(05-01-2010)
Nieuwjaarstoespraak burgemeester Lokker
Maandagavond 4 januari hield burgemeester Jan Pieter Lokker zoals
gebruikelijk zijn nieuwjaarstoespraak tijdens de nieuwjaarsreceptie in
het Evertshuis. De toespraak ging dit jaar over 'minderen'.
Over het feit dat minder vaak beter is: minder bestuur, minder eten,
minder praten. Kortom: met minder meer doen. Zo kiezen we gezamenlijk
voor kwaliteit in ons leven.
---
NIEUWJAARSTOESPRAAK 4 JANUARI 2010
Burgemeester Jan Pieter J. Lokker
Van harte wens ik u allen namens het gemeentebestuur van Bodegraven
een gelukkig en gezond nieuw jaar.
Allereerst dank aan politie, brandweer en gemeentereiniging voor hun
optreden tijdens de oudejaarsnacht. Dankzij hun inzet was het opnieuw
een veilig en mooi feest voor iedereen. Dank ook aan de inwoners van
Bodegraven die gehoor hebben gegeven aan mijn oproep om elkaar de
ruimte te geven voor een veilige en plezierige jaarwisseling.
De financiële crisis was het afgelopen jaar het gesprek van de dag. En
nog steeds heerst onzekerheid en wantrouwen in de toekomst en in
elkaar, want de effecten van deze crisis zullen we ook in 2010
ondervinden. We beseffen dat het komende jaar alles een beetje minder
moet. Het is echter mijn stellige overtuiging dat het beetje minder
niet hoeft te betekenen dat het ook slechter met ons zal gaan. Want
een crisis biedt ook kansen! Het is de beste voedingsbodem voor
vernieuwing en verandering. Er is niets zo goed voor de groei van een
bos als een fikse bosbrand. Laat het motto voor 2010 daarom zijn:
Minder maar dan wel beter.
Het jaar 2010 is nu al een bijzonder jaar, want voor Bodegraven is dit
het laatste jaar als zelfstandige gemeente. Op 1 januari 2011 is de
nieuwe gemeente Bodegraven-Reeuwijk een feit. We beleven dan tegelijk
de schijnbare tegenstelling dat Bodegraven niet meer bestaat, maar
leeft als nooit tevoren. De verklaring hiervoor is even simpel als
geruststellend: Bodegraven als levende gemeenschap met zijn unieke
sociale, culturele en economische karakteristieken blijft bestaan,
alleen bestuurlijk is er een nieuwe realiteit.
Er zal sprake zijn van minder bestuur voor meer mensen. Dat is voor
veel inwoners van onze gemeente een regelrechte opluchting! Trouwens
ook voor veel ambtenaren. Nergens ter wereld is de bestuurlijke
dichtheid en de bestuurlijke drukte zo heftig als in Nederland. Op de
kleine schaal van ons mooie land hebben we heel veel bestuur: behalve
een rijksbestuur ook veel provinciale en locale besturen,
waterschapsbesturen en regiobesturen. En die bemoeien zich allemaal
met hetzelfde en met elkaar. En bij elkaar geeft dat veel drukte en
voor de inwoners vaak ook veel onduidelijkheid. Wie gaat nu eigenlijk
waar over? De meeste vraagstukken en problemen op het terrein van de
ruimtelijke ordening, economie, infrastructuur, dienstverlening,
milieu en welzijn kunnen tegenwoordig niet meer door een enkele
gemeente worden beslist. Daar heb je andere gemeenten voor nodig. De
omvang van de vraagstukken en problemen is te groot en de schaal van
de gemeente te klein om tot goede besluitvorming te komen. Daarom is
het goed dat Bodegraven en Reeuwijk een weliswaar kleine, maar
duidelijke stap zetten naar minder bestuur, en zoals we verwachten
beter bestuur.
Waarmee niet gezegd is dat de beide huidige besturen hun werk niet
goed doen, maar het moet anders en het kan beter. Dat is de inzet van
de bestuurlijke fusie tussen Bodegraven en Reeuwijk met als resultaat
een ambtelijke organisatie die nog effectiever en efficiënter werkt
met goedgeschoolde en gemotiveerde professionals. En een
politiek-bestuurlijke organisatie die, rekening houdend met de wensen
en ideeën van de inwoners, op een slagvaardige en integere wijze
bestuurt. Alleen al om die reden gaat de fusie ieder van ons aan en is
het niet alleen het feestje van bestuurders en politici. Daarom zult u
via de verschillende media goed op de hoogte worden gehouden van de
ontwikkelingen tot aan 1 januari 2011.
Niet alleen bestuurlijk, maar ook economisch ervaren wij in 2010 de
noodzaak om met minder meer te doen. De effecten van de financiële
crisis zullen ook in 2010 doorwerken. Niet alleen in geld, maar ook
mentaal.
Meer dan een halve eeuw lang was groei vanzelfsprekend en betekende
ook altijd meer geld en meer mogelijkheden om te consumeren. Dit jaar
vieren we het feit dat we 65 jaar in vrede en welvaart hebben mogen
leven. Ongekend, als we dat vergelijken met de geschiedenis daarvoor
en met de situatie van nu in vele landen in de wereld. Het financiële
bouwwerk dat deze welvaart ondersteunde en in stand hield bleek echter
minder solide dan gedacht en in weinige maanden verdampte op papier
onnoemlijk veel kapitaal en slonken vermogens van particulieren en
bedrijven. Welvaart die door de gretigheid van bezit en een overdadige
consumptie zich in de eigen staart heeft gebeten.
En wie een ander geluid liet horen was een vreemdeling binnen de
poorten van stad en land. Waarschuwingen dat ongeremde consumptie ten
koste gaat van het milieu en de kwaliteit van onze schepping klonken
weliswaar luid en duidelijk, maar hebben tot op heden weinig navolging
gevonden in het praktisch handelen van de individuele burger en het
gezin. De discussie over duurzaamheid en klimaat lijkt nog het meest
op een boeiend, maar uiterst vrijblijvend intellectueel debat. Een
debat dat aan even zovele vergadertafels de agenda weliswaar prominent
beheerst, maar zonder dat de uitkomst van enige discussie heeft geleid
tot een fundamentele herziening van ons consumptiegedrag. En nog
minder heeft het geleid tot een radicale herziening van politieke en
bestuurlijke prioriteiten. Dat heeft de conferentie in Kopenhagen ons
opnieuw duidelijk gemaakt. In het jaar 2010 zullen we echter serieus
aan de slag moeten gaan om het credo "minder, maar beter" ook
daadwerkelijk toe te passen. Het is nodig om aarde en mens een
duurzame toekomst te geven.
We zouden kunnen beginnen om in 2010 minder, maar beter te consumeren.
En laten we eerlijk zijn: het kan en mag ook wel wat minder, en het
kan en het mag beter. Voor wat betreft minder, maar beter kan iedereen
beginnen met ons dagelijks voedsel. We eten te veel en te veel van het
verkeerde. Graag wil ik opnieuw een lans breken voor het kopen van
streekeigen producten. Het Groene Hart is niet alleen een mooi
recreatiegebied, maar ook een prachtig productiegebied van hoogwaardig
vers en veilig voedsel. Daar mag u ook best een paar cent extra voor
betalen. Kies voor kwaliteit en koop producten van eigen bodem dicht
in de buurt.
En als we in 2010 nu ook eens minder praten om beter te kunnen
presteren. Dat is pas echt een uitdaging, want we zijn een praatgraag
volk, gevoed door een schier onstilbare honger naar meer informatie.
Wie heeft tegenwoordig niet een computer op zak die deze informatie
elke minuut van de dag actueel houdt? Veel van die informatie is
overbodig en nietszeggend. De Amerikaanse antropologe Margaret Mead
heeft ooit gezegd: "In mijn jeugd wisten we weinig, maar wat we
moesten weten, wisten we. Nu weten we van alles over van alles, maar
wat we eigenlijk moeten weten, weten we niet meer."
Het gevaar is dus groot dat we door een te veel aan informatie niet
meer onderscheiden wat wel en niet van belang is. Het maakt mensen
onzeker in een tijd waar de aloude waarden en normen op hun
grondvesten trillen en zelfs dreigen om te vallen.
Daarom moeten we op zoek naar mensen die gezaghebbende informatie
bezitten en daar met ons over willen praten. Ik gebruik niet voor
niets hier het woord gezaghebbend. Daar zit het woord gezag in. Gezag
komt van de oudere term ge-zeg, wat betekent dat men iets te zeggen
heeft. Gezag hebben komt dus neer op de voortdurende poging echte
woorden in de mond te nemen. Dat ontdek je door met elkaar het gesprek
aan te gaan en daar ook de tijd voor te nemen. In het gezin, op
school, in de vereniging, op het werk en zelfs in de politiek. Het
gesprek is de hartslag van de democratie.
Persoonlijk geloof ik er heilig in dat wij met elkaar, als
dorpsgemeenschap, voldoende crisisbestendig zijn om het economische,
sociale en culturele bouwwerk van onze gemeente overeind te houden en
zelfs sterker te maken. Dat kan als we durven kiezen voor minder, maar
beter. Ik daag u daarom uit om dit jaar het gesprek met elkaar aan te
gaan en alle registers van vindingrijkheid en creativiteit open te
trekken om met minder meer te doen. Op alle fronten van het leven te
kiezen voor kwaliteit: kwaliteit van eten en drinken, kwaliteit van uw
eigen directe leefomgeving, kortom kiezen voor kwaliteit van uw leven.
En daar meer voor over te hebben, in tijd en in geld. Op die manier
helpt u niet allen uzelf, maar ook onze kwetsbare aarde waar u als
rentmeester de dure opdracht heeft deze te bewaren en te onderhouden
voor onze kinderen en kleinkinderen. En laten we er vandaag mee
beginnen. Ik wens u een prachtig jaar toe!
Te downloaden:
* Nieuwjaarstoespraak 2010.pdf (16,95 KB)
Gemeente Bodegraven