De onaanvaardbaarheid van een politieke paus

29/01/2010 10:40

UNIE VRIJZINNIGE VERENIGINGEN vzw

De scheiding tussen Kerk en Staat is in Europa één van de meest belangrijke historische realisaties.

De Unie Vrijzinnige Verenigingen stelt vandaag vast dat gewerkt wordt aan het terugschroeven van deze verwezenlijking.

Sta me toe meteen met de deur in huis te vallen: één van de meest belangrijke historische evoluties in Europa is ongetwijfeld de graduele verwezenlijking van de scheiding van Kerk en Staat. Die maakte ten langen leste een einde aan de eeuwenlange irrationele en op machtspolitieke motieven gestoelde bemoeienis van religieuze leiders in de politieke organisatie van de Europese staten. Een kentering die wetgeving, uitgaande van de ratio (of wat daar soms voor moet doorgaan) en niet de wensen van een onverkozen religieuze leider op de voorgrond plaatste. Een evolutie die we allemaal associëren met vooruitgang.

Wat erg toch, dat we vandaag moeten vaststellen dat er hard gewerkt wordt aan het terugschroeven van deze verwezenlijking. Of het nu gaat over internationale instellingen zoals de VN, de Raad van Europa of zelfs de nationale politiek, overal komt men tegenwoordig opnieuw de tekens van religieuze bemoeienissen tegen.

In de VN-mensenrechtenraad zijn de islamitische staten de laatste accenten aan het leggen voor een wet die blasfemie (lees: religieuze kritiek) globaal zal verbieden (niet dat ze daarop aan het wachten zijn in Ierland, ginds namen ze recent immers zelf al een dergelijke wet aan). Cartoonisten mogen alvast beginnen bibberen. De nieuwe president van de EU acht het nodig de christelijke wortels van de Europese eenmaking te benadrukken, die maar eens dringend de basis moet vormen voor "een tegenstroming tegenover de banalisering in boodschap en beelden." Een bijna necrofiel aandoende heropflakkering van de discussie over de preambule van de begraven Grondwet voor Europa. Poolse bisschoppen roepen terug vanuit het preekgestoelte wie waardig is de stem van gelovigen te krijgen. Alleszins geen politici die voor abortus zouden zijn, laat staan euthanasie.

En het Vaticaan zag dat het goed was. Niet bezwaard door enige terughoudendheid, worden brieven met de pauselijke zegen vanuit het Vaticaan verstuurd om te bepalen wie er opvolger mag worden voor de leider van de grootste politieke fractie in het Europese parlement. Antidiscriminatie wetten die de rechten van holebi's garanderen? "Nein!" Afvoeren die handel. En zijn pauselijke wil wordt voor de Raad van Europa eensklaps wet. Of het wegstemmen ervan. Pijnlijk genoeg in de periode waarbij men net de gruwelen die 65 jaar geleden in Auschwitz-Birkenau plaatsvonden, herdenkt. Ironisch trouwens, een brief die begint met de woorden "Mijnheer de Volksvertegenwoordiger" en daarna dicteert waaruit de wil van het volk zou moeten bestaan, althans toch volgens de interpretatie van eeuwenoude teksten door één onverkozen iemand. Griezelig, ook. Al helemaal wanneer er voorgesteld wordt bepaalde rechters te benoemen in het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Op basis van hun respect voor "de christelijke opvattingen over het leven en het huwelijk." En niet hun respect voor de tekst van het mensenrechtenverdrag dat ze vanuit die functie zouden moeten verdedigen.

Herinnert er zich iemand nog de onzalige discussie over het wetsvoorstel Mahoux, Defraigne en andere ter versterking van de neutraliteit van de federale Staat? Waar toen honend over werd gesteld dat men de kruisbeelden van de kerkhoven zou sleuren en het ene vertekende bericht na het andere de wereld werd ingestuurd over de vermeende bepalingen van het wetsvoorstel? Is het niet duidelijk dat in het kader van de zonet geschetste situatie dit wel een bijzondere gemiste kans was om het principe van scheiding van Kerk en Staat (trouwens nooit echt zo consequent doorgevoerd als eigenlijk nodig) wettelijk te bevestigen? Of verkiezen we de terugkeer naar een situatie waarbij religieuze leiders (moderne) koningen mogen aanduiden en rechter-inquisiteurs kunnen benoemen?

Wat mij betreft, liever niet. Ik ben fan van de vooruitgang. Overtuigd aanhanger van de rede. Laat de middeleeuwen maar iets zijn waarover ik moet lezen, en niet in leven.

Sonja Eggerickx

voorzitter Unie Vrijzinnige Verenigingen

De Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw is de koepel organisatie van Nederlandstalige vrijzinnige verenigingen in Vlaanderen en Brussel. Ze is de officiële vertegenwoordiger van de niet-confessionele vrijzinnig-humanistische levensbeschouwing in Vlaanderen en Brussel.

Voor eventuele hyperlinks en bijlagen: Zie het origineel