Universiteit van Amsterdam
Interne instabiliteiten in magneetveld vervormen van 'jets'
Promotie Sterrenkunde
donderdag 28 januari, 12.00 uur
In de astronomie zijn 'jets' snelle straalvormige gasstromen die in verschillende maten en omstandigheden worden waargenomen. De oorsprong blijkt steeds een zwaar object te zijn zoals een zwart gat in het centrum van een melkwegstelsel of een ster die bezig is in een gaswolk te ontstaan. Het mechanisme dat deze jets produceert is magnetisch: het heeft te maken met de draaiing van een zware massa waarin een sterk magneetveld verankerd is. Rainer Moll onderzocht dit mechanisme met driedimensionale numerieke simulaties. Hij keek zowel naar het ontstaan van de jet, als de verdere ontwikkeling ervan. Nieuw is daarbij de grote lengte waarover Moll de jet berekende: tot duizend keer de afmeting van het centrale object zelf. Hij kon daardoor de processen die het ontstaan, de eindsnelheid en de vorm van de jet bepalen tegelijk onderzoeken. Sterke interne instabiliteiten in het magneetveld van de jet blijken een belangrijke rol te spelen. Ze leiden bijvoorbeeld tot karakteristieke vervormingen van de jet die met de waarnemingen vergelijkbaar zijn.
Voor films van de simulaties zie: http://www.mpa-garching.mpg.de/~rmo/
Dhr. R. Moll: Magnetic Acceleration and Instabilities of Astrophysical Jets. Promotor is dhr. prof. dr. H.C. Spruit.
Locatie: Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231, Amsterdam.
Universiteit van Amsterdam