Partij van de Arbeid
Den Haag, 28 januari 2009
Bijdrage lid Depla (PvdA) aan a.o. Corporaties
Gesproken woord geldt!
Voorzitter,
De PvdA is verheugd dat de corporatie de Veste de rechtszaak om uit te mogen treden uit het publiek bestel heeft verloren.
Woningcorporaties uit Den Helder en Ommen willen uit het publieke bestel stappen. Net zoals ooit Veronica het publieke bestel verliet om toe te treden tot de commerciële omroepen, willen deze corporaties ook niet langer een onderdeel zijn van een lange Nederlandse traditie waarin particuliere organisaties zich verantwoordelijk voelen voor publieke taken. Hun belangrijkste argument is dat ze in het huidige stelsel te veel beknot worden in hun handelen en dat de overheid hen oneigenlijk belast. Hebben we hier van doen met eigentijdse Robin Hoods of is hier sprake van diefstal van geld van de gemeenschap en de huurders?
Waarom willen deze corporaties uittreden? Buiten het bestel hebben ze meer vrijheid om hun taken uit te voeren. Erbuiten worden ze ook niet geconfronteerd met een overheid die hun vermogens afroomt. Volgens de corporatie uit Den Helder kunnen ze hierdoor minder investeren. Bovendien verzekeren ze dat ze geen onderdeel van het publieke stelsel hoeven te zijn om zich sociaal verantwoordelijk op te stellen. De argumenten klinken goed, maar snijden ze hout? De rechter vond niet dat deze argumenten hout snijden. Daar zijn we blij mee.
De Veste wilde uittreden omdat het bestel hen financieel benadeelde. En de corporatie uit Den Helder gaf aan dat binnen het bestel hen zoveel kost dat ze hun publieke taak niet kunnen vervullen.
De rechter beargumenteert haar uitspraak dat door het uittreden van rijkere corporaties als de Veste het publieke stelsel synoniem voor de arme corporaties. Arme corporaties kunnen geen beroep meer doen op de solidariteit van hun rijkere collega's. En daar worden de bewoners van de arme corporaties de dupe van. De noodzakelijke solidariteit, om in heel Nederland te kunnen blijven investeren in sterke en leefbare wijken en in goede, duurzame en betaalbare woningen, kan alleen bestaan als alle corporaties binnen het publiek bestel blijven.
Voorzitter, Natuurlijk zijn er enkele corporaties die wel in financieel zwaar weer zitten. Maar als deel van dezelfde sociale beweging kunnen ze elkaar te hulp schieten. En als dat niet lukt is er een centraal fonds voor financiële ondersteuning. En volgende week spreken we over de financiële situatie van de corporatiesector. En in dat kader krijgen we de discussie hoe we , in het kader van de heroverweging, er voor kunnen zorgen dat corporaties duurzaam hun taken , zorgen van huisvesting van mensen die zich op de vrije markt kunnen redden, kunnen blijven vervullen.
Voorzitter
Het tweede argument dat de Veste maar ook de woningstichting Den Helder hanteert is dat ze het publieke stelsel niet nodig hebben om zich sociaal op te stellen. Dat klinkt mooi, maar wat is de garantie van de huidige bestuurders waard als ze op enig moment worden vervangen? Welke zekerheid hebben de huurders en gemeenten dat deze nieuwe bestuurders zich committeren aan de sociale doelstellingen? Huurders kunnen geen kant meer op als hun corporatie de buurt laat verpauperen. Hetzelfde geldt voor de mensen die op de wachtlijst staan voor een betaalbare huurwoning of geweerd worden van de vrije markt. Als corporaties uit het publiek stelsel stappen, is de rol van de overheid uitgespeeld. Er is dan niemand meer die als tegenmacht kan optreden.
De rechter concludeerde dan ook dat uittreden uit het bestel ongewenst was omdat de bewaking van de publieke doelen dan niet meer geregeld is.
Voorzitter, corporaties zijn opgericht als particuliere organisaties, door vakbonden, kerken en verlichte ondernemers. Maar hun vermogen is voor een groot deel gebaseerd op de subsidies die ze van de overheid kregen en de penningen die de huurders hebben opgebracht. Corporaties hebben dit geld als het ware geleend. Als ze uittreden en dit vermogen meenemen is dat pure diefstal.
Het kabinet heeft het verzoek van de corporaties om het publiek bestel vaarwel te zeggen naar de prullenbak verwezen. Dat betekent echter niet dat we alles bij het oude moeten laten. Een wetsvoorstel om het bestel te verbeteren ligt bij de Raad van State. Goed functionerende corporaties moeten meer ruimte krijgen en corporaties die onvoldoende presteren sneller worden aangepakt. Corporaties die uit het publieke bestel willen stappen, moeten hun geld en woningen inleveren bij de corporaties die hun sociale wortels niet verloochenen.
Voorzitter ik wil eindigen met twee vragen:
* wanneer krijgen we het wetsvoorstel naar de Kamer
* gaat de Minister in dit wetsvoorstel ook regelen dat uittreden sowieso wordt verboden, want de rechter merkt wel op dat de minister een corporaties toestemming kan geven om uit het bestel te treden.