Ingezonden persbericht


PERSBERICHT

Leiden, december 2009

Veiling Japancollectie in Museum Volkenkunde

Op woensdagavond 16 december opent Museum Volkenkunde de deuren voor een niet-alledaagse gebeurtenis in museumland: 2000 voorwerpen uit de Japancollectie gaan die avond onder de hamer. Het gaat om uiteenlopende zaken die betrekking hebben op alle aspecten van de Japanse cultuur: kleding, huisraad en schrijfgerei, maar ook lakwerk, prenten, schilderingen en houtsnedes. De veiling is georganiseerd in samenwerking met het Leidse veilinghuis Onder de Boompjes. Voorafgaand aan de veiling zijn er kijkdagen op 11, 12 en 13 december in Volkenkunde. Vanaf 7 december kunnen de voorwerpen on-line worden bekeken via de website onderdeboompjes.nl

Waarom doet een museum zoiets?
De veiling in het museum is de laatste fase van een jarenlang traject. Alles is eigenlijk begonnen in de jaren negentig van de vorige eeuw met de start van het Deltaplan voor Cultuurbehoud. Optimalisering van behoud, beheer en digitalisering van collecties vormden de pijlers hiervan. In de Cultuurnota Pantser of Ruggengraat(1997-2000) kondigde staatssecretaris Aad Nuis het 'Museum Selectie Project' aan. Hierin staat dat selectie en afstoting de mobiliteit van collecties verhogen en noodzakelijk zijn om de toegankelijkheid van de Collectie Nederland te verhogen. De volgende staatssecretaris, Rick van der Ploeg, ging hierop door en stelde in de nota Cultuur als Confrontatie 'selectie is de sleutel om collecties beheersbaar te houden, of te maken en op te waarderen.' Eind 1999 organiseerde het Instituut Collectie Nederland (ICN) het congres 'Grenzen aan de groei', waar het ontwikkelen van een leidraad voor het afstoten voor museale objecten centraal stond. Volkenkunde schaarde zich achter deze ideeën.

Waar wil Volkenkunde vanaf en wat behoudt het museum? De totale omvang van de Japancollectie in Museum Volkenkunde is 37.500 voorwerpen. De hele collectie is digitaal ontsloten, gefotografeerd en voorzien van standplaatsregistratie. Het museum weet precies wat het beheert. Allesbepalend voor de kwaliteit van de verzamelingen van Volkenkunde is de uitgebreide documentatie. Uiteenlopende gegevens, variërend van de maker, herkomst, periode, en cultuur waaruit het komt, tot de verwerving, maken bestudering van de voorwerpen mogelijk. De sterke kanten zijn in een collectieprofiel beschreven en daarmee ook de lacunes en voorwerpen die elders beter op hun plek zijn.

Houden
De collecties van verzamelaars als Jan Cock Blomhoff, Frederik van Overmeer Fisscher en Philipp Franz von Siebold uit de eerste helft van de negentiende eeuw worden als de kerncollectie van Volkenkunde beschouwd. Zij verbleven in dienst van de Nederlandse overheid enkele jaren in Japan (op het eilandje Deshima in de baai van Nagasaki), in een periode dat Nederland het enige westerse land was waar de Japanners handel mee dreven. Het verzamelbeleid wordt hiermee toegespitst op de collectie uit de midden en late Edo-periode (1700-1868); met als zwaartepunt de periode 1750-1870. Een ander criterium voor behoud is dat de collecties van Museum Volkenkunde een wetenschappelijk doel hebben. Er moeten mogelijkheden zijn voor onderzoek om zo de waarde en maatschappelijke betekenis van voorwerpen te vergroten. Een derde categorie voorwerpen illustreert de historische relaties tussen Nederland en Japan, los van tijd of materiaal.

Veilen
De voorwerpen die Volkenkunde afstoot zijn voorwerpen waarvan de basisdocumentatie ontbreekt. Zinvolle bestudering is daarmee onmogelijk. Ook voorwerpen die buiten de kerncollectie vallen en er in geen enkele relatie mee staan horen daar bij. En tenslotte de 'collectievreemde' zaken als potten met geprepareerde dieren, zaden en schelpen. Vóór de veiling hadden (rijks)musea, nationaal en internationaal en instellingen die een sociaal en/of cultureel doel dienen, eerste keus uit de afstotingslijst. Via de herplaatsingsdatabase van het ICN konden ze een keus maken. De voorwerpen die zijn overgebleven, worden op 16 december geveild. Met de opbrengst van de veiling worden nieuwe collectie aankopen gedaan.

Veiling Japancollectie in Museum Volkenkunde
Kijkdagen: 11, 12 en 13 december 10.00-17.00 uur
Veiling: woensdag 16 december vanaf 19.00 uur
Steenstraat 1 Leiden | t 071 5168 800 | www.volkenkunde.nl | info@volkenkunde.nl