Wageningen Universiteit en Researchcentrum

Wagenings commentaar: âClimategate tast wereldwijd klimaatonderzoek niet aanâ

17 dec 2009 Nummer: N26

Hebben de aanstichters van âClimategateâ een punt? Hebben klimaatwetenschappers zoals zij beweren zich schuldig gemaakt aan wetenschappelijk wangedrag, misleiding en zelfs fraude? Rik Leemans, hoogleraar Milieusysteemanalyse aan Wageningen University meent stellig van niet. Voor hem staat onomstotelijk vast dat het wereldwijde onderzoek naar klimaatverandering degelijk en transparant is en tot geen andere conclusie leidt dat de mens zelf oorzaak is van de opwarming van de aarde.

In de âClimategateâ-affaire gaat het om gehackte en gelekte e-mails van onderzoekers van de Engelse Climate Research Unit (CRU), een van âs werelds meest gerenommeerde klimaatonderzoeksinstituten. Onderzoeksleider Phil Jones spreekt in de meest gewraakte passages over een âtrickâ¦to hide the declineâ, Dat zou betrekking hebben op het verdoezelen van de relatieve stabilisering van de temperatuur op aarde sinds 1998. Elders zegt Jones dat hij de inbreng van klimaatsceptici, die ontkennen dat de klimaatopwarming door de mens zelf komt, buiten de discussie wil houden âeven if we have to redefine what the peer-review literature is!â

Leemans is op zijn minst ongelukkig met deze mails. De term âtrickâ kan hij nog verklaren. Het gaat daarbij om het vergelijken van temperatuurreeksen over honderden jaren die met heel verschillende methoden zijn verkregen en die zorgvuldig moeten worden geïnterpreteerd. âTrickâ is een, hoewel informele, toch zeer gebruikelijke term in de Engelstalige wetenschappelijke literatuur en kan niet zomaar worden vertaald met âtrucâ in het Nederlands. Zeer oneens is hij het met Jonesâ uitlating om het proces van âpeer-reviewed literatureâ â het op waarde laten beoordelen van onderzoeksresultaten door collega-wetenschappers â te âherzienâ. âUit den bozeâ, vindt hij: âOnderzoeksresultaten moeten te allen tijde voorwerp zijn van wetenschappelijke discussie en gepubliceerd worden in peer-reviewed tijschriften. Het proces van peer-review garandeert transparantie en de mogelijkheid van controleâ.

Hockeystick âClimategateâ is een zoveelste aanval van klimaatsceptici op met name de zogeheten âhockeystickâ-grafiek. Die concludeert dat de Middeleeuwen tamelijk warm waren, dat nadien een geleidelijke afkoeling ontstond tot een Kleine IJstijd die duurde tot het midden van de 19e eeuw, waarna een snelle opwarming ontstond, vanaf ongeveer 1980 culminerend in de warmste periode op aarde sinds minstens 1000 jaar. De âhockey-stickâ werd onderdeel van de reportage van het IPCCÂ (Intergovernmental Panel on Climate Change), het klimaatonderzoeksplatform van de Verenigde Naties. Daarin werken duizenden klimaatonderzoekers over de hele wereld samen. Vooral in 2003 en 2005 kwam de omstreden grafiek onder vuur te liggen door tegenpublicaties. Daarin zat volgens Rik Leemans een kwaadaardige ondertoon en werd het klimaatonderzoek voorwerp van politieke controverse. In de Amerikaanse senaat werd het tegengeluid opgevat als wetenschappelijk bewijs dat de mens niet de oorzaak was van de klimaatopwarming. Alle gedoe leidde tot een onafhankelijk onderzoek in 2006 door de US National Academy of Sciences (NAS) waarin wordt geconcludeerd dat de âhockey-stickâ sinds zijn eerste verschijnen ondersteund wordt door een groot aantal aanvullende onderzoeken en dat de temperatuur in de laatste decennia van de 20ste eeuw hoger was dan in de vierhonderd jaar daarvoor. Rik Leemans: âVoor mij maakt het NAS-rapport een eind aan alle controverse. Dit is geen hockeystick meer, maar een heel hockeyteam!â

Voor Rik Leemans doen de gewraakte e-mails, hoe ongelukkig, onhandig en aanvechtbaar ook, er eigenlijk niet toe. Zij doen zijns inziens niets af aan het nauwkeurige en degelijke karakter van het IPCC-klimaatonderzoek en het zorgvuldige proces van peer-review waarmee dat onderzoek is omgeven. Als de inbreng in de discussie door de klimaatsceptici â veelal zelf geen klimaatdeskundigen, stelt Leemans vast â al iets heeft opgeleverd, dan is het dat binnen de wetenschappelijke wereld het hele klimaatonderzoek nog eens tegen het licht is gehouden en dat eenduidig is komen vast te staan dat het onderzoek consistent is en de gevolgde wetenschappelijke methodes betrouwbaar zijn.

Zie het volledig commentaar van prof.dr. Rik Leemans, âClimategate does not effect IPCC-conclusionsâ (in het Engels)

Klimaatportaal RealClimate, the commentary site on climate science by working climate scientists GreenFacts -samenvattingen internationale rapporten klimaatonderzoek

(c) 2010 Wageningen UR.