Persbericht 14 december 2009
Computer herkent echte Van Gogh op kleur- en penseelgebruik
Igor Berezhnoy ontwikkelde computeralgoritmen ter ondersteuning van de visuele beoordeling van schilderijen door kunsthistorici. Zijn digitale technieken zijn in staat om een valse van een echte Van Gogh te onderscheiden op grond van kenmerkend gebruik en richting van penseelstreken.
De toepassing van kunstmatige intelligentie in het domein van het cultureel erfgoed komt relatief laat. Maar de computer is aan een opmars bezig. Igor Berezhnoy onderzocht in hoeverre kleuranalyse door computers kan bijdragen aan het analyseren van de echtheid van schilderijen. Daarvoor ontwikkelde hij computeralgoritmen, die hij testte op digitale reproducties van schilderijen van Van Gogh. Ook onderzocht hij hoe kenmerken van penseelstreken op digitale wijze gekoppeld kunnen worden aan een bepaalde schilder. Het Van Gogh Museum en het Kröller-Müller Museum waren nauw bij het onderzoek betrokken.
Vincent van Gogh ging in zijn Franse periode complementaire kleuren gebruiken om contouren van objecten of delen van landschappen te accenturen, blauw naast geel bijvoorbeeld. Door daar gebruik van te maken in de digitale analyse (de Method for the Extraction of Complementary Colours), slaagde Berezhnoy erin globale kleurpatronen in Van Goghs schilderijen te herkennen. De methode biedt een objectieve ondersteuning aan kunsthistorici voor de bepaling van kleuren in een schilderij en daarmee voor bepaling van de authenticiteit.
Berezhnoy ontwikkelde ook digitale analysetechniek voor de richting van penseelstreken (de Prevailing Orientation Extraction Technique). Ook deze bleek gebruikt te worden om een 'vingerafdruk' van een schilder te bepalen en daarmee zijn identiteit te onthullen.
De digitale technieken herkennen de authenticiteit van schilderijen even goed als echte kunsthistorici, bleek uit experimenteel onderzoek van Berezhnoy. Toch zullen digitale technieken kunsthistorici niet vervangen, aldus de promovendus.
Igor Berezhnoy (1975, Lozovaya, Sovjet-Unie) studeerde toegepaste wiskunde aan de Nationale Technologische Universiteit van Oekraïne (MSc 1992). Nadat hij voor verschillende bedrijven in Kiev had gewerkt, volgde hij een Masteropleiding Technologisch Design aan de TU Eindhoven, die hij afrondde in 2002. Zijn promotieonderzoek, gefinancierd door NWO (onderzoeksprogramma ToKeN), voerde hij uit aan de Universiteit Maastricht en de Universiteit van Tilburg. Sinds 2007 werkt hij bij Philips Research Laboratories in Eindhoven, op het moment als senior onderzoeker bij de User Experience Group.
Universiteit van Tilburg
Universiteit van Tilburg