Vrije Universiteit Amsterdam

Onderzoek VU-antropoloog geeft inzicht hoe elite verandering tegengaat

"Bankiers en blanke elite Mauritius vertonen gelijkenis"

De financiële crisis en het tropische eiland Mauritius lijken weinig met elkaar gemeen te hebben. De manier waarop bankiers enerzijds met striktere regulering omgaan en de blanke elite van Mauritius anderzijds met het einde van het koloniale tijdperk omgaan, vertoont echter wèl gelijkenis. Dit constateert Tijo Salverda naar aanleiding van zijn promotieonderzoek naar de blanke elite van Mauritius, de Franco-Mauritianen. Uit zijn studie komt naar voren dat de maatschappelijke en historische context van invloed zijn op een elitepositie. Maar het laat vooral zien dat sociaal-culturele aspecten in sterke mate de eenheid en het wereldbeeld van elites bepalen. Dit bepaalt bovendien hoe een elite weerstand probeert te bieden tegen elke vorm van verandering. Salverda promoveert 5 maart aanstaande aan de Vrije Universiteit.

Tussen 2005-2007 interviewde Salverda vele Franco-Mauritianen en andere Mauritianen in Mauritius, Frankrijk en Zuid-Afrika. Zijn onderzoek laat zien dat de Franco-Mauritianen hun dominante positie verloren in de overgang van de koloniale periode naar een onafhankelijk Mauritius (1968). Tegenwoordig is hun elitepositie voornamelijk gebaseerd op economische macht, al staat dit door verlies van politieke invloed ook onder druk. Dit heeft ertoe geleid dat Franco-Mauritianen zich vaak als slachtoffer presenteren. Dit zelfbeeld versterkt samenhorigheid maar bepaalt ook voor een groot deel hoe ze reageren op de kleinste veranderingen.

Ook de wereldwijde financiële crisis laat zien dat financiële elites (bankiers in Nederland, Wall Street en de City) vaak moord en brand schreeuwen bij de minste suggestie tot regulering en net zoals de Franco-Mauritianen in de slachtofferrol schieten. Deze reactie bepaalt echter wel in belangrijke mate hoe nieuw beleid wordt vormgegeven. Inzichten in wereldbeelden en cultuur van elites, zo laat het onderzoek van Salverda zien, helpen deze reacties en machtsstrijd beter te verklaren.

Promotie en symposium

Tijo Salverda promoveert op vrijdag 5 maart 2010 om 11:45 uur in de aula van de Vrije Universiteit op het proefschrift Sugar, Sea and Power: how Franco-Mauritians balance continuity and creeping decline of their elite position.

Donderdag 4 maart a.s. vindt het internationale symposium plaats, Making Fences: Differences and similarities in shaping inclusion and exclusion in elite and non-elite neighbourhoods, om 13:30 uur in zaal Z-009 van het Metropolitangebouw.