Wageningen Universiteit en Researchcentrum

Economische crisis raakt Nederlandse landbouw relatief hard

16 dec 2009 Onderdeel: LEI

De Nederlandse landbouwsector is relatief kwetsbaar doordat ze veel sterker dan de omringende landen afhankelijk is van de export. Door lagere prijzen is het inkomen in enkele agrarische sectoren weggevaagd, zo blijkt uit een analyse die LEI Wageningen UR heeft gemaakt ten behoeve van de begrotingsbehandeling van het ministerie van LNV.

In de eerste helft van 2009 is de export fors gedaald door valutaontwikkelingen, kredietrisicoâs bij export en een meer terughoudende opstelling van de banken. De op zich beperkte uitval van de vraag naar producten leidde tot een forse prijsdaling. Doordat de marges in de primaire land- en tuinbouw smal zijn (vaak niet meer dan 10 of 20% van de opbrengstprijs) heeft de prijsval het inkomen in enkele sectoren weggevaagd. Veel bedrijven (vooral in de glastuinbouw zelfs 75%) kunnen hierdoor uit de lopende bedrijfsexploitatie op dit moment niet aan hun verplichtingen tot het betalen van rente- en aflossing voldoen en moeten reserves aanspreken of extra krediet aantrekken bij banken. Het aantal faillissementen in de land- en tuinbouw is ook duidelijk hoger dan in eerdere jaren.

Door de verslechterde financiële positie van de bedrijven en de strengere voorwaarden van banken bij kredietverlening worden er veel minder investeringen gedaan: de bouw van nieuwe kassen is dit jaar sterk teruggelopen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar en ook de verkoop van tractoren en het aantal bouwvergunningen voor nieuwe stallen of schuren is gedaald. Op het niveau van de bedrijven zal een periode met slechte prijzen overbrugd moeten worden door, bijvoorbeeld, samenwerking in producentenorganisaties zodat men meer marktmacht kan vormen. Ook in ketenvorming, afspraken rond afzet en het opbouwen van een financiële buffer liggen misschien nog mogelijkheden. De overheid draagt hieraan bij met bijvoorbeeld de garantiemaatregel voor liquiditeitsoverbrugging.

Op vrijdag 18 december presenteert LEI Wageningen UR de raming van de agrarische inkomens en de bedrijfsuitkomsten per type in 2009. Dan wordt met cijfers onderbouwd aangegeven of ten opzichte van 2008 van een verbetering of verslechtering kan worden gesproken.