Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Datum 15 december 2009
Betreft Kwaliteit van het Ervaringscertificaat
I Inleiding
Met de brieven van 8 december 2008, kenmerk PLW/2008/34277 (Kamerstuk nr
30 012-13), en van 18 september jl., kenmerk PLW/2009/19350 (Kamerstuk nr
30 012-17), bent u geïnformeerd over de uitvoering van het Ervaringscertificaat
(EVC). Aanvullend hierop en voorafgaand aan het Algemeen Overleg dat wij
binnenkort met elkaar hebben over een Leven Lang Leren, geef ik u mede
namens de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, mevrouw
Klijnsma onze visie op de ontwikkeling van het Ervaringscertificaat voor de
komende jaren. Voor de toekomst is de kwaliteit van EVC essentieel. Daarom
moet de komende drie jaar een aantal acties worden ondernomen om de
basiskwaliteit op orde te brengen. De regie zal genomen worden door de
overheid. Voor de lange termijn worden in 2010 afspraken met de (andere)
convenantpartners1 gemaakt over een goed systeem van kwaliteitsborging voor
na 2012 waarbij sprake is van een evenwicht tussen de verantwoordelijkheid van
de overheid en de (andere) convenantpartners. De convenantpartners hebben
deze lijn, die hieronder nader zal worden uitgewerkt, in een overleg op 23
november jl. onderschreven.
Belang Ervaringscertificaat
De betekenis van het Ervaringscertificaat is de afgelopen jaren sterk toegenomen.
De economische recessie heeft het belang van het Ervaringscertificaat nog
actueler gemaakt. In "Werken aan toekomst", een aanvullend beleidsakkoord bij
"samen werken, samen leven'' van het kabinet (maart 2009) is EVC één van de
geïnitieerde maatregelen om potentiële werkzoekenden sneller van werk naar
werk te helpen.
1 De convenantpartners zijn: Stichting van de Arbeid, Colo, HBO-Raad. MBO-Raad, AOC-Raad, UWV Werkbedrijf, Open
Universiteit Nederland, Paepon, de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap mede namens de
staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Nederlandse Vereniging voor Examens (NVE).
a
na 1 van 5
Pagina 1 van 5
Pagi
Het instrument Ervaringscertificaat is in een cruciale fase gekomen, waarin de
(basis)kwaliteit op orde moet worden gebracht en de kwantiteit verder moet Datum
groeien. Het is tijd voor nieuwe stappen om dit te bereiken. Onze referentie
PLW/2009/26304
Belang van transparante kwaliteit
Het toegenomen belang vereist dat het Ervaringscertificaat de individuele burger,
de werknemer of de werkgever biedt wat hij/zij ervan verwacht: een nauwkeurige
en waarheidsgetrouwe foto van de competenties die iemand op dat moment bezit,
in vergelijking tot een opleidings- of beroepenstandaard uit CREBO, CROHO of
een branche.
In het bijzonder als het Ervaringscertificaat de opmaat is naar een
verzilveringsprocedure in het onderwijs, via de examencommissies van de
onderwijsinstellingen, is het van groot belang dat helder is wat de waarde is en
wie dat garandeert. Maar dit geldt ook als een werknemer het Ervaringscertificaat
gebruikt om een carrièrestap te maken, of als een werkgever het gebruikt om
inzicht te verkrijgen in de competenties van zijn personeel. In de hoorzitting in uw
Kamer op 30 september j.l. benadrukten sociale partners het belang van het
Ervaringscertificaat voor de arbeidsmarkt.
EVC is geen rijksbekostigde activiteit, maar een marktactiviteit, ongeacht of het
uitgevoerd wordt als contractactiviteit door bekostigde onderwijsinstellingen, door
Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (KBB's) of door private aanbieders.
Dit laat onverlet dat het systeem van kwaliteitsborging voor de erkenning van
EVC-aanbieders in het private of het publieke domein georganiseerd kan worden.
Dit vraagstuk zal aan de orde komen in de discussie over het systeem van
kwaliteitsborging voor de lange termijn. Transparantie van de kwaliteit van EVC is
hierbij het uitgangspunt.
Geschiedenis
EVC is een instrument in ontwikkeling. Na een aantal jaren experimenteren is in
november 2006 de kwaliteitscode EVC via een convenant met alle
convenantpartners (waaronder de overheid) tot stand gekomen. EVCaanbieders
kunnen op vrijwillige basis de kwaliteitscode onderschrijven en zich na positieve
beoordeling laten registreren in het register van erkende aanbieders. Het
convenant regelt de kwaliteitsborging van de EVC-aanbieders. Vanaf 2007 vond
de opbouw van het register van erkende EVC-aanbieders plaats. Dit register werd
in eerste instantie gevuld met voorlopig erkende aanbieders. In 2008 en 2009 zijn
alle aanbieders een eerste keer beoordeeld.
Sinds 2006 stimuleert de overheid via verschillende subsidieregelingen het
gebruik van het Ervaringscertificaat in regionale en sectorale
samenwerkingsverbanden Leren en Werken. En in 2008 heeft de overheid de
naam Ervaringscertificaat geïntroduceerd via een campagne op radio en televisie.
Situatie nu
De huidige situatie is langs drie lijnen te schetsen.
1. De kwaliteitscode EVC
De kwaliteitscode voldoet, daarover zijn alle convenantpartners het eens. Dit jaar
is, op basis van de werkwijze van de Inspectie van het Onderwijs, de normering
verhelderd die gebruikt wordt bij de beoordeling van EVC-aanbieders.
Zoals vermeld in de brief van 18 september jl. hebben de convenantpartners
geconstateerd dat de positionering van het systeem van kwaliteitsbewaking
Pagina 2 van 5
verbetering behoeft. Vooral het ontbreken van een helder `eigenaarschap' van dit
systeem is een punt van zorg. In het bijzonder de aansturing van de Datum
beoordelende organisaties die de EVC-aanbieders beoordelen én de bevoegdheid Onze referentie
te beslissen aanbieders al dan niet tot het register toe te laten of eruit te PLW/2009/26304
verwijderen, moet helderder worden geregeld.
2. De kwaliteit van EVC-aanbieders
Op dit moment zijn er 113 erkende aanbieders2. Zij zijn allemaal in 2008 en 2009
één of twee keer beoordeeld. De convenantpartners hebben eind 2008
geconstateerd dat in de uitvoering van de beoordelingen verschillen bij de
beoordelende organisaties optraden. In 2009 is intensief gewerkt om dit
beoordelingsproces op orde te krijgen.
In 2008 en 2009 treedt de Inspectie van het Onderwijs in de mbo-sector op als
beoordelende organisatie. De wijze van beoordelen van de Inspectie is de nieuwe
standaard geworden. Dit is vastgelegd in nieuwe werkafspraken voor
beoordelende organisaties. Bij de beoordelingen van de EVC-aanbieders dit najaar
gaan de beoordelende organisaties met de Inspectie van het Onderwijs mee om
die nieuwe eenduidige manier van beoordelen goed onder de knie te krijgen.3 De
Inspectie zal na 2009 regulier toezicht blijven houden op de werkwijze van de
examencommissies bij de verzilvering van Ervaringscertificaten in het onderwijs.
3. De kwaliteit van de ervaringscertificaten
Door het nog niet optimaal functioneren van het systeem zijn
Ervaringscertificaten niet goed overdraagbaar van de ene naar de andere
aanbieder. Er zijn aanbieders die weinig Ervaringscertificaten afgeven en daardoor
onvoldoende ervaring opdoen met dit instrument. Dit alles tezamen betekent dat
de examencommissies van de onderwijsinstellingen, die de wettelijke
beslissingsbevoegdheid hebben eventueel over te gaan tot verzilvering van een
Ervaringscertificaat, nog onvoldoende kunnen vertrouwen op die certificaten. Dat
betekent dat een burger teleurgesteld kan worden in de effectiviteit van zijn
Ervaringscertificaat.
Korte termijn: acties komende drie jaar
Bovenstaande zorg is voor mij aanleiding geweest het initiatief te nemen tot
nader overleg met de convenantpartners over een goede aanpak.
Alle convenantpartners zijn het erover eens dat de positionering van het systeem
van kwaliteitsborging verbetering behoeft. Vanwege het toenemende belang en
de groei van EVC willen we dat de basiskwaliteit van het Ervaringscertificaat op
orde komt, op alle bovengenoemde onderdelen. Dat proces mag maximaal drie
jaar duren. In goede afstemming en samenwerking met de ministeries van SZW,
LNV en EZ zal ik de regie nemen om dit te realiseren. Vervolgens zal puntsgewijs
toegelicht worden hoe dit zal plaatsvinden.
2 Het gaat om 44 ROC's, AOC's en vakscholen, 28 hogescholen, 1 universiteit, 12 KBB's en 28 private aanbieders.
3 De inspectie zal na 1 januari 2010 niet meer als beoordelende organisatie voor EVC optreden. EVC is een marktactiviteit
die niet onder de reikwijdte van de inspectie valt.
Pagina 3 van 5
I. De kwaliteitscode EVC
Datum
De kwaliteitscode EVC vormt voor mij de juridische basis om beslissingen te
nemen over de erkenning van aanbieders. Dit vraagt juridisch nadere uitwerking. Onze referentie
Hierbij wordt rekening gehouden met voorstellen van de convenantpartners, naar PLW/2009/26304
analogie van bijvoorbeeld de rol van de overheid bij het vaststellen van de
kwalificatiedossiers mbo op basis van voorstellen van de KBB's. Op die manier zal
ook de normering bij de kwaliteitscode vastgelegd worden, die noodzakelijk is om
de kwaliteitsbeoordeling bij de aanbieders te doen. Ten slotte wordt de werkwijze
van de beoordelende organisaties vastgelegd. Door dit alles vast te leggen, wordt
helder waar de regie op het systeem EVC in de overgangsperiode van drie jaar
komt te liggen, namelijk bij de rijksoverheid.
II. De kwaliteit van de EVC aanbieders
Een verschil in de wijze van beoordelen van EVC-aanbieders is ongewenst. Om de
basiskwaliteit op orde te krijgen, zal ik de komende drie jaar de regie nemen op
zowel het proces van de beoordelingen van EVC-aanbieders als op de bestuurlijke
hantering van de uitkomsten van die beoordelingen, de beslissing dus over al dan
niet opname of verwijdering uit het register van erkende EVC-aanbieders.
Deze aanpak is ook een reactie op de signalen die we hebben ontvangen over de
lopende beoordelingen, in de mbo-sector in het bijzonder. Er moet zo snel
mogelijk transparantie geboden worden over de kwaliteit van het systeem.
Daarom zal de overheid op basis van de rapporten van de beoordelende
organisaties beslissingen gaan nemen. Daarbij zullen de volgende vier
categorieën aanbieders worden onderscheiden:
1. zwakke aanbieders die niet of nauwelijks voldoen aan essentiële onderdelen
van de kwaliteitscode. Zij worden uit het register van erkende EVC-aanbieders
geschrapt. Zij kunnen na een nog nader te bepalen periode een nieuwe
beoordeling aanvragen gericht op het verkrijgen van een erkenning;
2. aanbieders met meerdere tekortkomingen, die binnen één jaar zijn op te
lossen. Zij krijgen een geconditioneerde erkenning voor één jaar en worden
binnen dat jaar opnieuw volledig beoordeeld;
3. aanbieders met enkele tekortkomingen, die binnen één jaar zijn op te lossen.
Zij krijgen een geconditioneerde erkenning voor één jaar en worden binnen
dat jaar opnieuw beoordeeld. Hierbij is sprake van een proportionele
beoordeling: alleen die onderdelen waar tekortkomingen geconstateerd zijn
worden opnieuw beoordeeld.
4. aanbieders die voldoen aan alle onderdelen van de kwaliteitscode. Zij krijgen
een erkenning voor drie jaar.
De convenantpartners hebben zich verbonden aan deze indeling en dit wordt
juridisch nader uitgewerkt. Alle voorlopige erkenningen die op 31 december 2009
aflopen, worden voor korte tijd verlengd tot het moment dat de overheid een
beslissing neemt over de adviezen van de beoordelende organisaties over de
beoordelingen die in het najaar van 2009 zijn uitgevoerd. Voor alle duidelijkheid:
dit impliceert dat de aanbieders met een voorlopige erkenning die op 31
december 2009 afloopt en die zich hebben laten beoordelen in het najaar van
2009, deze beoordeling uiterlijk 15 februari 2010 aanbieden aan de
Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor een beslissing over
het wel of niet erkennen als EVC-aanbieder op basis van de bovengenoemde
indeling.
Pagina 4 van 5
III. De kwaliteit van de ervaringscertificaten
Datum
Na drie jaar zijn alle aanbieders één of meerdere keren beoordeeld volgens de
vastgestelde normering (standaard van de Inspectie) en zijn er op basis van het Onze referentie
hierboven genoemde indeling beslissingen genomen over het wel of niet erkennen PLW/2009/26304
van aanbieders. Daarmee is een situatie ontstaan waarin sprake is van een
evenwichtig systeem van basiskwaliteit.
Hierdoor en door het steviger sturen door de overheid op het proces van
beoordelingen van aanbieders, zal het binnen een periode van drie jaar beter
mogelijk worden de intrinsieke kwaliteit van het proces van EVC te garanderen.
Daardoor kan ook de uitkomst van EVC, de inhoud van het Ervaringscertificaat,
gegarandeerd worden.
Lange termijn
Naast de acties voor de korte termijn zal in 2010 met de convenantpartners
overlegd worden over het kwaliteitsborgingssysteem na de overgangsperiode van
drie jaar. Dit systeem van kwaliteitsborging moet garanties bieden voor de
bestendiging van de kwaliteit en er moet sprake zijn van een evenwichtige
verantwoordelijkheidsverdeling tussen de overheid en de (andere)
convenantspartners. In het overleg met de convenantpartners zal ook worden
ingegaan op het aantal beoordelende organisaties en de positie daarvan.
Financiering systeem
De steviger rol van de overheid in het systeem van kwaliteitsbewaking betekent
niet dat de overheid ook alle financiële verantwoordelijkheid op zich neemt. Dat is
ook niet nodig. Het systeem van kwaliteitsbewaking betaalt nu grotendeels
zichzelf, en er is geen reden dat te wijzigen. De rol van de overheid is een
regievoerende, geen financierende. Dat betekent overigens niet dat de bestaande
financiële instrumenten van de overheid voor stimulering van EVC verdwijnen. De
fiscale faciliteit wordt gecontinueerd, de subsidiëring van het Kenniscentrum EVC
loopt nog enige jaren door en ook volgend jaar is er een communicatiecampagne
om het Ervaringscertificaat te promoten. Waar mogelijk gebruikt de rijksoverheid
het instrument EVC, indien verzorgd door erkende aanbieders, om
beleidsdoelstellingen voor de arbeidsmarkt te realiseren.
Tot slot
In uiterlijk drie jaar tijd moet de basiskwaliteit van EVC op orde zijn gebracht.
Voor de korte termijn heb ik een aantal maatregelen aangekondigd om de huidige
beoordelingen van aanbieders goed te laten plaatsvinden. Daarnaast gaat de
overheid in 2010 in overleg met de (andere) convenantpartners werken aan een
kwaliteitsborgingssysteem dat toekomstbestendig is. Ik zal u daarover in 2010
nader informeren.
De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart
Pagina 5 van 5