Nederlands Instituut voor Ecologie
8 maart 2010: Zeldzame bacteriën bepalen relaties tussen planten en
planteneters
HETEREN - In het Jaar van de Biodiversiteit hebben bacteriën tot nog
toe niet veel aandacht gekregen. Ten onrechte: niet alleen zijn er
heel veel soorten bacteriën - waarvan sommige wijdverspreid en in
grote getale voorkomen-, er zijn ook hele zeldzame soorten bij.
Tot nu toe was er weinig bekend over de rol van zeldzame bacteriën in
de bodem, maar onderzoek op het Nederlands Instituut voor Ecologie
(NIOO-KNAW) in Heteren, heeft aangetoond dat het verdwijnen van
zeldzame bodembacteriën wel degelijk invloed heeft op zowel
plantengroei als planteneters. De resultaten van het wetenschappelijk
onderzoek, uitgevoerd in samenwerking met het laboratorium voor de
agrarische sector BLGG en onderzoeks- en kenniscentrum voor de
suikerbietenteelt in Nederland IRS, zijn gepubliceerd in het
maartnummer van Ecology Letters, een toptijdschrift op het gebied van
ecologisch onderzoek.
Proefopstelling
Op experimentele wijze is getest hoe bodems met zowel dominante als
zeldzame soorten bacteriën de plantengroei beïnvloeden, maar ook de
planteneters. Door middel van verdunning werden de zeldzame bacteriën
in een serie proeven uit de bodem verwijderd, terwijl de dominante
soorten achterbleven. Op de proefbodems zijn suikerbieten en
spruitkoolplanten gepoot. De helft van deze planten werd ook nog eens
blootgesteld aan planteneters, namelijk aaltjes in de grond en luizen
op het blad.
Effecten
Suikerbieten en spruitkoolplanten blijken het beste te groeien op
bodems met vooral dominante bacteriesoorten, maar die bodems hebben
ook een nadeel. De planten bieden namelijk een betere voedselkwaliteit
voor planteneters en wat blijkt: de luizen zijn qua lichaamslengte het
grootst op juist deze bodems. De aaltjes tonen zich minder gevoelig
dan de luizen voor de effecten van de specifiek aanwezige
bacteriesoorten in de proefbodems, maar ze blijken op hun beurt wel
weer een sterk negatieve invloed op de luizen te hebben.
Duurzame voedselproductie
Onder ideale omstandigheden, zou je kunnen zeggen, is de invloed van
zeldzame
bacteriën in de bodem nauwelijks merkbaar. Maar zodra ziekten en
plagen de kop op steken veranderen de spelregels, en heeft een goede
biodiversiteit zeker zijn voordelen. Onderzoeken als deze dragen bij
aan meer kennis over een gezond bodemleven, wat essentieel is voor een
duurzame voedselproductie. Het onderzoek werd gefinancierd door de
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) binnen
het programma Functionele Biodiversiteit.
Over het Nederlands Instituut voor Ecologie
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) bestudeert hoe de
natuur werkt: in de zee, op het land en in het zoete water.
NIOO-onderzoekers kijken wereldwijd naar het DNA van minuscule
bacteriën, naar de biodiversiteit van complete ecosystemen en alles
daartussenin. De natuur kan als voorbeeld dienen voor onze
maatschappij. De verworven ecologische kennis kan helpen om natuur- en
milieuproblemen door bijvoorbeeld klimaatsverandering, biologische
invasies en ingrijpende veranderingen in het landgebruik op te lossen
en beslissingen te nemen over hoe we de aarde leefbaar kunnen houden.
Noot voor redacties (