Nieuw-Vlaamse Alliantie


Koningshuis moet Vlaamse kunst in eigen land houden (19/01/10)

N-VA-Kamerlid Ben Weyts en Vlaams parlementslid Lieven Dehandschutter (N-VA) verzetten zich tegen de veiling van "De Vier Elementen", een reeks van vier schilderijen van de Vlaamse schilder Jan Breughel II. Volgende week gaat het werk, dat nu in het bezit is van het Belgisch koningshuis, bij het New Yorkse veilinghuis Christie"s onder de hamer. Volgens de N-VA moet het koningshuis zich inschakelen in het overheidsbeleid om kunst in eigen land te houden. Zeker aangezien het Hof gefinancierd wordt met belastinggeld.

Vlaamse media meldden vandaag de veiling bij Christie"s in New York van "De Vier Elementen" van Jan Breughel II. De werken blijken eigendom van de koninklijke familie en belandden via erfenissen in de privécollectie van koning Leopold III en prinses Lilian, die het bewaarden in het kasteel van Argenteuil in Waterloo. Na de dood van prinses Lilian werd de erfenis via veilinghuizen verkocht aan privéverzamelaars. Hetzelfde is men nu van plan met de vier Vlaamse topwerken van Breughel II, die naar schatting anderhalf tot twee miljoen euro waard zijn. Volgens een woordvoerder van het paleis heeft de veiling niéts te maken met het koningshuis en is dit een privézaak.

Weyts spreekt dat tegen. Als de koninklijke familie een topwerk van Vlaamse kunst verkoopt in het buitenland, is dat niet louter een privézaak. De rijkdom van de koninklijke families is immers niet alleen het resultaat van eigen inkomsten of erfenissen, maar ook van belastinggeld via de dotaties aan de koning en de prinsen, zegt Weyts.

N-VA-Kamerfractieleider Jan Jambon en Senator Louis Ide dienden in het verleden al een wetsvoorstel in dat een onderscheid maakt tussen de persoonlijke vergoeding van de koning en de vergoeding voor de werkingskosten. De persoonlijke vergoeding - een loon voor de uitoefening van het koningschap - wordt dan gelijk gesteld aan het loon van de eerste minister. Deze vergoeding kan de koning, na aftrek van belastingen, vrij besteden aan privé-aankopen zoals een jacht of dure schilderijen. Daarnaast krijgt hij via de Civiele Lijst een vergoeding voor de werkingskosten.

Los daarvan zou je van de koninklijke familie toch ook mogen verwachten dat zij zich inschrijven in het regeringsbeleid om kunst in eigen land te houden, zegt Weyts. Ik wil dan ook van premier Leterme weten of de regering achter deze verkoop staat. Heeft de koninklijke familie het werk bijvoorbeeld eerst aangeboden aan de overheid of aan onze eigen musea? Het tegendeel zou betekenen dat de koninklijke familie actief meewerkt aan de exodus van kunst van eigen bodem, wat toch zeer opmerkelijk zou zijn.

"Het werk ontsnapt aan de Vlaamse beschermingsregelgeving (Topstukkendecreet) omdat de schilderijen bewaard werden in het kasteel van Argenteuil", vult Dehandschutter aan. Maar je kan je inderdaad de vraag stellen of de koninklijke familie geen 'morele' plicht heeft om dit soort kunstschatten eerst aan te bieden aan eigen kunstinstellingen. Ik zal Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege in ieder geval vragen om te onderzoeken in welke mate deze stukken van belang zijn voor het Vlaams kunstpatrimonium en of er nog andere belangrijke Vlaamse kunstwerken onder de hamer dreigen te gaan. Afhankelijk daarvan moet onderzocht worden of we deze werken alsnog in eigen land kunnen houden, aldus Dehandschutter.

Auteur:
Ben Weyts, Kamerlid N-VA
Lieven Dehandschutter, Vlaams parlementslid N-VA