Vereniging Milieudefensie
Ook Kamer wil steunfonds voor slachtoffers multinationals
Amsterdam, 14 februari 2010 - In de Tweede Kamer bestaat een ruime
meerderheid voor het voorstel van Milieudefensie om een
rechtsbijstandsfonds in te stellen voor buitenlandse slachtoffers van
onverantwoord maatschappelijk ondernemen door Nederlandse bedrijven.
Dat bleek donderdag 11 februari tijdens een debat van de Vaste
Kamercommissie voor Economische Zaken met Minister Verhagen van
Buitenlandse Zaken en Staatssecretaris Heemskerk van Economische
Zaken.
Burgers uit andere landen, die zich benadeeld voelen door
overtredingen van fundamentele milieu- en mensenrechtennormen door
Nederlandse multinationals, zouden een beroep op het fonds moeten
kunnen doen voor het aanspannen van rechstzaken tegen Nederlandse
bedrijven en hun buitenlandse dochters.
Shell
Het idee van het fonds werd actueel nadat de Haagse rechtbank op 30
december 2009 bepaalde dat vier Nigeriaanse boeren samen met
Milieudefensie het dochterbedrijf van Shell in Nigeria voor de
Nederlandse rechter mogen dagen vanwege het veroorzaken van
olielekkages. Met deze uitspraak stelde de Haagse rechter voor het
eerst in de Nederlandse rechtsgeschiedenis vast dat een Nederlandse
rechtbank bevoegd is te oordelen over milieuschade die in het
buitenland is toegebracht door Nederlandse bedrijven en hun
dochterondernemingen.
Tijdens het Kamerdebat bleek dat het CDA, de PvdA, de Christenunie,
GroenLinks en de SP het idee voor een milieu- en mensenrechtenfonds
steunen. De VVD denkt er nog na over na, maar stelde wel dat het voor
buitenlanders mogelijk moet zijn om voor de Nederlandse rechter een
zaak tegen Nederlandse bedrijven aan te spannen.
Toegangseisen
Ondanks deze ruime kamermeerderheid waren de bewindslieden Heemskerk
en Verhagen niet direct enthousiast over het idee. Staatssecretaris
Heemskerk verklaarde onder meer bang te zijn dat het fonds een
'aanzuigende werking' zou kunnen hebben. Het voorstel van
Milieudefensie kent echter duidelijke toegangseisen, waardoor niet
zomaar iedereen een beroep op kan doen op het fonds. Bovendien stelt
Milieudefensie voor om in eerste instantie twee miljoen euro in het
fonds te stoppen, voor een periode van vijf jaar. Hiermee kan slechts
een handjevol rechtszaken worden gefinancierd.
Geert Ritsema van Milieudefensie: "De vrees van de staatssecretaris
voor een stortvloed aan rechtszaken als gevolg van de instelling van
dit fonds is onterecht. Wij hopen dat hij alsnog tegemoet wil komen
aan de wens van de Kamer. Zeker nu blijkt dat er brede politieke steun
bestaat voor het idee dat buitenlandse slachtoffers op Nederlandse
bodem rechtszaken moeten kunnen voeren tegen Nederlandse bedrijven
-zoals bijvoorbeeld de actuele rechtszaak van vier Nigeriaanse boeren
en Milieudefensie tegen Shell. "
De voorstellen van Milieudefensie zijn vervat in de volgende notitie
(samenvatting):
Samenvatting rapport Opties voor MVO_regulering bedrijven.pdf
Informatie over de rechtszaak tegen Shell is te vinden op
www.shellrechtszaak.nl