet met de Wet Awir om wil gaan. De wet wordt geëvalueerd. Maar de voorgestelde oplossingen van het kabinet zullen de problemen niet oplossen, integendeel. Uit eigen onderzoek gebaseerd op de dagelijkse praktijk blijkt dat de Awir nu wel erg veel burgers in de problemen brengt. De Awir raakt vooral mensen met een laag inkomen waar iedere euro telt.
Miljoenendans onder sociaal minimum
. 440.000 huishoudens worstelden in 2007 met 313 miljoen euro aan te weinig uitgekeerde huurtoeslag of een terugvordering wegens teveel ontvangen huurtoeslag;
. Er werd 262 miljoen euro teruggevorderd, en 51 miljoen nabetaald (bedragen onder de 100 euro zijn niet meegerekend);
. 40% van de 1,2 miljoen mensen die recht hadden op huurtoeslag, kregen veel te weinig voorschot of moesten achteraf veel terugbetalen.
. In 120.000 huishoudens ontstond een schuld van 1000 euro of meer.
. In 72.000 huishoudens kreeg men tussen de 500-1000 euro te weinig; Forse bedragen als je van een minimuminkomen leeft. Hetzelfde doet zich voor bij de zorgtoeslag en de kinderopvangtoeslag.
. Uit cijfers over 2007 blijkt dat van de 5,3 miljoen mensen die zorgtoeslag ontvingen 31% minimaal 100 euro te veel of te weinig heeft ontvangen;
. Van de 0,3 miljoen huishoudens die recht hebben op kinderopvangtoeslag ontving 48% minimaal 100 euro te veel of te weinig. De helft kreeg te weinig en de andere helft te veel.
. De nu bekende gegevens over 2008 wijzen in een zelfde richting.
Aanbevelingen
LOSR/MOgroep W&MD wil dat:
. het kabinet nu de belofte nakomt die in 2006 aan de Kamer is gedaan, en er eindelijk voor zorgt dat de Belastingdienst/Toeslagen burgers helpt, door inkomensgegevens zelf al actief in vooringevulde formulieren te verwerken; dat voorkomt veel ellende met invullen en foute gegevens;
. er gegarandeerd wordt dat mensen met een minimuminkomen altijd de maximale toeslagen krijgen, ook als de huishoudsituatie wijzigt. Nu raken deze mensen geregeld in de problemen als ze trouwen, scheiden, gaan samenwonen of kinderen krijgen. Door wijzigingen in de huishoudsituatie verliezen ze het recht op de maximale huur- en zorgtoeslag, terwijl hun inkomen nog steeds op bijstandsniveau ligt. Het kan niet de bedoeling zijn dat mensen met een inkomen op bijstandsniveau minder dan de maximale huur- of zorgtoeslag krijgen;
. er een beroep kan worden gedaan op bijzondere bijstand als mensen door toeslagproblemen onder het sociaal minimum terecht komen;
. de hardheidsclausules juist wordt uitgebreid, in plaats van afgeschaft zoals het kabinet wil;
. MOgroep W&MD/LOSR pleit er ook voor de zorgtoeslag af te schaffen; dat is rondpompen van geld. Verlaag de basispremie in ruil voor een inkomensafhankelijk ZVW-premie. Nu verstrekt de Belastingdienst/Toeslagen aan meer dan 5 miljoen huishoudens één of meerdere zorgtoeslagen. Dat aantal stijgt steeds verder.
De Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR) signaleert vanuit de uitvoeringspraktijk van de sociaal raadslieden ernstige knelpunten in de regelgeving en uitvoering van de Awir. Het rapport Toeslag of Tegenslag? laat zien hoe de Awir werkt en waar het fout gaat: forse nadelen voor grote groepen mensen en vooral voor die met een minimuminkomen. Het rapport is te downloaden van www.mogroep.nl/welzijn
|Doel van de Awir is de armoedeval op te lossen en mensen te | |ondersteunen met een inkomensafhankelijke toeslag in de kosten voor | |wonen, zorg en kinderopvang. De toeslagen moeten garanderen dat mensen| |niet onder het sociaal bestaansminimum raken. De basis waarop het | |recht en de hoogte van de toeslag wordt bepaald, is het geschat | |actueel inkomen, bij wijze van voorschot. Pas na het kalenderjaar | |wordt op basis van het daadwerkelijk genoten inkomen de hoogte van de | |toeslag door de Belastingdienst bepaald. Het kabinet heeft de Tweede | |Kamer recent een evaluatie van de Awir en beleidsvoornemens | |voorgelegd. |
|De sociaal raadslieden zijn verenigd in de Landelijke Organisatie | |Sociaal Raadslieden (LOSR). De LOSR is onderdeel van MOgroep Welzijn &| |Maatschappelijke Dienstverlening (LOSR/MOgroep W&MD). Jaarlijks geven | |in Nederland zo'n vierhonderd sociaal raadslieden in 500.000 | |cliëntcontacten advies en ondersteuning aan burgers. De voorbeelden in| |dit rapport zijn ontleend aan die dagelijkse praktijk van die sociaal | |raadslieden. |