NOS, Met het oog op morgen, Radio 1
Radio / TV-interview | 18-12-2009
Vice-minister-president Bos, na afloop van de ministerraad, over de
AOW-leeftijd, een terugblik op het politieke jaar 2009 en een
vooruitblik op 2010
VRAAG:
Stonden er op het eind van het jaar nog urgente zaken op de agenda?
ANDRINGA:
Ja, er stond nog wel wat op de agenda. Het hoofdbestanddeel van
vandaag was de AOW, want er is dan wel besloten om die leeftijd (...)
te verhogen van 65 naar 67, maar de zware beroepen (...) daarover is
nog geen besluit genomen, en daar is vandaag uitvoerig over gesproken,
maar ze zijn er nog niet uit. De Kamer hoort dat voor de Kerstdagen.
Nou, op de achtergrond speelt natuurlijk nog steeds het besluit over
Uruzgan. Hoe we doorgaan in Afghanistan. Ja of nee. Dus helemaal leeg
was die agenda toch niet ondanks de kerstsfeer, die er toch ook wel op
het Binnenhof is.
VRAAG:
(...) Hoe kijkt Bos naar de houdbaarheid van dit kabinet?
ANDRINGA:
Bos is redelijk optimistisch over die houdbaarheid, want hij zegt: het
afgelopen jaar hebben we heel veel spanningen gehad. Moeilijke
beslissingen. Grote tegenstellingen, maar we zijn er toch steeds
doorheen gekomen. We hebben altijd een besluit kunnen nemen waar het
hele kabinet achterstaat. Hij noemt dan onder andere het crisispakket.
Daar is wekenlang over vergaderd. En ik vroeg dus aan hem of dat dan
misschien het belangrijkste politieke moment van 2009 was.
BOS:
Het belangrijkste politieke moment? Poeh. In de zin wat het van ons
vroeg is denk ik de besluitvorming over het crisispakket het
belangrijkste moment geweest omdat het niet vaak gebeurt dat je
eigenlijk halverwege de rit je hele regeerakkoord moet
heronderhandelen. Dat je enerzijds veel meer geld in de economie moet
stoppen dan je van plan was en tegelijkertijd ook hele moeilijke
maatregelen moet nemen om te zorgen dat die rekening weer betaald
wordt en dat is wat we gedaan hebben. Er gingen miljarden extra naar
WW-uitkeringen, naar investeringen, naar duurzame energie. En
tegelijkertijd hebben we ook besloten om de AOW-leeftijd omhoog te
brengen.
VRAAG:
Wat doet zo'n moment met een kabinet. Zorgt het voor cement of juist
voor een hoop spanning?
BOS:
Ja, allebei wel een beetje. Zolang je het natuurlijk niet met elkaar
eens bent en in heel moeilijke gesprekken verwikkeld bent, dan kan het
ook tot spanningen leiden. Op het moment dat je eruit komt dan heb je
toch natuurlijk toch iets soms bijna euforisch: van nou, als we dit
kunnen dan kunnen we nog een heleboel meer. We hebben een wet gemaakt
over kilometerbeprijzing en dat zijn allemaal dingen die vorige
kabinetten niet gedaan hebben, dus...
VRAAG:
Dat gevoel van euforie. Dat gevoel van euforie dat is niet echt
overgekomen op de mensen in Nederland, he?
BOS:
Nog niet. Nee.
VRAAG:
Meestal is een gevoel van euforie kortstondig. Dat was in maart. We
zitten nu in december, dus dan komt het ook niet meer.
BOS:
Ja, nee maar dat is omdat we natuurlijk niet alleen maar maatregelen
genomen hebben die makkelijk vallen bij mensen. Kijk, ik zou een
uitgebreid verhaal kunnen houden over waarom het verhogen van de
AOW-leeftijd of het introduceren van kilometerbeprijzing nuttig en
nodig is, en eerlijk is, maar dat maakt het nog niet leuk voor een
heleboel mensen. En dat een boel mensen daar zorgen over hebben en
zich afvragen hoe het voor hem persoonlijk uit zal pakken, dat begrijp
ik. En daarom kunnen wij best denken: nou, dat hebben we toch maar
even gedaan. Dat betekent nog niet dat meteen iedereen in het land er
ook enthousiast over is. Dat heeft misschien nog wat tijd nodig.
VRAAG:
Het is meer dat de bewindslieden zelf het gevoel hadden van: dit
hebben we geflikt, maar daarbuiten werd daar iets minder over gedacht.
BOS:
U vroeg hoe het voelt. En op het moment - ik denk dat het ook geldt
voor u in uw beroep, maar bewijs van spreken ook als een bakker een
lekker brood gebakken heeft, of een slager een lekkere biefstuk
gesneden heeft, als je doet wat je moet doen, en als het je lukt, dan
ben je blij. Maar in de politiek weet je dat je soms ook besluiten
moet nemen, verantwoordelijkheid moet tonen zonder dat men er altijd
dankbaar voor zal zijn. Dat hoort er ook bij. Daar moet je verder ook
niet al te zielig over doen.
VRAAG:
Is politicus een zwaar beroep?
BOS:
Ja, politicus is een heel zwaar beroep. Ja.
VRAAG:
Ja, dus zou er voor politici een uitzondering gemaakt worden bij de
AOW-regeling?
BOS:
Nee, ik denk het niet, want ik bedoel: de meeste politici kunnen denk
ik prima doorwerken tot hun 67e. Ik zou het ook niet willen
vergelijken met mensen die echt in een fysiek ontzaglijk zware
beroepen zitten, en die hun lichaam echt letterlijk afbeulen.
VRAAG:
Wie zijn dat?
BOS:
Daar proberen we wat indicaties voor te ontwerpen. Dat schiet lekker
op.
VRAAG:
Ja, maar u noemt net al wat?
BOS:
Ja, nou er zijn wel een paar dingen te verzinnen, maar geef ons nog
even. We gaan voor de kerst naar de Kamer toe met een eerste indruk
van hoe we dat zouden willen aanpakken.
VRAAG:
Waarom is het zo moeilijk om dat te bepalen?
BOS:
Onder andere vanwege het type vraag wat u stelt. Als je mensen zelf
vraagt: zit je in een zwaar beroep? Dan zal iedereen zeggen: mijn
beroep is heel zwaar, of in ieder geval heel veel mensen zullen dat
zeggen. En als je iets meer afstand daartoe bewaard dan moet je toch
kunnen constateren dat je van een heleboel mensen in redelijkheid kunt
vragen om wat langer door te werken, dat een heleboel mensen die het
nu zwaar hebben het wat minder zwaar zullen hebben als ze beter
geschoold worden door een werkgever of als de arbeidsomstandigheden
verbeterd worden en dan kun je dus opeens aan heel veel meer mensen
vragen om langer door te werken. Ons streven is niet zozeer om te
zorgen dat mensen die een zwaar beroep hebben vroeger met AOW mogen.
Ons streven is ervoor te zorgen dat mensen niet onnodig lang in een
zwaar beroep blijven zodat ze veel te vroeg versleten raken.
VRAAG:
Maar kun je dat dan vaststellen want inderdaad er zijn journalisten
die vinden dat ze een heel zwaar beroep hebben maar anderen zeggen ja
het is wel zwaar, maar je kunt best tot je 67ste doorwerken en anderen
zeggen na 50 jaar ik word fijn voorlichter voor een minister of iets
dergelijks.
BOS:
Het is heel moeilijk om dat precies te definiëren. Wij gaan wel een
poging doen voor een paar algemene criteria en we gaan gewoon het
debat aan. Natuurlijk ook met de vakbonden, ook met de werkgevers om
met elkaar verder te komen. We hebben echt niet het monopolie op de
wijsheid in pacht en we hopen dat we ook echt samen met de werknemers
en werkgevers komen tot een goede afbakening.
VRAAG:
Als we even naar 2010 kijken dan in het voorjaar komen er twintig
commissies met de uitkomsten waar zij voorstellen moeten doen om tot
20% te gaan bezuinigen. Is dat nu ook een zwaar moment volgend jaar?
BOS:
Nog niet eens dat moment zelf maar als vervolgens het kabinet daar dus
een keuze uit moet maken en moet zeggen wat we wel gaan doen en wat we
niet gaan doen, dat zal ongetwijfeld heel zwaar worden.
VRAAG:
Over zware beroepen gesproken. Politicus, Tweede Kamerlid. Bas van der
Vlies, 67 jaar, zit vanaf 1981 in de Tweede Kamer. Hij heeft net
bekendgemaakt dat hij na de volgende verkiezingen niet meer terugkomt.
Is hij nu zo'n man van het voorbeeld lang blijven doorwerken tot je
67ste.
BOS:
Hij werkt in ieder geval tot 67 door en hij heeft er tot het einde toe
lol in. Het is natuurlijk ook iemand die in de politiek een enorme
statuur heeft opgebouwd. Ik ben een heleboel dingen ook met hem oneens
maar dat het een kwalitatief heel erg goed Kamerlid is die zijn vak
verstaat, die ook de geschiedenis van het vak kent, die natuurlijk zo
lang hier al rondloopt dat hij al die mensen die hier nog maar net
komen kijken af en toe ook iets kan bijbrengen over hoe dingen in het
verleden gegaan zijn en dat je daar vandaag de dag nog van kunt leren
en ook echt wijsheid ten toon kan spreiden, dat heeft hij allemaal
laten zien. We zullen hem erg missen hier in Den Haag.
VRAAG:
Nog even kort een rondje met ja of nee beantwoorden. Nederland blijft
in Afghanistan.
BOS:
U hoort het allemaal hoop ik voor eind januari.
VRAAG:
De verkiezingen komen op de geplande datum voor de Tweede Kamer in mei
2011.
BOS:
Ja.
VRAAG:
U gaat een hele rustige kerst tegemoet.
BOS:
Dat hoop ik dat dat waar is.
VRAAG:
Ik hoop het ook met u.
BOS:
Dank u.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, RS)
Ministerie van Algemene Zaken