UT-onderzoek: Tyfoonverzekering stimuleert ondernemingszin Filippino's
16/12/2009 14:22
Universiteit Twente
Vier tyfoons hebben de Filippijnen in oktober 2009 getroffen. De gevolgen van deze "klimaatgerelateerde ramp" zag zij met eigen ogen. Karlijn Morsink is verbonden aan het Twente Centre for Studies of Technology and Sustainable Development (CSTM) van de Universiteit Twente. Zij onderzoekt de rol van microverzekeringen voor duurzame ontwikkeling op de Filippijnen.
De UT-promovenda werkt onder meer samen met de Nederlandse ontwikkelingsorganisatie Cordaid, die locale organisaties in ontwikkelingslanden helpt bij het opzetten van microverzekeringsprojecten. Tijdens haar veldonderzoek in de Filippijnen zag Morsink hoe verwoestend de tyfoons Ketsana en Parma hadden uitgehaald. "De hoofdstad Manilla stond voor een groot deel onder water, bruggen hadden het begeven, mensen zaten zonder huis of zonder stroom. Juist de allerarmsten blijken zwaar getroffen: hun hele hebben en houden was in één keer weggevaagd."
Tyfoonseizoenen
Wel wrang om te moeten constateren, aldus Morsink: op het zelfde moment dat de klimaattop in Kopenhagen onderhandelt over CO2-reductie binnen veilige marges, ondervinden arme landen de opwarming van de aarde al aan den lijve. "Als je praat met oudere Filippino's, zeggen ze: vroeger waren er twee tyfoonseizoenen zodat we konden berekenen wanneer we moesten zaaien en oogsten. De grenzen van die seizoenen lijken echter steeds meer te vervagen, wat het inschatten van het juiste zaai- en oogstmoment moeilijker maakt. Ook de kracht van de tyfoons verandert. Ketsana was de zwaarste in 47 jaar."
Stille revolutie
Bij zoveel onzekerheid noemt Morsink het een "stille revolutie" dat de Filippijnen een jaar of drie geleden is gaan experimenteren met een bijzondere vorm van microfinanciering. Al jaren was men bezig met microkrediet: persoonlijke leningen voor huishoudens met lage inkomens. Het succes hiervan maakte de weg vrij voor microverzekeringen. En dankzij activiteiten ter plaatse van het Center for Agriculture and Rural Development (CARD) was de lokale context in de hele Filippijnen goed bekend. Dit heeft bijgedragen aan de introductie van het zogeheten PAID-plan: een 3-in-1-verzekeringsproduct gericht op huishoudens met lage inkomens, bestaande uit een (klimaatgerelateerde) rampen-, letselschade- en levensverzekering.
Ondernemingszin
Zo'n microverzekering - "de eerste tyfoonverzekering ter wereld" - kan een uitkomst zijn voor arme Filippijnse gezinnen. "Als zij na een natuurramp hun huis moeten herstellen, moeten ze in veel gevallen belangrijke productiemiddelen verkopen, zoals land, vee of boten. Dit kan hen in een neergaande spiraal brengen. Het belang van PAID-plan is nu juist dat deze mensen aan risicospreiding kunnen doen. Gezinnen hebben aan een luttele 3,5 euro per jaar genoeg om een startkapitaal van 142 Euro te krijgen, mocht een natuurramp hun huis volledig verwoesten. De hoogte van de uitkering is met zorg gekozen: het blijft de traditionele preventiemechanismen stimuleren, maar biedt een vangnet waardoor de ondernemingszin kan blijven groeien. En dat is van enorme betekenis. Mensen hebben een minimale vorm van zekerheid nodig, zodat ze bereid zijn risico's te nemen en investeringen te doen. Het aanbieden van microverzekeringen is dan ook een belangrijke bijdrage aan de duurzame ontwikkeling van een land als de Filippijnen."
Plan met potentie
Over een maand of twee hoopt Morsink naar buiten te treden met haar studie naar de impact van microverzekeringen in de Filippijnen. "Natuurlijk moet je geduld hebben en geen overhaaste conclusies trekken. Maar dit zie ik wel: het verschijnsel microverzekering begint zijn vruchten af te werpen. Sinds PAID-plan in 2007 werd geïntroduceerd, is dit verzekeringsproduct aan 74.000 Filipijnse gezinnen verkocht en honderden gezinnen hebben intussen een uitbetaling gekregen. Tijdens de tyfoons Ketsana en Parma bijvoorbeeld werden 86.000 CARD-leden getroffen, 227 daarvan hadden PAID-Plan en ontvingen een uitbetaling. Het zijn nog geen spectaculaire getallen, akkoord. Maar dit microverzekeringsplan heeft potentie. Het kan uitgroeien tot een duurzaam businessmodel als de schaal te vergroten valt naar de duizenden, miljoenen armen", aldus Karlijn Morsink.
http://www.universiteittwente.nl