Falende bodemdalingvoorspellingen in de doofpot


HAREN GN, 20100104 -- De Technische commissie bodembeweging (TCBB) bracht eind november advies uit aan de minister van Economische Zaken over de manier waarop bodemdaling door gas en zoutwinning moet worden gecontroleerd. Daarmee zijn na anderhalf jaar onderzoek de falende bodemdalingvoorspellingen in de doofpot verdwenen, is het voor lokale overheden nog moeilijker geworden de juiste schadepreventiemaatregelen te treffen en voor gedupeerden om schade door delfstofwinning aan te tonen.

Gas- en zoutwinning leiden tot bodemdaling. De schade daarvan kan door tijdig de juiste maatregelen te treffen sterk worden beperkt. Daar zijn wel betrouwbare bodemdalingvoorspellingen voor nodig. De vaststelling van aansprakelijkheden vereist verder nog metingen en een onpartijdige scheiding van de gemeten bodemdaling naar oorzaak.

Aanleiding voor het TCBB onderzoek was de onrust rond extreme verschillen tussen de bodemdalingcijfers van delfstofwinners, TNO en het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) enerzijds en die uit onafhankelijk onderzoek anderzijds. Het TCBB onderzoek is ten prooi gevallen aan tunnelvisie. Het falen van de rekenmethodes van delfstofwinners, TNO en SodM zelf is niet onderzocht en juist die aspecten van de onafhankelijke methode, die dit falen aan de kaak stelden, zijn zonder nader onderzoek gediskwalificeerd. De onafhankelijkheid van TCBB, TNO, SodM en delfstofwinners bestaat alleen in theorie. De belangen van waterschappen, natuur en andere gedupeerden zijn met dit advies verder buitenspel gezet.

De TCBB heeft deze kans laten liggen om de eenduidigheid van bodemdalingcijfers te verhogen door eisen aan de meetkundige kwaliteit te stellen. Door het scheiden van de gemeten bodemdaling naar oorzaak exclusief aan delfstofwinners toe te vertrouwen is de onpartijdigheid van deze scheiding sterker onder druk komen te staan. Voorspellingen op grond van de gemeten relatie tussen delfstofwinning en bodemdaling zijn uitgesloten. Alleen voorspellingen op basis van de theoretische relatie tussen delfstofwinning en bodemdaling zijn toegestaan. De betrouwbaarheid van voorspellingen blijft daardoor speelbal van onvolkomenheden in de theorie.

De verleiding om winningvergunningen met rooskleurige bodemdalingvoorspellingen binnen te halen zal toenemen. Het is nodig dit te ontmoedigen door het risico van foute voorspellingen eenduidig bij de delfstofwinner te leggen: overschrijding van de voorspelde bodemdaling betekent einde winvergunning. Nu de TCBB stelt dat bodemdaling door delfstofwinning alleen door de delfstofwinners zelf kan worden bewezen, is omkering van de bewijslast bij een dispuut over schade de enig juiste consequentie. Om interpretatie van meetgegevens in eigen voordeel te beperken is externe controleerbaarheid nodig. Deze kan worden gewaarborgd door tijdige openbaarheid van productievolumes en alle bovengrondse meetgegevens wettelijk vast te leggen.

Ir. A.P.E.M. Houtenbos
Bodemdalingsanalyst





Ingezonden persbericht