Minister van der Laan ontvangt pleidooi voor stedelijke vernieuwing i
18/01/2010 18:15
G-32
persbericht
18 januari 2010
"De 7 statements"
Minister van der Laan ontvangt pleidooi voor
stedelijke vernieuwing in groeigemeenten
Minister Eberhard Van der Laan van Wonen, Wijken en Integratie heeft vandaag uit handen van de Lelystadse wethouder, Jop Fackeldey, "De 7 statements" ontvangen voor de aanpak van stedelijke vernieuwingsvraagstukken in groeigemeenten, met name in de wijken uit de 60-er en 70-er jaren. "De 7 statements" zijn door de G32 vastgesteld en vormen een leidraad in de aanpak van de problematiek in de groeigemeenten.
De G32 heeft vorig jaar een studiebijeenkomst belegd om ervaring en kennis uit te wisselen over de specifieke problematiek van de stadswijken uit de jaren 60 en 70. G32 heeft daarvoor onderzoek laten uitvoeren naar de omvang en aard van de problematiek. Tijdens de studiedag werd ingegaan op de overeenkomsten en verschillen tussen deze wijken in de 'oude' steden en de 'nieuwe' steden. Hieruit zijn lessen getrokken om de huidige steden- en wijkenaanpak te versterken. Dit is verwoord in "De 7 statements" :
1. Problematiek in de 60- en 70-er jaren wijken wordt één van de belangrijkste opgaven voor de stedelijke vernieuwing; qua aard en omvang.
2. Wijkverbetering is niet op korte termijn te realiseren. Er is een stayersmentaliteit: nodig met een langdurig 'commitment' van alle betrokken partijen (bewoners, gemeenten, corporaties en andere marktpartijen, maatschappelijke organisaties en het rijk).
3. De jaren 60 en 70-er wijken zijn merendeels nog geen 'probleemwijken'.
Voorkomen dient te worden dat deze wijken in een neerwaartse spiraal terecht
komen; een preventieve aanpak staat centraal.
4. Een belangrijke voorwaarde is een evenwichtige ontwikkeling tussen de
bestaande wijken en de nieuwbouwlocaties in de stad.
5. De aanpak jaren 60- en 70-er wijken vraagt om maatwerk; het is geen uniform
verhaal. Er zijn tussen de groeigemeenten grote verschillen, zoals de fasering
van de ontwikkeling van de stad en verschillen in de regionale woningmarkt.
Dit vraagt om een verschuiving generiek naar specifiek beleid! Een kleinschalige
aanpak - via acupunctuur - voor een grootschalig probleem is daarbij mogelijk.
6. Particuliere woningverbetering: deelname is voor veel eigenaar-bewoners nog moeilijk. Er zijn sociaal-maatschappelijke maatregelen nodig om bewoners te kunnen aanspreken op deelname. Er moet bij de stedelijke vernieuwing in de jaren 60- en 70-wijken van de groeigemeenten perspectief op sociale stijging geboden worden.
7. Ruimte voor experimenteren en innovatie nodig om op mogelijkheden en kansen
in te kunnen spelen.
G32-onderzoek 60- en 70-er jaren wijken
In een verkennende studie van Ecorys is de situatie in twee groepen van 18 steden bekeken: de bekende gemeenten met Vogelaarwijken, en de tot nu toe onderbelichte groeigemeenten. Speciaal werd ingezoomd op Emmen en Lelystad. De onderzoekers keken naar de woningvoorraad, de bevolkingsontwikkeling en het inkomensbeeld.
Bestaande wijken blijken te kampen hebben met een toenemend aantal alleenstaanden en ouderen. Het aantal gezinnen neemt af. Er komen meer mensen met lagere inkomens; de hoge inkomens zijn weggetrokken. Daardoor is er sprake van een eenzijdig woningaanbod dat niet meer past op de vraag. Niet zelden gaat het om voormalige sociale huurwoningen die verkocht zijn aan de zittende huurders. Gemeenten en corporaties die problemen willen aanpakken staan daardoor vaak met lege handen: er zijn teveel partijen met te weinig geld, en zelf heeft men geen positie meer.
Het beeld is echter divers. Zo is er in de 'jonge' steden nog wel sprake van groei van het aantal gezinnen en wonen starters vaker samen. De middeninkomens zien we daar ook nog wel. Maar het is ook hier duidelijk dat het bezit versplinterd is en mensen 'gevangen' dreigen te raken in hun eigen woning als ze hem niet meer verkocht krijgen. Over de hele linie dreigt een concentratie van lage inkomens in specifieke wijken. Grotendeels bevolkt met 55-plussers.
Oplossingen blijken nog niet zo eenvoudig. Men is het erover eens dat aanbod en vraag beter op elkaar moeten worden afgestemd maar de vraag is hoe. Meer particuliere woningverbetering, sloop en herontwikkeling en het opkopen van particuliere woningen door vastgoedfondsen, het wordt allemaal overwogen. Duidelijk werd dat geschakeerde problemen vragen om maatwerk. En dat we praten over een zaak van lange adem.
Volgens Jop Fackeldey verdienen ook de bewoners zelf aandacht, aldus Fackeldey. "Verpaupering ga je niet te lijf met stenen - je verplaatst het sociale vraagstuk dan alleen. De beste remedie is om ook te investeren in de mensen. Perspectief bieden, kansen op sociale stijging, mag zeker niet uit het oog verloren worden. We hebben nu de kans om te voorkomen dat toekomstige probleemwijken ontstaan. Daarbij is de hulp nodig van veel partijen, ook private. Deze boodschap heb ik aan de minister overgebracht."