Trots op Nederland
Nieuws
08 feb 2010 | ToNL Heerlen gaat voor belang boeren
Rita Verdonk en ToNL Heerlen gaan voor belang boeren
Een hardwerkende boer die 140 koeien en kalveren op straffe van hoge
boetes het hele jaar in de stal moet houden. En dat terwijl er
hectares weidegrond aan zijn boerderij grenzen. Dierenkwelling en een
blokkade op ondernemen in één. Het is praktijk op de Heerlerbaan. Te
zot voor woorden vindt ToNL, afdeling Heerlen. Op initiatief van
lijstduwer Ton Reijnaerts sprak Trots op Nederland boegbeeld Rita
Verdonk met de betroffen familie Gielkens. Een impressie.
Volgens het beleid van de gemeente Heerlen hebben boerenbedrijven
binnen de gemeentegrenzen geen toekomst meer. Om nog koeien en
kalveren te zien, of daadwerkelijk te aanschouwen waar de melk vandaan
komt, moeten ouders en kinderen voortaan naar het Heuvelland of naar
Duitsland. Boer Joseph Gielkens is niet de enige die er met zijn
verstand niet bij kan. "De Landbouw is in Nederland het slachtoffer
van vele grote plannen voor het realiseren van stadsontwikkeling,
industrie, wegenaanleg en natuurontwikkeling. Het kost de landbouw
vaak niet alleen de grond voor de realisatie van stedenbouwkundige
ontwikkelingen maar daarnaast wordt ook nog compensatiegrond geclaimd
voor de natuurontwikkeling."
Dan met ingehouden woede: "Waarom waren de mooie groene weilanden met
grazende koeien, waar vele buurtbewoners van genoten, niet goed
genoeg. Is dit dan geen natuur? Wij vinden het verschrikkelijk dat
vruchtbare landbouwgrond wordt opgeofferd voor natuur ontwikkeling
terwijl er op deze aarde bijna 1 miljard mensen dagelijks honger
lijden! Wie kan deze natuurontwikkeling verantwoorden en
rechtvaardigen?"
Het rechtvaardigheidsgevoel wordt ook aangetast bij hetgeen de familie
Gielkens overkomen is. In 1969 claimde de gemeente Heerlen de
boerderij Hoeve de Aar en de bijbehorende grond van de familie in de
wijk Welten. De gronden waren nodig voor de aanleg van autosnelwegen
en stedenbouwkundige ontwikkelingen. "Ik was toen drie jaar",vertelt
Joseph Gielkens. Het bedrijf van mijn ouders is destijds verplaatst
naar de huidige locatie aan de Heerlerbaan, het betrof een volledig
pachtbedrijf.
In 1989 liet de gemeente Heerlen Gielkens weten dat men afwilde van de
Hoeve. "De gemeente werd geconfronteerd met hoge onderhoudskosten.
Vervolgens drong men erop aan dat wij de prachtige carréboerderij
kochten. `Als je het koopt is iedere gulden die je erin investeert ook
daadwerkelijk voor jullie', zei men." De familie Gielkens ging
overstag. Bij haar poging om tegelijkertijd ook de bij de boerderij
behorende gronden te kopen ving men echter bot. Gielkens: "De gemeente
wilde daar niet aan. Wél konden we de grond pachten, door middel van
langlopende contracten. Dan praat je over twaalf jaar met
stilzwijgende verlengingen met eenzelfde termijn.
Met die relatieve zekerheid stak de familie Gielkens veel tijd, geld
en energie in het opknappen van hoeve en locatie. Maar in 1998 volgde
een onverwachte jobstijding. "De gemeente liet ons weten dat door de
ontwikkeling van woningbouw in het plangebied `Hoogveld', zoals het
aan onze boerderij grenzende akkerbouw en weidegebied heet, er geen
toekomst meer voor ons bedrijf op deze locatie was. De gemeente bracht
vervolgens een bod uit voor de aankoop van de carréboerderij en de
ontbinding van de pachtcontracten. Dit bod was ongeveer de helft van
de waarde wat drie agrarische adviesbureaus, onafhankelijk van elkaar,
hadden berekend."
De gemeente bleef echter bij haar standpunt en bod. "De gemeente gaf
aan dat verder praten geen zin had, omdat we er toch niet uit zouden
komen. Vervolgens heeft de gemeente Heerlen een groot aantal
juridische procedures gestart om de bij de boerderij behorende gronden
vrij te krijgen. Tegelijkertijd werd ons het rendabel boeren quasi
onmogelijk gemaakt. Alle bouwaanvragen die wij indienden om stallen of
machinebergingen te bouwen werden afgewezen. Vaak via
kostenverslindende procedures tot de Raad van State aan toe."
Via talrijke procedures wist de gemeente de familie Gielkens de
weilanden achter de boerderij te onttrekken. Sinds twee jaar is er
nagenoeg geen grond meer bij de boerderij beschikbaar voor het weiden
van de melkkoeien. Noodgedwongen blijven de 140 koeien en kalveren het
hele jaar op stal, in verouderde, niet functionele gebouwen. "We
krijgen immers geen vergunning om nieuwbouw te plegen. Een en ander
leidt tot een onwerkbare situatie. De weilanden zijn onlosmakelijk
verbonden met onze boerderij. Zonder deze is er geen landbouwkundige
toekomst meer voor onze boerderij."
"Extra bitter is dat de gemeente op de 10 ha grond vlak achter de
boerderij vorig jaar gemeend heeft natuurontwikkeling te moeten
realiseren. Er worden bomen aangeplant op vruchtbare akkergrond, wie
kan dat verantwoorden en rechtvaardigen? Wat ons ook enorm verbaasd is
dat er in het afgelopen jaar tot viermaal toe chemische
onkruidbestrijding in dit natuurgebied heeft plaatsgevonden. Toen onze
koeien er graasden werd er bijna nooit een chemische
onkruidbestrijding toegepast."
Weet je, een onteigeningsprocedure kun je wel rekken, maar op de lange
termijn nooit winnen. We hebben onze gronden moeten opofferen voor het
zogenaamde `algemeen belang.' Maar de vraag is gewettigd wat dat
algemene belang dan wél is. In het planbied Hoogveld wil de gemeente
Heerlen 450 woningen te realiseren. De afgelopen vijf jaar zijn er
gemiddeld tien woningen per jaar gerealiseerd. Dus hoe lang gaat het
duren voordat al deze 450 woningen gerealiseerd zijn. En is het
daarvoor noodzakelijk om de aanwezige boerderij met de bijbehorende
gronden op te offeren? Wij plaatsen hier enorme vraagtekens bij."
Dan met een zucht: "In Heerlen en Parkstad is dadelijk geen boerderij
meer over. Koeien in de wei worden een uitzondering en het voedsel zal
van ver hier naartoe gebracht moeten worden, met alle consequenties
van dien. Misschien zou het eens goed zijn als gedurende een week onze
winkels en onze ijskast leeg zou zijn. Dan zouden mensen zich bewust
worden hoe belangrijk een boerderij voor ons allen is."
Rita Verdonk onderschreef de woorden van Gielkens. "Nederland moet
voor zoiets belangrijks als de voedselvoorziening niet afhankelijk
worden van het buitenland. Waar is Nederland zonder boeren? Zonder een
sterke agrarische sector en visserij? Deze sectoren van het
bedrijfsleven moeten veel meer de ruimte krijgen. Een rem op
ondernemen en bedrijfsontwikkeling is het tegenovergestelde. Hier op
de Heerlerbaan moeten er praktische oplossingen worden gerealiseerd.
Daar gaan we ons met Trots op Nederland, ook voor inspannen."