Nieuws
Letterkundig Museum na 3 jaar weer open
Gemeente Den Haag
Papier en multimedia brengen schrijvers tot leven
* Gepubliceerd: 04 maart 2010
* Laatste wijziging: 04 maart 2010
Harry Mulisch opent 4 maart het vernieuwde Letterkundig Museum. Geen
steen is in de afgelopen 3 jaar onberoerd gebleven, zegt directeur Aad
Meinderts. Onder andere een bonte galerij schrijversportretten, een
`Pantheon' van 100 dode schrijvers, wisselende tentoonstellingen en
het magazine `Letter' brengen de rijkdom van de literatuur dichterbij
de bezoeker.
Het Pantheon (foto Lodewijk Duijvesteijn)
Meinderts vindt dat het museum toegankelijker is geworden zonder
populariserend te worden. Die toegankelijkheid zit zowel in het gebouw
als in de presentatie. Er is een centrale trap gekomen, meer ruimtes
hebben daglicht gekregen, en er is 500 vierkante meter extra
tentoonstellingsruimte. De studiezalen hebben in het digitale tijdperk
juist minder oppervlak nodig.
Kathedraal van A4-tjes
`Kiezen is het droefst verliezen,' zei de dichter J.C. Bloem al, en
wie een collectie presenteert moet ook keuzes maken. Het Letterkundig
Museum heeft zich niet gericht op stromingen en stijlen, maar op
individuele schrijvers en hun wereld. Daarbij is gezocht naar de
balans tussen papier en multimedia. `Het is hier een kathedraal van
A4-tjes, een ode aan het handschrift,' mijmert Joris Kwast, ontwerper
van het Pantheon, hardop. `Dat wil je laten zien, het gevoel geven dat
je over de schouder van de schrijvers mee kijkt.'
Geen Wolkers maar Verhoeven
Van 100 overleden schrijvers vanaf de Middeleeuwen tot nu wordt in het
Pantheon een multimediapresentatie getoond. Daar is goed over
nagedacht. `Hoe presenteer je beeldend iets wat gelezen moet worden?'
vroeg Kwast zich af. `De film Turks Fruit is niet Wolkers, maar
Verhoeven. En van recente schrijvers hebben we wel filmmateriaal, maar
hoe doe je dat met de Beatrijs?'
Uniek is dat de schrijvers in het Pantheon de letteren uit Nederland
én Vlaanderen vertegenwoordigen. Op het eerste gezicht lijkt
Vlaanderen er bekaaid afgekomen met 22 van de 100 schrijvers, maar dat
is niet het geval, benadrukt Meinderts: `Je kunt eigenlijk pas van
onderscheid spreken vanaf 1830.'
Anne Frank en Marten Toonder
Opvallend is ook dat het Pantheon een `literair-culturele canon' is,
die breder kijkt dan alleen naar de `schone letteren'. De
selectiecommissie nam bijvoorbeeld Anne Frank, Vincent van Gogh en
Marten Toonder op, meer om hun grote betekenis voor de literatuur dan
om hun eigen literaire talent. Ook Erasmus, die alleen in het Latijn
schreef, en Belle van Zuylen - in het Frans - zijn van de partij.
De vaste opstelling toont naast het Pantheon de Nationale
Schrijversgalerij, waar de schilderijen tegen alle kunsthistorische
uitgangspunten in op alfabetische volgorde hangen. In de bonte
mengeling van oude naast nieuwe portretten vindt iedereen snel zijn
favoriete schrijver.
Ezelsproces
Vier opstellingen laten specifieke kanten van de literatuur zien. Zo
is er aandacht voor literaire rellen (denk aan het ezelsproces van
Gerard Reve) en voor persoonlijke eigendommen van schrijvers. Ook hier
is de individuele schrijver het uitgangspunt: vanuit de wereld van
vijf auteurs worden parafernalia van veel meer literaire grootheden
getoond.
De eerste wisseltentoonstelling besteedt vanaf april aandacht aan
Charlotte Mutsaers, die dit jaar de PC Hooftprijs krijgt. In het
najaar, voorafgaand aan de Kinderboekenweek, heropent ook het
Kinderboekenmuseum.
De laatste stap om literatuur dichter bij mensen te brengen, is
natuurlijk de stap buiten de grenzen van het museum. Daarom ondernam
Meinderts de afgelopen tijd een reis langs de graven van alle 100
Pantheon-auteurs. Op ieder graf legde hij een witte roos en vroeg een
passant werk van de schrijver voor te dragen. Dit project is te volgen
op www.wievolgt.com.
Het Den Haag van Siebelink en van Crossing Border
Bij de nieuwe opstelling heeft het museum een magazine uitgebracht,
`Letter', waarin schrijvers als Jan Siebelink, Anna Enquist en Hella
Haasse hun kijk op literatuur geven. Siebelink neemt ons mee door Den
Haag, stad van Couperus en Bordewijk, maar ook de stad waar hij zelf
verschillende romans situeerde. Ook Aad Meinderts ziet Den Haag als
literaire stad en wil daar in de toekomst meer mee doen: `Den Haag is
een belangrijke festivalstad, ik wil graag samenwerken met Dichter aan
Huis en Crossing Border.'
Het museum is vanaf 5 maart voor publiek geopend aan de Prins Willem
Alexanderhof 5, vlakbij station Den Haag Centraal. Kijk ook eens op de
vernieuwde website www.letterkundigmuseum.nl.
De Schrijversgalerij (foto Netty Mamahit)
Gemeente Den Haag