NIBUD Persbericht

Nibud: Crisis treft in 2010 heel Nederland in portemonnee

20 januari 2010

In 2010 moet vrijwel iedereen een stapje terug doen. Waar in 2009 de meeste huishoudens die niet met werkloosheid te maken kregen nog in koopkracht op vooruit gingen, daalt de koopkracht dit jaar ook voor hen. Dat blijkt uit berekeningen van het Nibud, Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting. Grip op je uitgaven is dan ook noodzakelijk om rond te kunnen blijven komen.

Iedereen moet inleveren

Deze maand vallen de eerste loonstrookjes weer op de mat. Doordat er bij iedereen meer belasting wordt ingehouden, zullen werknemers die geen loonsverhoging hebben gekregen, zien dat er van het salaris enkele euros minder overblijven dan vorig jaar. Voor 2010 wordt door het Centraal Planbureau (CPB) een gemiddelde cao-loonstijging van 1,25% verwacht. Die kan in januari ingaan, maar ook in de loop van het jaar. Die loonstijging zal echter niet genoeg zijn om de stijgende prijzen te kunnen opvangen. Iedereen zal er dus alsnog op achteruit gaan.

Huishoudens met kinderen zwaarst getroffen

De loonstrook geeft maar een gedeelte van de koopkrachtontwikkeling weer. Veel huishoudens hebben recht op allerlei toeslagen en tegemoetkomingen. Vooral bij huishoudens met kinderen veranderen deze in 2010. Bovenmodale huishoudens met kinderen onder de 12 jaar krijgen minder kindgebonden budget. Bovendien wordt de kinderbijslag bevroren. Deze huishoudens gaan er dan ook relatief het meest op achteruit. Huishoudens met kinderen in het voortgezet onderwijs krijgen weliswaar meer kindgebonden budget, maar voor hen vervalt de Tegemoetkoming Schoolkosten. Deze gezinnen kunnen er tot enkele tientjes per maand op achteruit gaan.

Ook mensen met een laag inkomen krijgen te maken met een koopkrachtachteruitgang. Voor een huishouden in de bijstand bedraagt dit enkele euros per maand. Rondkomen zal daardoor voor hen nog moeilijker worden. Grip op geld is voor hen noodzakelijk.

Inkomensterugval onvoorspelbare risicofactor

De becijferde koopkrachtdaling is gebaseerd op huishoudens waarvan de situatie niet verandert. Voor degenen die werkloos raken, zal de koopkrachtdaling veel sterker zijn. De werkloosheid loopt volgens het CPB op van 380.000 in 2009 naar 510.000 werklozen in 2010, dus veel huishoudens zullen met een inkomensdaling te maken krijgen. Omdat inkomensterugval niet altijd voorspeld kan worden, adviseert het Nibud overzicht te houden op de eigen financiële situatie. Op die manier kan men sneller reageren bij een mogelijke terugval.

Huishoudens waar het inkomen sterk samenhangt met de stand van de economie, zoals zelfstandigen of mensen die leven van hun vermogen, hebben het afgelopen jaar een slecht jaar gekend. Hopelijk zorgt de kleine economische groei (1,5 %) die het CPB voor dit jaar verwacht, voor een beter 2010 voor hun portemonnee.

Het kabinet zal in 2010 met voorstellen komen voor bezuinigingen vanaf 2011. Deze voorstellen zullen hoogstwaarschijnlijk grote gevolgen voor de koopkracht hebben. Hoewel dat pas vanaf 2011 geldt en het nog onbekend is welke groepen daardoor getroffen gaan worden, vindt het Nibud het raadzaam om daarop voorbereid te zijn.

Het Nibud helpt

Het Nibud raadt iedereen aan om voor 2010 een begroting te maken. Met het gratis Persoonlijk Budgetadvies krijgen mensen meer inzicht in hun uitgaven en zo meer grip op hun geld. Daarnaast biedt het instituut de Werkloosheidsberekenaar aan. Hiermee kunnen werknemers snel een indicatie krijgen van de financiële gevolgen van het verlies van (een gedeelte van) hun baan.
Het Nibud wil zelfstandig ondernemers, ruim 1 miljoen in Nederland, er graag op attent maken dat ze dit jaar extra moeten letten op het houden van overzicht. Nibud komt daarom in februari met een praktisch hulpmiddel voor deze groep.
Voor iedereen die vragen heeft over zijn geldzaken, biedt het Nibud naast zijn website Nibud.nl ook een gratis telefoonnummer: 0800 221 21 21.

Voorbeeldberekeningen

CAPTION: Koopkrachtontwikkeling voor 2010
(bedragen netto per maand)

1.

Alleenstaande in bijstand


- 0,1%


- 1

2.

Echtpaar met 2 kinderen onder de 12 jaar (alleenverdiener, bruto jaarinkomen 35.000)


- 1,2%


- 28

3.

Tweeverdieners zonder kinderen (bruto jaarinkomen 30.000 + 30.000)


- 0,5%


- 17

4a.

Tweeverdieners met 2 kinderen onder de 12 jaar. (bruto jaarinkomen 30.000 + 15.000)


- 1,1%


- 32

4b.

Tweeverdieners met 2 kinderen van 12 en 15 jaar. (bruto jaarinkomen 30.000 + 15.000)


- 0,1%


- 2

5.

Echtpaar 65+ (bruto jaarinkomen AOW + 10.000 pensioen, partner alleen AOW)


- 0,3%


- 7

De term koopkrachtontwikkeling staat voor de hoeveelheid goederen en diensten die voor het netto inkomen kunnen worden gekocht in vergelijking met vorig jaar. Naast deze vijf voorbeeldhuishoudens heeft het Nibud voor honderd andere huishoudtypen koopkrachtberekeningen gemaakt.

Achtergronden bij de berekeningen

De bedragen in de voorbeeldberekeningen zijn omgerekend naar gemiddelde maandbedragen. Fiscale voordelen, vakantiegeld, kinderbijslag en dergelijke zijn al bij het netto maandbedrag geteld. Bij de bedragen is het Nibud uitgegaan van een inflatie van 1 % en bruto loonontwikkeling van 1,25%. Alle fiscale regelingen van 2009 en 2010 zijn gebruikt. We zijn er vanuit gegaan dat alle toeslagen en inkomensondersteuning worden aangevraagd. Er is geen rekening gehouden met wijzigingen in de bijzondere bijstand of gezondheidssituatie. De hier genoemde huishoudens zijn slechts voorbeelden, waarbij de situatie simpel is gehouden. Er is geen rekening gehouden met specifieke aftrekposten of bijtellingen. In werkelijkheid gebeurt er natuurlijk veel meer in een huishouden. Promotie, veranderen van baan, (gedeeltelijk) stoppen met werken, gezinsuitbreiding, verhuizing, kinderen naar de middelbare school e.d. zijn gebeurtenissen die veel meer van invloed zijn op het besteedbare inkomen van huishoudens. Als gevolg van het bovenstaande zullen huishoudens zich nooit helemaal herkennen in de hier gegeven voorbeelden. Het Nibud heeft geen vergelijking gemaakt met kabinetsvoorspellingen.


---