Gepubliceerd op 8 januari 2010
Geboortemaand is langdurig van invloed
Gepubliceerd op 8 januari 2010
Uit recent onderzoek van ontwikkelingspsycholoog dr. Ad Dudink van de
Universiteit van Amsterdam blijkt dat de meeste politiek leiders en
topbestuurders in Nederland in de zomermaanden zijn geboren. Hiermee
laat hij zien dat zien dat de geboortemaand langdurig van invloed is
op de ontwikkeling van kinderen. In het januarinummer van vakblad de
Psycholoog geeft Dudink onder de titel `Geboortemaand telt' een
samenvatting van zijn bevindingen.
Ongelijke kansen
Dudink richt zich in zijn onderzoek al jaren op de gevolgen van de
geboortemaand. Veel kinderen zijn langdurig de dupe door een
bestuurlijke peildatum. In Nederland is 1 oktober de peildatum voor de
indeling van het onderwijs. Deze bestuursmaatregel schept voor
duizenden leerlingen ongelijke kansen. Een verschuiving van de
peildatum laat zien dat deze ongelijke kansen worden veroorzaakt door
de relatieve leeftijdpositie binnen een jaargroep. In België is niet 1
oktober de peildatum voor onderwijsindeling maar 1 januari. Gevolg is
dat de doorsnee intelligente Vlaamse leerlingen kwetsbaarder zijn als
ze in de herfstmaanden hun verjaardag vieren. In Nederland vindt men
de kwetsbare ontwikkeling vooral in de zomermaanden. In de nabije
toekomst vindt waarschijnlijk een verschuiving plaats als 1 januari
ook in Nederland de groepsindeling gaat bepalen.
Dudink ontdekte onlangs dat ook de geboortemaanden van politiek
leiders en topbestuurders laten zien dat een vroegere leeftijdspositie
in de schoolklas langdurig telt. In Nederland geboren leiders vieren
hun verjaardag vooral in de zomermaanden (juli, augustus, september).
Onderstaande tabellen illustreren de samenhang met de peildatum op
school.
Nederlandse Ministers 1946-2009
Zie het origineel
Dudink stelt dat er aanvullend onderzoek nodig is om de samenhang
tussen politiek leiders/topbestuurders en geboortemaand beter te
begrijpen. In het artikel in de Psycholoog noemt hij twee verklaringen
die daartoe een aanzet geven. Wie op de basisschool een jonge
leeftijdspositie inneemt (een vroege leerling is) en de top wil
bereiken, moet extra begaafd zijn om op te vallen tussen de al wat
oudere kinderen. Doordat de peildatum in Nederland op 1 oktober ligt,
worden begaafde septemberleerlingen mogelijk meer uitgedaagd dan
oktoberleerlingen die bijna een jaar later starten. Een andere
verklaring is dat de grotere kans op vertraging in het voortgezet
onderwijs een verschuiving in leeftijdspositie veroorzaakt die
positief kan zijn.
Volgens Dudink zijn op korte termijn maatregelen nodig om de vele
negatieve gevolgen van een toevallige geboortemaand te stoppen.
Leraren kunnen bij een beoordeling rekening houden met de
leeftijdspositie van een leerling. Zo is de cito-eindtoets eenvoudig
te corrigeren voor precieze leeftijd.
Publicatiegegevens
Dr. A.C.M. Dudink: `Geboortemaand telt'. In: de Psycholoog, Vol. 45
(2009), p. 40-45.
Bron: UvA Persvoorlichting
Universiteit van Amsterdam