Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Wagenings commentaar: âClimategate
tast wereldwijd klimaatonderzoek niet aanâ
17 dec 2009
Nummer: N26
Hebben de aanstichters van âClimategateâ een punt? Hebben
klimaatwetenschappers zoals zij beweren zich schuldig gemaakt aan
wetenschappelijk wangedrag, misleiding en zelfs fraude? Rik Leemans,
hoogleraar Milieusysteemanalyse aan Wageningen University meent
stellig van niet. Voor hem staat onomstotelijk vast dat het
wereldwijde onderzoek naar klimaatverandering degelijk en transparant
is en tot geen andere conclusie leidt dat de mens zelf oorzaak is van
de opwarming van de aarde.
In de âClimategateâ-affaire gaat het om gehackte en gelekte e-mails
van onderzoekers van de Engelse Climate Research Unit (CRU), een van
âs werelds meest gerenommeerde klimaatonderzoeksinstituten.
Onderzoeksleider Phil Jones spreekt in de meest gewraakte passages
over een âtrickâ¦to hide the declineâ, Dat zou betrekking hebben op
het verdoezelen van de relatieve stabilisering van de temperatuur op
aarde sinds 1998. Elders zegt Jones dat hij de inbreng van
klimaatsceptici, die ontkennen dat de klimaatopwarming door de mens
zelf komt, buiten de discussie wil houden âeven if we have to redefine
what the peer-review literature is!â
Leemans is op zijn minst ongelukkig met deze mails. De term âtrickâ
kan hij nog verklaren. Het gaat daarbij om het vergelijken van
temperatuurreeksen over honderden jaren die met heel verschillende
methoden zijn verkregen en die zorgvuldig moeten worden
geïnterpreteerd. âTrickâ is een, hoewel informele, toch zeer
gebruikelijke term in de Engelstalige wetenschappelijke literatuur en
kan niet zomaar worden vertaald met âtrucâ in het Nederlands. Zeer
oneens is hij het met Jonesâ uitlating om het proces van
âpeer-reviewed literatureâ â het op waarde laten beoordelen van
onderzoeksresultaten door collega-wetenschappers â te âherzienâ. âUit
den bozeâ, vindt hij: âOnderzoeksresultaten moeten te allen tijde
voorwerp zijn van wetenschappelijke discussie en gepubliceerd worden
in peer-reviewed tijschriften. Het proces van peer-review garandeert
transparantie en de mogelijkheid van controleâ.
Hockeystick
âClimategateâ is een zoveelste aanval van klimaatsceptici op met name
de zogeheten âhockeystickâ-grafiek. Die concludeert dat de
Middeleeuwen tamelijk warm waren, dat nadien een geleidelijke
afkoeling ontstond tot een Kleine IJstijd die duurde tot het midden
van de 19e eeuw, waarna een snelle opwarming ontstond, vanaf ongeveer
1980 culminerend in de warmste periode op aarde sinds minstens 1000
jaar. De âhockey-stickâ werd onderdeel van de reportage van het IPCCÂ
(Intergovernmental Panel on Climate Change), het
klimaatonderzoeksplatform van de Verenigde Naties. Daarin werken
duizenden klimaatonderzoekers over de hele wereld samen.
Vooral in 2003 en 2005 kwam de omstreden grafiek onder vuur te liggen
door tegenpublicaties. Daarin zat volgens Rik Leemans een kwaadaardige
ondertoon en werd het klimaatonderzoek voorwerp van politieke
controverse. In de Amerikaanse senaat werd het tegengeluid opgevat als
wetenschappelijk bewijs dat de mens niet de oorzaak was van de
klimaatopwarming.
Alle gedoe leidde tot een onafhankelijk onderzoek in 2006 door de US
National Academy of Sciences (NAS) waarin wordt geconcludeerd dat de
âhockey-stickâ sinds zijn eerste verschijnen ondersteund wordt door
een groot aantal aanvullende onderzoeken en dat de temperatuur in de
laatste decennia van de 20ste eeuw hoger was dan in de vierhonderd
jaar daarvoor. Rik Leemans: âVoor mij maakt het NAS-rapport een eind
aan alle controverse. Dit is geen hockeystick meer, maar een heel
hockeyteam!â
Voor Rik Leemans doen de gewraakte e-mails, hoe ongelukkig, onhandig
en aanvechtbaar ook, er eigenlijk niet toe. Zij doen zijns inziens
niets af aan het nauwkeurige en degelijke karakter van het
IPCC-klimaatonderzoek en het zorgvuldige proces van peer-review
waarmee dat onderzoek is omgeven. Als de inbreng in de discussie door
de klimaatsceptici â veelal zelf geen klimaatdeskundigen, stelt
Leemans vast â al iets heeft opgeleverd, dan is het dat binnen de
wetenschappelijke wereld het hele klimaatonderzoek nog eens tegen het
licht is gehouden en dat eenduidig is komen vast te staan dat het
onderzoek consistent is en de gevolgde wetenschappelijke methodes
betrouwbaar zijn.
Zie het volledig commentaar van prof.dr. Rik Leemans, âClimategate
does not effect IPCC-conclusionsâ (in het Engels)
Klimaatportaal
RealClimate, the commentary site on climate science by working
climate scientists
GreenFacts -samenvattingen internationale rapporten klimaatonderzoek
(c) 2010 Wageningen UR.