Radboud Universiteit Nijmegen


Nieuwe, dwarse vertaling van Tacitusâ Historiën

Datum bericht: 17 februari 2010

Deze week verschijnt een nieuwe vertaling van Tacitusâ Historiën. Vincent Hunink, docent Latijn en Vroegchristelijk Latijn en Grieks aan de Radboud Universiteit Nijmegen, vertaalde de beroemde en onder vertalers beruchte klassieker.

Oorlog! Moord! Andere rampen! De Romeinse geschiedschrijver Tacitus (ca. 55-120) schreef met zijn Historiën zijn eerste grote werk, over de verwikkelingen in het âVierkeizerjaarâ 69-70, toen het Romeinse rijk toneel werd van een reeks verwarrende burgeroorlogen om de macht. De keizers Galba, Otho en Vitellius volgden elkaar snel op; de laatste werd uiteindelijk verslagen door Vespasianus.

Â

Immens sombere stijl
Tacitusâ Historiën is onder lezers en vertalers geliefd én berucht om zijn immens sombere stijl. Nooit eerder werd Romes verval zo inktzwart beschreven. Tacitus doet dat in uiterst compact Latijn; Vincent Hunink wilde dan ook geen woord te veel in zijn nieuwe Nederlandse vertaling.
Â
Wrokkig en bijtend Nederlands
De laatste Nederlandse vertaling van Tacitusâ Historiën was van J.W. Meijer uit 1958. Een nieuwe vertaling was al enige tijd gewenst. Huninks weergave is er een die hoekig en dwars wÃl zijn, bondig en poëtisch, juist om Tacitus' woordkunst te laten zien. De kwaadheid en bitterheid van de auteur keren terug in een wrokkig, bijtend Nederlands, zoals in klassieke vertalingen nog niet is vertoond. De vertaling is, in Huninks eigen woorden, dus geen vlot leesbare tekst om bij achterover te leunen. Maar wel, letterlijk, de moeite waard. Â

Uit de opening van Tacitusâ Historiën:
âIk aanvaard een werk rijk aan rampen, bol staand van strijd en verscheurende opstanden, en zelfs bij vrede grimmig: het bevat vier vermoorde keizers, drie burgeroorlogen en tal van buitenlandse oorlogen, veelal beide tegelijk. Voorspoed in het oosten, tegenslagen in het westen.â

(â¦)

âNee, nooit eerder viel het Romeinse volk aan zo verschrikkelijke rampen ten prooi en nooit waren de aanwijzingen zo overtuigend en onmiskenbaar: de goden zijn er niet op uit ons te beschermen, wel om ons te bestraffen.â

Tacitus, Historiën
Vertaald door Vincent Hunink
Amsterdam: Athenaeum - Polak & Van Gennep
ISBN 978 90 253 6715 2

Over de vertaler
Vincent Hunink is docent Latijn en Vroegchristelijk Latijn en Grieks aan de Radboud Universiteit Nijmegen en zeer actief als vertaler uit het Grieks, maar vooral het Latijn. Het toeval wil dat deze maand diverse van zijn vertalingen uitkomen. Zo verscheen begin februari Liegen en leugens uit, een vertaling van Augustinus' De mendacio & contra mendacium (verschenen bij Damon, Budel). Eind deze maand komt de vertaling van De diligendo deo van Bernardus van Clairvaux uit, God liefhebben (bij Kok, Kampen). En daar blijft het niet bij in 2010.