UT-onderzoeker ontwikkelt nieuwe laboratoriumtechniek voor onderzoek naar
hart- en vaatziekten
10 maart 2010
Hart- en vaatziekten zijn een van de belangrijkste doodsoorzaken in de
wereld. Ongeveer 1 miljoen Nederlanders hebben een hart- of
vaataandoening. Andries van der Meer van de Universiteit Twente
ontwikkelde een nieuwe laboratoriumtechniek voor onderzoek naar het
ontstaan van deze aandoeningen. Het voordeel van de nieuwe techniek is
een aanzienlijke vermindering van de hoeveelheid cellen die gekweekt
moeten worden, waardoor er een belangrijke snelheidswinst geboekt
wordt in het wetenschappelijk onderzoek. Van der Meer promoveert 10
maart aan de faculteit Technische Natuurwetenschappen.
Vasculaire endotheelcellen vormen de binnenbekleding van alle
bloedvaten. Het bloed dat langs de endotheelcellen stroomt, zorgt voor
een bepaalde spanning op de vaatwanden: de schuifspanning. Als de
schuifspanning verandert, door bijvoorbeeld een verhoogde hartslag,
reageren de endotheelcellen daarop. Een onregelmatige schuifspanning,
in combinatie met een ongezonde leefstijl, kan hart- en vaatziekten
veroorzaken. In bepaalde delen van het vaatstelsel zijn de
bloedstromen niet constant, maar turbulent, bijvoorbeeld in de nek en
rondom het hart. De reactie van de endotheelcellen hierop speelt een
rol in de aanzet en ontwikkeling van vaataandoeningen (zoals
atherosclerose).
Andries van der Meer onderzocht de reactie van endotheelcellen op de
schuifspanning door gebruik te maken van microfluïdische technologie.
Tot op heden was er een grote laboratoriumopstelling nodig van enkele
vierkante centimeters (5 bij 10 centimeter) om de endotheelcellen te
kweken en de reactie van de cellen op de schuifspanning te volgen. Van
der Meer ontwikkelde een nieuwe laboratoriumtechniek op
micrometerschaal. De hoeveelheid weefsel die nodig is, ligt een factor
honderd lager. De hoeveelheid vloeistof die door het systeem stroomt,
is een factor duizend lager. Hierdoor kunnen onderzoekers in dezelfde
tijd vele malen meer celbiologische processen volgen. Het inzetten van
microtechnologie kan zo het onderzoek naar het ontstaan van hart- en
vaatziekten in een stroomversnelling brengen. bloedvat
Samengevoegd beeld van een microscopische fase-contrastopname van een
microfluidisch kanaal (100 micrometer breed) met endotheelcellen die
in dit kanaal gekweekt zijn.
Universiteit Twente