Vrije Universiteit Amsterdam
Persbericht
15-02-2010
Financiële onbaatzuchtigheid onderzocht
Verwachting van geefgedrag anderen bepaalt eigen geefgedrag
Evolutionair biologen van de Vrije Universiteit Amsterdam laten zien dat vooral onze verwachtingen over vrijgevigheid van anderen bepaalt hoe vrijgevig wijzelf zijn. Zij zochten uit welke factoren een rol spelen bij financiële onbaatzuchtigheid.
Het is al langer bekend dat mensen vooral bereid zijn aan een gemeenschappelijk goed doel bij te dragen als anderen daaraan in min of meer gelijke mate bijdragen. Vermoedelijk is dat om misbruik van eigen goedheid door anderen te voorkomen. Maar normaliter is informatie over wat anderen schenken onvolledig of ons onbekend, dus dat maakt deze verklaring slecht verifieerbaar.
Om te onderzoeken hoe vrijgevig mensen in een dergelijke situatie zijn, hebben de VU-onderzoekers enkele experimenten gedaan in de vorm van economische spellen. Daarbij kregen de proefpersonen een som geld die ze zelf mochten houden, òf eerlijk mochten verdelen onder zichzelf en een onbekende ander. Verder werd ze gevraagd een aantal vragen over zichzelf te beantwoorden en over hun verwachtingen in het spel.
Wat bleek? Juist die proefpersonen die verwachtten dat anderen hun geld zouden delen met anderen, doneerden ook zelf; degenen die het geld zelf behielden, verwachtten dit gedrag ook van de anderen. Het gros van de deelnemers had desondanks geen realistische verwachting van de vrijgevigheid van anderen: ruim veertig procent onderschatte de vrijgevigheid terwijl dertig procent een overschatting maakte. Leeftijd noch geslacht bleken een rol te spelen bij beslissingen en overwegingen.
Het lijkt erop dat we ons graag als anderen gedragen, zelfs als dat op korte termijn ons financiële gewin beperkt. Misschien dat hulporganisaties die bij rampen - zoals de aardbeving in Haïti - geld inzamelen, hieruit in voorkomende gevallen hun voordeel kunnen doen. Openheid van zaken over het aantal donateurs kan twijfelaars over de streep trekken om ook te geven.