VU medisch centrum

VUmc-wetenschappers leveren bijdrage aan belangrijk onderzoek

Simpele test kan ernstige infecties voorkomen

14 januari 2010

De kans op een ernstige infectie door de neusbacterie Staphylococcus aureus vermindert sterk door behandeling met een zalfje van slechts 7 euro. Drie medewerkers van de afdeling medische microbiologie, Christina Vandenbroucke-Grauls, Jan Kluytmans en Robert Roosendaal, werkten jarenlang mee aan een onderzoek naar het tegengaan van deze infectie. De resultaten betekenen een doorbraak in de preventie van wondinfecties na operaties.

Wetenschappers keken bij 6.771 patiënten of zij de bacterie Staphylococcus aureus in hun neusholte met zich meedroegen. Deze bacterie kan na een operatie infecties veroorzaken. Bijna 20 procent van de onderzochte patiënten bleek besmet met de S. aureus . De helft van hen kreeg een antibioticazalf in de neus en een desinfecterende lotion om zich mee te wassen, de andere helft niet. Van de onbehandelde groep liepen twee keer zoveel mensen in het ziekenhuis een infectie op. Na behandeling nam vooral het aantal ernstige, diepe infecties sterk af.

Zelf-infectie
Staphylococcus aureus is een van de meest voorkomende verwekkers van infecties na een operatie. Een op de drie mensen draagt van nature Staphylococcus aureus bij zich in de neus en op de huid. De bacterie veroorzaakt tien tot vijftien procent van alle ziekenhuisinfecties. Dat zijn in Nederland ongeveer vijftien- à twintigduizend infecties per jaar. Het gaat vooral om wondinfecties na operaties en bloedbaaninfecties bij intraveneuze katheters. Het tijdelijk weghalen van deze bacterie op een tijdstip dat er een verhoogde kans is op S.aureus infecties, vooral tijdens een ziekenhuisopname, beschermt de patiënten tegen 'zelf-infectie'.

Risico veel kleiner
In totaal werden in de deelnemende ziekenhuizen 917 dragers van S.aureus opgespoord en in het onderzoek betrokken. Dit opsporen gebeurde met een snelle moleculaire test, omdat het van belang is de behandeling zo snel mogelijk na opname in het ziekenhuis te starten. Dragers van S.aureus werden behandeld met een antibioticazalf in de neus en gewassen met een desinfecterende zeep, of zij kregen een placebo voor beide middelen. Het bleek dat in de groep die met de werkzame middelen was behandeld het risico op ziekenhuisinfecties met S.aureus met 60% afnam. Het preventieve effect was het sterkst voor postoperatieve wondinfecties met S.aureus . Met name de ernstigste vormen van wondinfecties werden voorkomen, hierbij werd een reductie van 80% gehaald.

Inmiddels zijn de test en de behandeling met zalf en lotion in VU medisch centrum reeds ingevoerd op de afdeling cardiochirurgie en is men bezig het ook op andere chirurgische afdelingen te introduceren. Het onderzoek is een samenwerkingsverband tussen VU medisch centrum, het Rotterdamse Erasmus MC, het Amphia Ziekenhuis te Breda, het UMC Utrecht en het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis/St. Maartenskliniek in Nijmegen. De resultaten van de studie zijn op 8 januari gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift The New England Journal of Medicine .

Monique Krinkels

bron: Tracer