Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Rijstboer in Senegal kan 40 procent
water besparen
28 jan 2010
Rijstboeren in Senegal kunnen twintig tot veertig procent
irrigatiewater besparen met een alternatieve irrigatietechniek, zonder
dat hun rijstproductie afneemt. Dat blijkt uit onderzoek van de
Wageningse promovendus Michiel de Vries, die proeven deed op
veldstations en bij boeren in Senegal. Hij publiceert er deze maand
over in Field Crops Research.
Foto: Michiel de Vries
De rijstboeren in Senegal pompen dagelijks water op uit de Senegal
rivier om hun rijstveld onder tien centimeter water te zetten. Deze
permanente bevloeiing kost veel water in het warme land. De Vries
pastte een andere methode toe. Hij irrigeerde om de drie à vier
dagen. In die tijd zakt het irrigatiewater van tien centimeter boven
de grond tot tien centimeter onder de grond. Met dit alternate wetting
and drying (AWD) bespaarde hij veertig procent irrigatiewater, terwijl
de rijstopbrengst 95 procent bedroeg van de gangbare methode.
Hij behaalde de beste resultaten door beide methoden te combineren: de
helft van het groeiseizoen ging het rijstveld onder water, de andere
helft doseerde hij de watergift. Via een eenvoudige buis in de grond
kunnen rijstboeren het ondergrondse waterpeil meten, zodat ze weten
wanneer ze weer moeten irrigeren. Boeren kunnen de AWD-techniek ook
het hele seizoen toepassen, zegt De Vries. Dan besparen ze vijftig
procent water, maar neemt hun rijstproductie met gemiddeld twintig
procent af. Soms zijn de irrigatiekosten zo hoog dat dit toch een
interessante optie is voor de rijstboeren, zegt hij.
Drinkwater
Voor de productie van 1 kilo rijst is 1700 liter water nodig in
gangbare irrigatiesystemen. De Vries kan dat terugbrengen naar duizend
liter per kilo. Waterbesparing is belangrijk in Senegal, omdat het
drinkwater voor de miljoenenstad Dakar ook uit de Senegal rivier komt.
Ook de boeren hebben er baat bij, want de irrigatie is gemiddeld een
kwart tot een derde deel van hun productiekosten. Kostenbesparingen
zijn belangrijk voor de rijstboeren, want ze moeten concurreren met
goedkope importrijst uit Azië op de voedselmarkt.
De Vries deed zijn onderzoek bij het rijstinstituut WARDA in Senegal.
âIn Azië is veel onderzoek gedaan naar waterbesparende maatregelen.
Ik heb gekeken: is dat ook mogelijk in Sahel-gebieden?' De
landbouwvoorlichtingsdienst in Senegal heeft grote interesse in zijn
onderzoek en inmiddels een demonstratieproject gefinancierd. Ook
hebben twee studenten van Wageningen Universiteit inmiddels
praktijkproeven bij boeren gedaan.
Sahel
De kennis is ook toe te passen in andere Sahellanden met rijstteelt,
zoals Burkina Faso, Mali en Niger, zegt De Vries. âDaar heb je ook
grote irrigatiestelsels. Maar het hangt er wel van af hoe ze zijn
opgezet. Als boeren niets voor het water hoeven te betalen, omdat
bijvoorbeeld de overheid het water voor hen oppompt, dan gaan ze geen
water besparen, omdat ze er geen voordeel van hebben.â
De Vries heeft inmiddels een baan als veredelaar bij een zaadbedrijf
in Nederland en werkt een dag per week aan zijn promotie. âIk ben al
over de helftâ | Albert Sikkema
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer
informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR,
e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl.
(c) 2010 Wageningen UR.