AWBZ zet mantelzorger aan het werk
15/01/2010 13:30
Mezzo
Mensen met een beperking die minder begeleiding krijgen door de AWBZ maatregelen zoeken de oplossing daarvoor in eigen kring. Dat betekent meer werk voor de mantelzorger: meer zorg verlenen, extra regeltaken, minder zorgvervanging of minder tijd voor een baan. Dat blijkt uit de Cliëntmonitor Langdurige Zorg van de samenwerkende landelijke cliëntenorganisaties waaronder Mezzo.
Meer dan de helft (54%) van de 2500 vragenlijsten is ingevuld door mantelzorgers. Het zijn vooral naaste familieleden, zoals partners, ouders en kinderen van een familielid met een beperking die melden wat de gevolgen van de veranderingen in de AWBZ zijn. De vermindering in uren of dagdelen begeleiding wordt in veel gevallen opgevangen door de mantelzorger. Die zoekt wel naar aanvullende hulp, maar dat blijkt vaak moeizaam en leidt in veel gevallen niet tot de hulp die nodig is.
Minder respijtzorg
Respijtzorg is de tijdelijke en volledige overname van de zorg van een mantelzorger, met het doel om die mantelzorger even vrijaf te geven. Minder recht op dagopvang, logeeropvang, weekendopvang of vakantieopvang heeft als direct effect dat de mantelzorger zwaarder belast wordt.
Van gezinnen met kinderen kwamen 393 meldingen binnen. Hiervan geeft 68% aan dat zij het kortdurend verblijf van hun kind buitenhuis nodig hebben om de zorg vol te kunnen houden. Voor tweederde (64%) van de gezinnen geldt dat deze respijtzorg vermindert of vervalt, waardoor de belasting toeneemt.
Ook de toch al zwaar belaste mantelzorgers van een ouder of partner met beginnende dementie hebben te maken met verlies van dagactiviteit. Ouderen krijgen vaak geen indicatie meer voor dagopvang. Vervangende voorzieningen vanuit de Wmo zijn er nog niet. Daarmee wordt onvoldoende rekening gehouden met wat deze vrije tijd betekent voor de mantelzorger. Mezzo wil dat logeeropvang en dagopvang beschikbaar blijven voor mantelzorgers die intensief voor iemand zorgen.
Dilemma
De combinatie mantelzorg en werk levert een dilemma op: meer gaan werken om de benodigde zorg zelf te kunnen betalen of minder gaan werken en zelf meer gaan zorgen. Ouders geven aan de weggevallen hulp zelf in te vullen ten koste van aandacht voor de andere kinderen in het gezin of vrije tijd van henzelf. Ook zijn er ouders en partners die noodgedwongen minder gaan werken of helemaal stoppen.
Vrijwilligerszorg
Rond de 20% van de mensen die hun AWBZ zorg kwijt raken en op zoek gaan naar vervangende zorg, kloppen aan bij organisaties voor intensieve vrijwilligerszorg. In 2008 stonden hier al 6000 mensen op de wachtlijst. Mezzo verwacht dat in 2010 het beroep op de vrijwilligerszorg verder toeneemt door de effecten van de AWBZ maatregelen en vindt dat gemeenten veel meer moeten investeren in de intensieve vrijwilligerszorg.
Belangenorganisaties
De Meldactie AWBZ is een gezamenlijk initiatief van Centrale Samenwerkende Ouderenorganisaties, Chronisch zieken en Gehandicapten Raad, Landelijk Platform Geestelijke Gezondheidszorg, LOC Zeggenschap in zorg, Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie, Per Saldo en Platform VG. Zorgbelang en Mezzo, Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg ondersteunen de meldactie.