Rijksmuseum
PRESSEBERICHT
Collectie Nederlandse sieraden Marjan en Gerard Unger naar Rijksmuseum
Het Rijksmuseum heeft een zeer bijzondere schenking van Nederlandse sieraden
ontvangen. Ter gelegenheid van haar promotie schenkt Marjan Unger,
kunsthistorica en publiciste, bijna 500 Nederlandse sieraden aan het Rijksmuseum
die zij zelf in de afgelopen decennia bijeenbracht. De verzameling, met stukken uit
de periode 1905-2008 en met als zwaartepunt de periode 1930-1970, sluit naadloos
aan bij die van het Rijksmuseum en zorgt ervoor dat het museum het enige is dat na
heropening in 2013 een overzicht kan tonen van het Nederlandse juweel vanaf de 8e
eeuw tot aan het heden. Het Nederlandse sieraad onderscheidt zich in internationale
context door een eigen gezicht en goede reputatie.
De verzameling is zowel kunsthistorisch als historisch bijzonder interessant. Unger
verzamelde hedendaagse Nederlandse sieraden in de periode 1980 tot heden, maar
besloot in die tijd ook retrospectief te gaan verwerven, met name uit de periode 1930-
1970. Juist deze decennia waren (en zijn) in de Nederlandse musea zeer matig
vertegenwoordigd. De collectie van Marjan en Gerard Unger onderscheidt zich doordat
zij bijeen is gebracht met een wetenschappelijk doel. Na jaren intensief speurwerk omvat
het nu werken van de voornaamste ontwerpers, juweliers en andere voorvechters van het
vak van voor 1965.
De titel Sleeping Beauty, een hanger van beeldend kunstenaar Robert Smit (1941),
verwijst naar het goud dat door deze kunstenaar in het midden van de jaren tachtig terug
werd gebracht in het hedendaagse sieraad. Werken van Joseph Citroen (1891-1972) en
Chris Steenbergen (1920-2007) illustreren dat al eerder oorspronkelijke en moderne
creaties in edele metalen werden vervaardigd door edelsmeden die zich als beeldend
kunstenaar in dit medium presenteerden. Historische themas worden aangesneden door
broches met teksten als Free Nations Never Die en Vrije Volken Sterven Niet. Zij waren
bestemd om onze bevrijders te huldigen. "Pillen" van sieraadontwerper en houder van
Galerie Ra, Paul Derrez (1950), is een krachtig historisch symbool. Vormen en kleuren
kunnen worden verbonden met de uitbundige uitgaanscultuur en het drugsgebruik dat
daarmee gepaard ging.
Marjan Unger (1946) was van 1995 tot 2006 werkzaam als hoofd van de afdeling Vrije
Vormgeving aan het Sandberg Instituut, de post-academische opleiding verbonden aan
de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. In de jaren tachtig voerde zij de redactie
over het tijdschrift Bijvoorbeeld en was zij verbonden aan de afdeling Edelsmeden van de
Rietveld Academie. Vanaf 1991 was zij directeur van de Stichting Dutch Form. Haar
standaardwerk Het Nederlandse sieraad in de 20ste eeuw verscheen in 2004, en was een eerste
neerslag van een promotieonderzoek, dat in 1995 is begonnen en op 17 maart 2010
wordt afgerond met Sieraad in context, een multidisciplinair kader voor de beschouwing van het
Nederlandse sieraad. Bij die gelegenheid schenkt zij haar verzameling, die als referentie
fungeerde bij het onderzoek voor het schrijven van het boek, aan het Rijksmuseum.
Wim Pijbes, hoofddirecteur Rijksmuseum: ,,Het Rijksmuseum is zeer verheugd met deze
buitengewone privé-verzameling, die met zoveel kennis en passie werd verzameld. De
schenking van de ruime, hoogwaardige en tegelijk persoonlijke sieraden-collectie van
Marjan en Gerard Unger past in een rijke traditie van particuliere verzamelingen die in
het verleden hun weg naar het museum vonden.
Een kleine selectie van de door Marjan Unger geschonken verzameling is vanaf 16 maart
te zien in de Philipsvleugel.