Universiteit van Amsterdam

UvA: Onderzoek naar IQ van Afrikanen ver beneden de maat

Het veelbesproken onderzoek van psycholoog Richard Lynn naar het IQ van Afrikanen rommelt aan alle kanten. Dat blijkt uit studies van Jelte Wicherts, Conor Dolan, Denny Borsboom en Han van der Maas van de Universiteit van Amsterdam en Jerry Carlson van de Universiteit van California (Riverside). De komende tijd worden hun bevindingen gepubliceerd in de tijdschriften Intelligence, Personality and Individual Differences, en Learning and Individual Differences.

Op grond van een veel geciteerde literatuurstudie concludeerde Lynn in 2006 dat het gemiddeld IQ van zwarte Afrikanen (afgezet tegen een gemiddeld IQ van 100 voor westerlingen) onder de 70 ligt. Volgens Lynn zijn deze lage IQ's indicatief voor een laag intelligentieniveau, wat volgens hem zou verklaren waarom landen ten zuiden van de Sahara economisch slecht ontwikkeld zijn.

Het onderzoek van Lynn is beroemd binnen de psychologie. Zo werd het aangehaald door onder meer Nobelprijswinnaar James Watson, en de auteurs van het controversiële boek The Bell Curve - Intelligence and Class Structure in America (Richard Herrnstein en Charles Murray: Freepress, 1994).

Verkeerde IQ-scores bij Afrikanen
Wicherts en collega's laten na onderzoek van meer dan 100 gepubliceerde studies zien dat er voor de beweringen van Lynn geen bewijs bestaat. Zo heeft Lynn zijn IQ-data selectief gekozen door hoogscorende Afrikanen systematisch buiten beschouwing te laten. Ook stellen de onderzoekers dat de IQ-testscores van Afrikanen niet te interpreteren zijn in termen van een lagere intelligentie, omdat deze scores andere psychometrische eigenschappen hebben dan IQ-testscores van westerlingen. Deze onvergelijkbaarheid van scores was nog niet eerder op systematische wijze aangetoond.

De wetenschappers wijzen erop dat het gemiddeld IQ van Afrikanen van nu ongeveer ligt op het niveau van dat van Nederlanders zo rond 1950. IQ-scores in westerse landen hebben echter een sterke stijging laten zien in de loop van de twintigste eeuw. Gezien deze trend heeft het volgens Wicherts en collega's weinig zin om te beweren dat landen ten zuiden van de Sahara arm zijn omdat hun bewoners lagere IQ-scores hebben. Het gemiddeld IQ van Afrikaanse volwassenen blijkt net zo goed een stijging te vertonen en het is aannemelijk dat deze trend zich verder zal voortzetten als de omstandigheden in Afrika in de toekomst verbeteren.

Publicatiegegevens
Jelte M. Wicherts, Denny Borsboom en Conor V. Dolan: Why national IQs do not support evolutionary theories of intelligence en Evolution, brain size, and the national IQ of peoples around 3000 years B.C. Personality and Individual Differences (48, 2010).

Jelte M. Wicherts, Conor V. Dolan en Han L.J. van der Maas. A systematic literature review of the average IQ of sub-Saharan Africans en The dangers of unsystematic selection methods and the representativeness of 46 samples of African test-takers. Intelligence (38, 2010).

Jelte M. Wichers, Conor V. Dolan, Jerry S. Carlson, en Han L.J. van der Maas: Raven's test performance of sub-Saharan Africans: Average performance, psychometric properties, and the Flynn Effect. Learning and Individual Differences (20, 2010).