Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Broeikaseffect is uit, adaptatie is
in
14 jan 2010
Nummer: R
Broeikaseffect en CO2-emissie zijn uit, klimaatverandering is in. En
wil je echt met je klimaatproject in de krant, doe dan iets met
adaptatie. Dat schrijven Gerard Breeman en collegaâs van Wageningen
University in het jongste nummer van Bestuurskunde. Klimaatadaptatie,
aanpassing aan het veranderende klimaat, is geknipt voor
media-aandacht: het is simpel, dramatisch, lokaal en concreet.
Eigenlijk alles wat de veel technischer begrippen CO2-emissie en
broeikaseffect missen.
Alles evolueert, ook het klimaatvraagstuk. Wat ooit de media bestormde
als het broeikaseffect, heet nu klimaatverandering. Met mediaonderzoek
is dat eenvoudig te onderbouwen. Breeman houdt zich al een aantal
jaren bezig met dit soort onderzoek naar de 'politiek van de
aandacht'. Simpelweg door artikelen in kranten te turven. Breeman
gebruikt daarvoor het NRC Handelsblad.
De aandacht voor milieu verloopt met pieken en dalen, met als
onbetwist hoogtepunt 2007: de verschijning van An inconvenient truth
van Al Gore. Dat strookt met bestaande theorieën over hoe de
politieke en publieke agenda wordt bepaald. Aandachttrekkende
incidenten spelen daarbij een belangrijke rol.
Verpakking
Interessanter is de manier waarop het probleem van het veranderende
klimaat wordt verpakt. Wat aanvankelijk het broeikaseffect heette, is
nu klimaatverandering geworden. En dat is volgens Breeman niet zomaar
een 'woordenspel', een nieuwe zak voor oude wijn. Het heeft allemaal
te maken met framing: de manier waarop een onderwerp (doelbewust)
wordt neergezet. Technische en abstracte begrippen als broeikaseffect
en CO2-emissie zijn vervangen door het veel bredere en vooral veel
dramatischer begrip klimaatverandering. Onder die simpele paraplu zijn
tal van bestaande milieuproblemen op gebied van water, lucht en bodem
geschoven.
Tastbaar
De nieuwste verschuiving is de toenemende media-aandacht voor
klimaatadaptatie. Daarbij ligt de focus op het klimaatbestendig maken
van ecosystemen en samenlevingen. Adaptatie staat daarmee min of meer
tegenover mitigatie, het terugdringen van de CO2-uitstoot. Niet de
oorzaak van het probleem, maar de gevolgen staan centraal. Adaptatie
levert lokale en tastbare maatregelen op. En dat 'verkoopt' volgens
Breeman beter dan onderzoek naar de abstracte emissieproblematiek. |
Roelof Kleis
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
blad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl.
(c) 2010 Wageningen UR.